Giyohvandlik o’smirlarning oilasida, maktabda tarbiyaviy ishlarning kamchiligi natijasidir

1.Giyohvandlikning xalqaro atamasi nima deyiladi?
{=Narkomaniya
~Toksikologiya
~Alkogolizm
~Nevroz}

2.”Giyohvandlik o’smirlarning oilasida, maktabda tarbiyaviy ishlarning kamchiligi natijasidir” degan fikr kimga tegishli?

{=I. Litvinov
~N. Petrovskaya
~Y.Turaqulov
~Q. Zokirov}

3.Narkotik qabul qilgan paytda odamda kayf qilish qanday belgilar bilan namoyon bo’ladi?

{=Kayfning qo’zg’aluvchanlik turi, kayfning bo’shashuvchanlik turi
~Kayfning boshlang’ich turi.
~Kayfning tormozlanish turi
~Hech qanday belgi kuzatilmaydi}

4.Kayfning qo’zg’aluvchanlik turida narkotik qabul qilingandan keyin odamda qanday belgilar kuzatiladi?

{=Ko’p gapiradi, Tez jahli chiqadi, o’z-o’zidan kulaveradi,
~Karaxt bo’ladi, bo’shashadi
~Kam harakat qiladi, uni uyqu bosadi
~Kam gapiradi, gaplari mazmunsiz bo’ladi}

5.Kayfning bo’shashish turida narkotik qabul qilgandan keyin odamda qanday belgilar paydo bo’ladi?

{=Odam karaxt bo’ladi, bo’shashadi, kam harakat qiladi
~Ko’p gapiradi, Tez jahli chiqadi, o’z-o’zidan kulaveradi
~Gaplari qovushmaydi, savolga ma’noli javob qaytaraolmaydi
~Atrofdagilarga qo’pol muomalada bo’ladi}

6.Kayfni qo’zg’alish yoki bo’shashish turlarining har ikkalasida qanday qo’shimcha belgilar ko’zga tashlanadi?

{=Rangi qizaradi, ko’p terlaydi, ko’zlarining pardasi xiralashadi (yaltirab turmaydi) ko’ziga qon quyiladi
~Ko’p aksiradi,burundan suyuqlik keladi
~Ish qobilyati maksimal oshadi
~Aqliy qobilyati yaxshiladi}

7.Giyohvandlik kasalligi quyidagi nechta davrda kechadi?

{=3 davrda
~2 davrda
~4 davrda
~5 davrda}

8.Giyohvandlikning birinchi davri qanday belgilar bilan kechadi?

{=Kayfiyati oshgandek, yaxshi dam olgandek, hordiq chiqargandek bo’ladi
~Ruhiy mu’teligining yuzaga kelishi bilan xarakterlanadi
~Narkotik qabul qilish muddati kechiksa kayfiyati buziladi
~ Jismoniy jihatdan mu’teligining oshishi bilan xarakterlanadi}

9.Giyohvandlikning ikkinchi davri qanday belgilar bilan kechadi?

{=Ruhiy mu’teligining yuzaga kelishi bilan xarakterlanadi
~Yurak, o’pka, oshqozon-ichak, jigar, buyrak, nerv, endokrin va boshqa a’zolarida surunkali kasalliklar yuzaga keladi
~Jismoniy ish qobiliyati ham yo’qoladi
~Kamqonlik yuzaga keladi}

10.Giyohvandlikning uchinchi davri qanday belgilar bilan kechadi?

{=Aqliy va jismoniy ish qobiliyati butunlay yo’qoladi
~Kayfiyati oshgandek, yaxshi dam olgandek, hordiq chiqargandek bo’ladi
~Ruhiy mu’teligining yuzaga kelishi bilan xarakterlanadi
~Bemor narkotik qabul qilganida o`zini tetik, kayfiyati yuqori his etadi}

11.Abstinensiyaning birinchi kuni qanday belgilar bilan xarakterlanadi?

{=Bemor tez-tez esnaydi, ko’zidan yosh oqadi, og’zidan so’lak ajralishi ko’payadi
~Tana harorati ko’tariladi, u qaltiraydi
~Ko’ngli aynib qusadi, ichi ketadi
~Bemorning ruhiyati buziladi, ko’ziga qo’rqinchli narsalar ko’rinadi}

12.Abstinensiyaning ikkinchi kuni qanday belgilar bilan xarakterlanadi?

