Gidravlik sakrash jarayonini norzmatik o'zanda tahlili reja: Gidravlik sakrash

Gidravlik sakrash jarayonini norzmatik o'zanda tahlili

REJA:

1.Gidravlik sakrash.

2.Nomrizmatik o’zan.

Gidravlik sakrash

Gidravlik sakrash - ochiq oʻzanda oqayotgan suv sathining keskin (sakrab) koʻtarilib ketish hodisasi. Odatda suv oqimini gidrotexnika inshooti (mas, toʻgʻon) teshigidan oʻtkazish paytida yuz beradi. Teshikdan bosim ostida zarb bilan toʻlqinlanib chiqayotgan suv tinch oqish holatiga oʻtayotganda kuzatiladi. Dastlab suv sirtida paydo boʻlgan oʻrkachlar ichida havoga toʻyingan suv murakkab aylanma harakatda boʻladi, suv sathi keskin koʻtarilib ketadi. Keyin suv bir oz tinchlanib, meʼyoriy satxda oqa boshlaydi. Gidravlik sakrash tufayli oʻzan qirgʻoqlari yuvilishi va oʻpirilishi mumkin. Gidravlik sakrash nazariyasini gidravlika fani oʻrganadi. Gidravlik era doir nazariy maʼlumotlar gidrotexnika inshootlarini loyihalashda asqotadi.(1-rasm)

Gidravlik sakrash

Nomrizmatik o’zan

Oʻzan — daryo vodiysining eng past, suv oqadigan, hatto suv qaytish davrida ham oqim boʻladigan qismi. Katta daryolar Oʻzanning eni bir necha km ga yetishi mumkin. Togʻlarda Oʻzan koʻpincha toʻgʻri, qirgʻoqlari tik boʻladi, tekisliklarda esa ilon izi, ayrim joylari sayoz boʻlib, suvning yuvishi, choʻkindilar yotqizilishi natijasida shakli (mas, Oʻzbekistonda Sirdaryo va Amudaryo daryolari Oʻzan.) oʻzgarib turadi. Qurgʻoqchil oʻlkalarda yilning koʻp qismida qurib yotadigan mavsumiy Oʻzanlar ham boʻladi.

Agar o‘zanning geometrik o‘lchamlari uzunlik bo‘ylab o‘zgarsa,oqimning geometrik o‘lchamlari ham oqim bo‘ylab o‘zgaradi.Bunday kanallar noprizmatik (yoki notsilindrik) o‘zanlardeb yuritiladi (2-rasm). Noprizmatik o‘zanlarda suv oqimining barqaror notekis harakati amalga oshishi kuzatiladi.

2-rasm. Noprizmatik (notsilindrik) o‘zan

Foydalanilgan Adaboyotlar;

Foydalanilgan Adaboyotlar;

1.Gidravlika fanidan elektronni qo’llanma.

2.Intenet saytlari.

Gidravlika fanidan

Gidravlika fanidan

214 guruh talabasi

Pardayev Farrux