{=Tana harorati ko’tariladi, u qaltiraydi, ko’p terlaydi
~Bemor tez-tez esnaydi, ko’zidan yosh oqadi, og’zidan so’lak ajralishi ko’payadi
~Ko’ngli aynib qusadi, ichi ketadi
~Bemorning ruhiyati buziladi, ko’ziga qo’rqinchli narsalar ko’rinadi}

13.Abstinensiyaning uchinchi kuni qanday belgilar bilan xarakterlanadi?

{=Ko’ngli aynib qusadi, ichi ketadi, jag’ muskullari tirishib og’riydi
~Tana harorati ko’tariladi, u qaltiraydi, ko’p terlaydi
~Bemorning ruhiyati buziladi, ko’ziga qo’rqinchli narsalar ko’rinadi
~Bemor tez-tez esnaydi, ko’zidan yosh oqadi, og’zidan so’lak ajralishi ko’payadi}

14.Abstinensiyaning to’rtinchi-beshinchi kuni qanday belgilar bilan xarakterlanadi?

{=Bemorning ruhiyati buziladi, ko’ziga qo’rqinchli narsalar ko’rinadi, qulog’iga qo’rqinchli tovushlar eshitiladi
~Ko’ngli aynib qusadi, ichi ketadi, jag’ muskullari tirishib og’riydi
~Tana harorati ko’tariladi, u qaltiraydi, ko’p terlaydi
~Bemor tez-tez esnaydi, ko’zidan yosh oqadi, og’zidan so’lak ajralishi ko’payadi}

15.Abstinensiyaning oltinchi-yettinchi kuni qanday belgilar bilan xarakterlanadi?

{=Bemor ruhiyatining buzilishi cho’qqisiga yetadi, fikrlash qobiliyatini butunlay yo’qotadi
~Ahvoli yaxshilana boshlaydi
~Bemor tez-tez esnaydi, ko’zidan yosh oqadi, og’zidan so’lak ajralishi ko’payadi
~Ko’ngli aynib qusadi, ichi ketadi, jag’ muskullari tirishib og’riydi}

16.Abstinensiyaning sakkizinchi – o’ninchi kuni qanday belgilar bilan xarakterlanadi?

{=Ruhiyati tinchlanadi, fikrlash qobiliyati tiklanadi
~Bemor ruhiyatining buzilishi cho’qqisiga yetadi, fikrlash qobiliyatini butunlay yo’qotadi
~Bemor tez-tez esnaydi, ko’zidan yosh oqadi, og’zidan so’lak ajralishi ko’payadi
~Ko’ngli aynib qusadi, ichi ketadi, jag’ muskullari tirishib og’riydi}

17.O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi, Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirliklarining ko’rsatmalariga asosan ”Giyohvandlikka qarshi kurash” maxsus kursi qachondan o’qitiladi boshlangan?

{=1998-1999 o’quv yilidan
~2000-2001 o’quv yilidan
~2001-2002 o’quv yilidan
~2005-2006 o;quv yilidan}

18.O’zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining nechanchi bobida «Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomala qilish» jinoyat ekanligini bayon etilgan?

{=XIX bobida
~XX bob
~XV bob
~II bob}

19.Toksikomaniya so’zi qanday ma’noni anglatadi?

{=Ruhiyatning buzilishi, jinni bo`lish
~Kasallik sababini o’rganuvchi fan
~O’rganib qolish
~Sotib olish}

20.Toksikomaniya kasalligini vujudga kelish muddati qancha?

{=1-2 haftadan 1-1,5 oygacha
~1 yildan 10 yilgacha
~1- 2 kun
~bir necha yil}

21.Toksikomaniyada qo’llaniladigan kimyoviy moddalarni ko’rsating?

{=Benzin, kerosin, solyarka -hidlanadi
~Nos
~Narkotik
~Tamaki}

22.Eyfornya nima?

{=Kayfiyatning vaqtincha yaxshilanishi
~Hushini yuqotish
~Aqldan ozish
~Jazavaga tushish}

23.Ko’ziga qo’rqinchli narsalar ko’rinish holati nima deyiladi?

{=Ko’rish gallyutsinatsiyasi
~Eshitish gallyutsinatsiyasi
~Toksikomaniya
~Narkomaniya}

24.Toksikomaniya kasalligi qancha vaqt davom etadi?

{=3 davr
~2 davr
~5 davr
~8 davr}

25.Toksikomaniyada abstinensiya holati qanday belgilar bilan kechadi?

{=Jag’, qo’l-oyoq muskullari tirishadi,
~Xushchaqchaqlik
~Rohatlanish
~Mehribonchilikning ortishi}

26.Toksikomanni, ya‘ni toksikomaniya kasalligiga duchor bo’lgan odamni davolash necha bosqichda olib boriladi?

{=3 davr
~2 davr
~ davolab bo’lmaydi
~8 davr}

27.OIV infeksiyasi va OITS bilan kasallangan odamlar soni ko’proq qaysi mamlakatlarga to’g’ri keladi?

{=Afrika, Amerika qit’asi, Yevropa, Janubiy-Sharqiy Osiyo
~Avstraliya
~Niderlandiya
~Markaziy Osiyo}

28.O‘zbekiston Respublikasi birinchi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida OIV infeksiyasi tarqalishiga qarshi kurash samaradorligini oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” gi PK-1023-sonli Qarori qachon qabul qilingan?

{=2008-yil 26-dekabrdagi
~2009- yil 26- dekabr
~2010- yil 26- dekabr
~2011- yil 26- dekabr}

29.“2009-2011 yillarda O‘zbekiston Respublikasida OIV infeksiyasi tarqalishi profilaktikasi bo‘yicha say’i-harakatlar Milliy rejasi” qachon qabul qilingan?

{=2009 yil 5-yanvarda
~2008-yil 26-dekabrdagi
~2009 yil 16 yanvarda
~2011- yil 26- dekabr}

30.YNEYDS deb nomlangan dastur tarkibiga qaysi tashkilotlar a’zo bo’lgan?

{=YNISEF, PROON, YNFPA
~MDH
~Shanxay
~Qizilyarim oy jamyati}

31.Xalqaro OITSga qarshi kurash kuni qachon?

{=1 dekabr
~2 dekabr
~1 iyun
~iyul}

32.“Biz hamma odamlarga tushuntirishimiz lozimki, OITS muammosi faqatgina qandaydir alohida mamlakat xalqiga taalluqli bo‘lib qolmay, dunyo hamjamiyatiga, sivilizatsiyaga xavf solmoqda” ushbu fikr muallifi kim?

{=Kofi Annan
~Mechnikov
~Smolenko
~Turaqulov}

33.OITS so’zi kengaytmasini toping?

{=Orttirilgan immunitet tanqislik sindromi
~Orttirilgan immunitet tanqislik virusi
~Orttirilgan immunitet tanqislik bakteryasi
~Orttirilgan immunitet tanqislik zamburug’i}

34.OITS Virusni dunyoda birinchi bo’lib o’rgangan olimlar kim?

{=Lyuka Montan’e
~Paster
~Mechnikov
~Turaqulov}

35.Fransiya olimlari virusni OITS bilan kasallangan bemorning qaysi qismida aniqlangan?

{=Limfa tugunlarida,
~Qonidagi limfotsitlarda
~Taloqda
~Jigarda}

36.OIV virusi tarkibini ko’rsating?

{=DNK yoki RNK, oqsil
~Mitoxondrya
~Lizosoma
~Golji majmuasi}

37.Virusning hajmi qanday?

{=100-120 nm.
~0.34 nm
~0.5 nm
~1 nm}

38.Virus bilan zararlangan buyumlarni qanday zararsizlantirish kerak?

{=100 darajada qaynatganda 15 minutda, 56 darajada isitganda 30 minutda
~100 darajada qaynatganda 30 minutda
~100 darajada qaynatganda 60 minutda
~100 darajada qaynatganda 120 minutda}

39.Virus bilan zararlangan buyumlarni qanday zararsizlantirish kerak?

{=70 foizli etil spirt, 5 foizli xloramin, 6 foizli peroksid vodorod va atseton ta’sirida shu zahotiyoq o‘ladi.
~10 foizli etil spirt
~o.1 foizli xloramin
~0.6 foizli vodorod peroksid}

40.OIV ning yuqish yo‘llari qanday?

{=Jinsiy yo‘l
~Aksirganda
~Quchoqlashganda
~Bir sochiqdan foydalanganda}

41.OIV Ning Parenteral yuqish yo‘lini toping?

{=Tibbiy va sartaroshlik asboblaridan hamda donor qoni va qon zardobidan yuqishini o‘z ichiga oladi
~Jinsiy munosabatda
~OIV ni o‘ziga yuqtirgan yoki OITS bilan kasallangan ayol homilador bo‘lsa, u o‘zining qonidagi OIV ni homilasiga yuqtirishi
~O’pishish}

42.OIV infeksiyasning yashirin (inkubatsion) davri qancha davom etadi?

{=2-5 oydan 8-10 yilgacha
~1 oy
~2 oy
~1 yil}

43.Sog‘ odamda T-limfotsitlar va monotsitlar qayerda bo‘ladi?

{=Qon tarkibida
~Fassiyada
~Terida
~Neyronda}

44.OIV infeksiyasning belgilari qanday?

{=Odam tanasining bo’yin, qo’ltiq osti, chov sohasidagi limfa tugunlari no’xat, loviya hajmigacha, ayrimlari 1 sm gacha kattalashadi, lekin og’rimaydi
~Kayfiyatning kutarilishi
~Jigarning kattalashishi
~O’pka kengayishi}

45.OITS ning belgilari va asoratlari toping?

{=Sog‘ odamga OIV (odam immuntanqislik virusi) yuqishi natijasida vujudga keladi
~Aqliy faoliyat oshishi
~Ishchanlik
~Xotira yaxshilanishi}

46.Kriptosporidium - bir hujayrali mikroorganizm OITS bilan kasallangan odamda qanday holatni vujudga keltiradi?

{=Og‘ir kechadigan ich ketish
~Ko’rish o’tkirligining pasayishi
~Eshitish o’tkirligining pasayishi
~Aqldan ozish}

47.Pnevmotsist – bir hujayrali mikrob Immuniteti zaiflashgan odamda qanday kasallikni vujudga keltiradi?

{=O‘pkaning og‘ir kechadigan yallig‘lanish kasalligini
~Og‘ir kechadigan ich ketish
~Eshitish o’tkirligining pasayishi
~Aqldan ozish}

48.Toksoplazmoz OITS bilan kasallangan odamda qanday holatni vujudga keltiradi?

{=O‘pkasi va miyasida yiringli abssess
~Og‘ir kechadigan ich ketish
~Eshitish o’tkirligining pasayishi
~Aqldan ozish}

49.Kandida Albikans immuniteti zaiflashgan odamda qanday holatni vujudga keltiradi?

{=Sepsis holatini, ichki a’zolarda yiringlanish
~O‘pkasi va miyasida yiringli abssess
~Eshitish o’tkirligining pasayishi
~Aqldan ozish}

50.Sitomegalovirus OITS bilan kasallangan odamda qanday holatni vujudga keltiradi?

{=O‘pkaning og‘ir yallig‘lanishi (Pnevmoniya)
~Ichki a’zolarda yiringlanish
~Aqldan ozish
~Eshitish o’tkirligining pasayishi}

51.Kaposhi sarkomasi qanday kasallik?

{=Terida qizg‘ish-pushtirang toshmalar, o‘pka, ichak, jigar, suyak ustki sohalarida ham paydo bo‘ladi
~ Ichki a’zolarda yiringlanish
~ Aqldan ozish
~ Eshitish o’tkirligining pasayishi}

52.Anonim tekshiruv qanday tekshiruv?

{=O’zi haqida hujjat taqdim etmay tekshiruvdan o’tish
~To’liq tushunchaga ega bo’lgan odamlarning o’z ixtiyori (xohishi) bo’yicha
~Tekshiruv natijasi haqida faqat mazkur odamning shaxsan o’zi va tibbiy xodim biladi (sir saqlanadi)
~Qon va qon zardobini topshiruvchi donorlar}

53.Majburiy tekshiruv haqidagi to’g’ri keltirilgan ma’lumotni toping?

{=Huquqni muhofaza qilish organi xodimining ma’lumoti asosida
~O’zi haqida hujjat taqdim etmay tekshiruvdan o’tish
~Tekshiruv natijasi haqida faqat mazkur odamning shaxsan o’zi va tibbiy xodim biladi (sir saqlanadi)
~To’liq tushunchaga ega bo’lgan odamlarning o’z ixtiyori (xohishi) bo’yicha}

54.OITS bilan kasallangan birinchi bemor qayerda va qachon aniqlangan?

{=AQSh da 1979 yilda
~AQSh da 1999 yilda
~AQSh da 2000 yilda
~AQSh da 2005 yilda}

55.OIV infeksiyasi qanday yo`llar orqali sog' odamlarga yuqadi?

{=Jinsiy yo'l
~Quchoqlashish
~Bir o’rinda yotish
~Bitta sochiqdan foydalanish}

56.Insonning butun umri davomida yod mikroelementi necha gramm kifoya qiladi?

{=3-5 gramm
~4-5 gramm
~5-10 gramm
~15 gramm}

57.Qondagi umumiy gemoglobin darajasining normasi qanday?

{=119-130 g/l
~111,0 g/l
~90,0 g\l
~75,0 g\l}

58.Organizmdagi umumiy temir miqdorining 60 foizi qayerda to‘planadi?

{=Ertrotsitlarning gemoglobinida
~Ertrotsitlarning gemoglobinida
~Ertrotsitlarning gemoglobinida
~Ertrotsitlarning gemoglobinida}

59.Gipoksiya nima?

{=Hujayralarga kislorodning kerakli miqdorda yetib bormasligi
~Hujayralarga kislorodning kerakli miqdordan ortiq yetib borishi
~Hujayra lizisi
~Hujayra ko’payishi}

60.Ovqat tarkibidagi temirning so‘rilish chegarasi sutkasiga qanchani tashkil etadi?

{=2 mkgni
~3 mkg
~10mkg
~15 mkg}

61.Homiladorlik, tug‘ruq va emizikli bo‘lgan vaqtda organizm qacha temirni yo‘qotadi?

{=700-1000 mg
~1 mg
~200mg
~2 mkg}

62.A vitamini taqchil bo‘lganida qanday holatlar yuz beradi?

{=Teri kasalliklari yuzaga kelib, sochlar quruq, tez sinuvchi bo‘ladi, y
~Eshitish pasayadi
~Jinsiy yetilish ortib ketadi
~Erta tug’ruq}

63.B1 vitamini kam bo‘lganida qanday holat kuzatiladi?

{=Moddalar almashinuvi (uglevodlar, oqsillar, yog‘lar va mineral moddalar) izdan chiqadi
~Erta tug’ruq
~Jinsiy yetilish ortib ketadi
~Eshitish pasayadi}

64.B2 vitamini yetarli bo‘lmasa qanday holat kuzatiladi?

{=Sochlar tushib ketadi
~Moddalar almashinuvi (uglevodlar, oqsillar, yog‘lar va mineral moddalar) izdan chiqadi
~Erta tug’ruq
~Eshitish pasayadi}

65.B6 vitaminining gipo- va avitaminozida qanday holat kuzatiladi?

{=Uyqu buziladi, asabiylashish va depressiya holatlari
~Sochlar tushib ketadi
~Erta tug’ruq
~Eshitish pasayadi}

66.B9 vitamini, ya’ni folat kislota yetishmasa qanday holat paydo bo’ladi?

{=Tirnoqlar uqalanib tusha boshlaydi, sochlar to‘kiladi
~Sochlar tushib ketadi
~Erta tug’ruq
~Uyqu buziladi, asabiylashish va depressiya holatlari}

67.C vitamin yetishmaganida qanday holat kuzatiladi?

{=Yurak-qon tomirlari hamda onkologik kasalliklarni avj olishi
~Uyqu buziladi, asabiylashish va depressiya holatlari
~Sochlar tushib ketadi
~Tirnoqlar uqalanib tusha boshlaydi, sochlar to‘kiladi}

68.Kechki ovqat uyqudan necha soat oldin iste’mol qilinishi maqsadga muvofiq?

{=3-3,5 soat
~1 soat
~0,5 soat
~1.5 soat}

69.“Suvni chaynab yuting, ovqatni esa suv qilib iching” degan fikr kmga tegishli?

{=Arastu
~Gippokrat
~Buqrot
~Ibn Sino}

70.Endemiya nima?

{=Qandaydir yuqumli kasallikning ma'lum bir chegaralangan hududda, ya'ni ko'cha, mahalla, qishloq, tuman, shahar aholisi orasida bir necha yillar davomida vaqti-vaqti bilan har yili, yoki har 2-3-5 yilda takrorlanib, tarqalib turishi
~Qandaydir yuqumli kasallikning viloyat, respublika miqyosida bir paytning o'zida tarqalishi. Masalan, gripp, OIV va boshqa kasalliklar.
~Qandaydir yuqumli kasallikning bir necha mamlakatlarda bir paytning o'zida keng miqyosda tarqalishi. Masalan, gripp, OIV, vabo va boshqa kasalliklar.
~Odam organizmining yuqumli kasallikka berilmaslik xususiyati}

71.Epidemiya nima?

{=Qandaydir yuqumli kasallikning viloyat, respublika miqyosida bir paytning o'zida tarqalishi. Masalan, gripp, OIV va boshqa kasalliklar
~Qandaydir yuqumli kasallikning ma'lum bir chegaralangan hududda, ya'ni ko'cha, mahalla, qishloq, tuman, shahar aholisi orasida bir necha yillar davomida vaqti-vaqti bilan har yili, yoki har 2-3-5 yilda takrorlanib, tarqalib turishi
~Qandaydir yuqumli kasallikning bir necha mamlakatlarda bir paytning o'zida keng miqyosda tarqalishi. Masalan, gripp, OIV, vabo va boshqa kasalliklar
~Odam organizmining yuqumli kasallikka berilmaslik xususiyati}

72.Immunitet nima?

{=Odam organizmining yuqumli kasallikka berilmaslik xususiyati
~Qandaydir yuqumli kasallikning bir necha mamlakatlarda bir paytning o'zida keng miqyosda tarqalishi. Masalan, gripp, OIV, vabo va boshqa kasalliklar
~Qandaydir yuqumli kasallikning ma'lum bir chegaralangan hududda, ya'ni ko'cha, mahalla, qishloq, tuman, shahar aholisi orasida bir necha yillar davomida vaqti-vaqti bilan har yili, yoki har 2-3-5 yilda takrorlanib, tarqalib turishi
~Qandaydir yuqumli kasallikning viloyat, respublika miqyosida bir paytning o'zida tarqalishi. Masalan, gripp, OIV va boshqa kasalliklar}
73.“Harakatlanish shunday muhimki, o’zining ta’siri bilan har qanday omillarni almashtira oladi, lekin dunyoning barcha davolash omillari harakatlanish o’rnini qoplay olmaydi” Ushbu fikr qaysi olimga tegishli?
{=Torkvado Tasso
~Pomork
~Brexma
~Mendel}

74. Odam tanasidagi nechta muskullar bor?

{=600
~500
~400
~300}

75.Harakatlanish birinchi bo’lib tananing qaysi qismiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi?

{= yurak va tomirlarda qonning harakatlanishiga
~tana muskullari va yurak muskuli harakatlanishiga
~oyoq va tizza muskullari harakatlanishiga
~orqa va bel muskullarini harakatlanishiga}

76.«Harakatlanish odam tanasini quradi», degan fikrni qaysi olim bildirgan?

{=Pomork
~Darvin
~Brexma
~Mendel}

77.Piyoda yurish davomiyligi bir oyda qanchaga yetkazish mumkin?

{=2,5-4 km
~1,5-2 km
~10-12 km
~5,5-6 km}

78.Yurish tezligi avvaliga bir minutda 70-80 qadam, asta-sekin 100-110 qadamga yetkaziladi. Bu soatiga necha km tezlikka to’g’ri keladi?

{=5-6 km
~3-4 km
~7-8 km
~2-3 km}

79.Yurish mashqida poyabzal poshnasi necha sm dan baland bo’lmasligi kerak?

{=3 sm
~4 sm
~5sm
~6 sm}

80.Yugurish mashqi dastlabki kunlar 50-100 metr masofani yurib o’tgach, necha metrga yugurish mumkin?

{=20-30-50 m
~40-50-60 m
~10-20-30 m
~50-60-70 m}

81.Necha haftadan keyin, odam o’zini yaxshi his etsa, yugurish mashqi bilan uzluksiz shug’ullanish mumkin?

{=2- 3 hafta
~3-4 hafta
~4-5 hafta
~6-7 hafta}

82.Yugurish texnikasi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

{= Yugurganda gavdani tik tutib, boshni tik tutib, 10-15 metr oldinga qarash, gavda tik tutilishi, qo’llar tirsak bo’g’imida 90º burchak hosil qilib bukilishi, panjalar erkin, yozilgan bo’lishi kerak.
~ Yugurganda gavdani tik tutib, boshni tik tutib, 20-30 metr oldinga qarash, gavda tik tutilishi, qo’llar tirsak bo’g’imida 70º burchak hosil qilib bukilishi, panjalar erkin, bukilgan bo’lishi kerak.
~ Yugurganda gavdani biroz oldinga egib, boshni tik tutib, 10-15 metr oldinga qarash, gavda oldinga egilishi, qo’llar tirsak bo’g’imida 90º burchak hosil qilib bukilishi, panjalar erkin, yozilgan bo’lishi kerak.
~ Yugurganda gavdani tik tutib, boshni tik tutib, 10-15 metr oldinga qarash, gavda tik tutilishi, qo’llar tirsak bo’g’imida 140º burchak hosil qilib bukilishi, panjalar erkin, bukilgan bo’lishi kerak}

83.Yugurishdan keyin tomir urishi soni bir minutda necha martadan oshmasligi kerak?

{=140 marta
~150 marta
~200 marta
~250 mrta}

84.Yugurish paytida qanday holatlar yuz berganda yugurish to’xtatiladi?

{= nafas olishning tezlashuvi, nafas qisishi, oyoq muskullarining kuchsizlanishi, qadamning tobora qisqarishi, ter bosishi kabi belgilar charchaganlikni ko’rsatadi va yugurish to’xtatilishini taqoza qiladi
~ nafas olishning sekinlashuvi, nafas qiyinlashishi, oyoq muskullarining kuchsizlanishi, qadamning tobora qisqarishi, ter bosishi kabi belgilar charchaganlikni ko’rsatadi va yugurish to’xtatilishini taqoza qiladi
~ nafas olishning tezlashuvi, nafas qisishi, oyoq muskullarining bo’shasholmay qolishi, qadamning tobora kengayishi, ter bosishi kabi belgilar charchaganlikni ko’rsatadi va yugurish to’xtatilishini taqoza qiladi
~ nafas olishning sekinlashuvi, nafas qisishi, oyoq muskullarining harakat tezligi oshishi, qadamning tobora qisqarishi, ter bosishi kabi belgilar charchaganlikni ko’rsatadi va yugurish to’xtatilishini taqoza qiladi}

85.Jahon sog’liqni saqlash tashkilotining rasmiy hujjatlarida odam sog’lig’i 100 foiz deb qabul qilinadigan bo’lsa, uning necha foizi -naslga, necha foizi -tashqi muhit sharoitiga, necha foizi -tibbiyotga va nihoyat necha foizi -turmush tarziga bog’liqligi haqida ma’lumot berilgan?

{=20/20/10/50
~10/20/20/50
~20/10/20/50
~15/15/20/50}

86.Italiyaning jahonga tanilgan shoiri Torkvato Tasso sog’lom turmush tarzining asosiy qismini harakatlanish faolligi tashkil etishi haqida qanday fikr bildirgan?

{=“Harakatlanish o’zining ta’siriga ko’ra har qanday davolash omillarining o’rnini qoplay oladi, ammo dunyoda ma’lum bo’lgan barcha davolash omillari birga qo’shilganda ham harakatlanish faolligining ijobiy ta’sirini almashtira olmaydi”
~«Harakatlanish odam tanasini quradi»
~“Oqilona yashashning muhim omili – harakatlanish faolligidir. Tananing hamma to’qima – a’zolari muntazam ravishda faol harkatlanishi zarur. Harakatlanishning yetishmasligi tufayli to’qima-a’zolarda yangilanish, yosharish jarayoni buzilib, qarish – keksayish jarayoni tezlashadi”
~”Million yillar davomidagi evolyutsiya jarayonida ajdodlarimiz organizmi mashaqqatli jismoniy mehnatga, tinimsiz harakat qilishga moslashgan”}

87. “Oqilona yashashning muhim omili – harakatlanish faolligidir. Tananing hamma to’qima – a’zolari muntazam ravishda faol harkatlanishi zarur. Harakatlanishning yetishmasligi tufayli to’qima-a’zolarda yangilanish, yosharish jarayoni buzilib, qarish – keksayish jarayoni tezlashadi”. Usbu fikr qaysi olimga tegishli?

{=Taniqli gerantolog olim, akademik Aleksandr Bogomolets
~ Italiyaning jahonga tanilgan shoiri Torkvato Tasso
~ Frantsiyaning taniqli olimi Pomork
~ Chex olimi Iogan Gregor Mendel}

88. “Chaqaloqda hatto suvda suzish harakatlarining tug’ma reflekslari bo’ladi” qaysi olim ilmiy tadqiqotlarida ma’lum bo’lgan?

{= Amerikalik olima M.Makgravning
~ Italiyaning jahonga tanilgan shoiri Torkvato Tasso
~ Frantsiyaning taniqli olimi Pomork
~ Chex olimi Iogan Gregor Mendel}

89.Maktab, kollej, litsey o`quvchilari va Oliy ta`lim muassasasi talabalari har o`quv yilining boshida, tibbiy nazoratdan o`tkazilib, jismoniy tarbiya fani darsiga qatnashishi bo`yicha 3 ta sog`liq guruhlariga bo`linadilar?

{=3 ta
~4 ta
~5 ta
~6ta}

90.Birinchi asosiy sog`liq guruhiga qanday bolalar kiradi?

{=- jismoniy rivojlanishi me`yorida bo`lgan, sog`lom bolalar va o`smirlar kiradi
~ jismoniy rivojlanishi kuchsiz, qandaydir surunkali kasalligi bo`lgan bolalar va o`smirlar kiradi
~qandaydir surunkali kasalligi bo`lib, u tez-tez xuruj qilib turadigan, shikastlanish (bug`im chiqishi, suyak sinishi, miya chayqalishi va hokazo) tufayli sog`lig`ida jiddiy salbiy o`zgarish bo`lgan bolalar va o`smirlar kiradi
~ jismoniy rivojlanishi haddan ziyod kuchli bo`lgan, sog`lom bolalar va o`smirlar kiradi}

91.Ular jismoniy tarbiya darsiga asosiy guruh bilan qatnashadilar. Lekin, yuqori tezlikda bajariladigan katta kuch talab qiladigan mashg`ulotlardan ozod etiladilar. Shuningdek, ularda ushbu fanning sinov va imtihondan yengillik beriladi. Ular o`quv yurti shifokorining nazoratida turadilar. Ularga vaqti-vaqti bilan sog`lomlashtirish tadbirlari o`tkaziladi. Gap qaysi guruh bolalri haqida ketmoqda?

{=2
~1
~3
~4}

92.Sport turlarini tavsiya etishda bolalarning yoshi bilan birga, ularning qanday tana tuzilishi hususiyatlari ham e`tiborga olinishi lozim?

{= normastenik, giperstenik, astenik
~ normastenik, giperstenik
~ giperstenik, astenik
~ normastenik, astenik}

93.Birinchi davr – 5 – 7 yosh bolalrgaq anday sport turlari tavsiya etiladi?

{= Sport gimnastikasi, badiiy gimnastika, Sport akrobatikasi, shaxmat va shashka yo`nalishlari tavsiya etiladi
~ Engil atletika, stol va katta tennis, badminton yo`nalishlari.
~ Sport o`yinlarining barcha turlari, shuningdek, qol to`pi, qilichbozlik, kamondan o`q otish
~ Kurashning hamma turlari: karate, erkin kurash, yunon – rum kurashi, sambo, shuningdek, boks,eshkak eshish, velosport kabilar}

94.Sport o`yinlarining barcha turlari, shuningdek, qol to`pi, qilichbozlik, kamondan o`q otish qaysi yoshdagi bolalarga tavsiya etiladi?

{= Uchinchi davr- 10-11 yosh
~ Ikkinchi davr – 8 – 9 yosh
~ To`rtinchi davr – 12 – 13 yosh
~ Beshinchi davr – 14 – 15 yosh}

95.Engil atletika, stol va katta tennis, badminton yo`nalishlari qaysi yoshdagi bolalarga tavsiya etiladi?

{= Ikkinchi davr – 8 – 9 yosh
~ To`rtinchi davr – 12 – 13 yosh
~ Beshinchi davr – 14 – 15 yosh
Uchinchi davr- 10-11 yosh}

96.Beshinchi davr – 14 – 15 yosh bolalarga qanday sport turlari tavsiya etiladi?

{= To`rtinchi davrdagi sport turlariga qo`shimcha zamonaviy beshkurash, uchkurash, ot sporti
~ Kurashning hamma turlari: karate, erkin kurash, yunon – rum kurashi, sambo, shuningdek, boks,eshkak eshish, velosport kabilar
~ Sport o`yinlarining barcha turlari, shuningdek, qol to`pi, qilichbozlik, kamondan o`q otish
~ Engil atletika, stol va katta tennis, badminton yo`nalishlari}

97.Oltinchi davr – 16 – 17 yosh. To`rtinchi va beshinch davrdagilarga qo`shimcha keng qamrovli turizm, sportning qaysi texnikaviy turlari tavsiya etiladi?

{= motosport, avtosport, karting
~motosport
~avtosport
~karting}

98.……..- salomatlik tayanchi. Nuqtalar o’rniga mos javobni tanlang?

{=harakat
~to’g’ri ovqatlanish
~sog’lik
~rejim}

99.Yapon tadqiqotchilarining aniqlashicha, organizmning me'yoriy faol holati va sog'ligini saqlash uchun odam kuniga 10 000 qadam yurishi lozim, bu o'rta hisobda necha kmni tashkil etadi

{=7-8 km
~6-7 km
~5-6 km
~4-5 km}

100.Hozirda 40 - 60 yoshlilar uchun jismoniy tarbiya mashg'uloti usullari va ularni tashkil qilishining nechta ta yo'nalishi ishlab chiqilgan?

{=7 ta
~6 ta
~8 ta
~4 ta}

101.Yoshi kattalarga yugurishni tavsiya qilishda tibbiyot xodimlari 3 ta asosiy qoidalarga rioya qilishi lozim, ular qaysi jabobda berilgan?

{= ma'lum me'yorsiz tez yugurishni tavsiya etmaslik; - toliqqanda tez yugurmaslik; - birinchi xavfli belgilarda mashqni to'htatish kerakligini aytish lozim
~ ma'lum me'yorsiz tez yugurishni tavsiya etmaslik; - toliqqanda suv ichmaslik yugurmaslik; - birinchi xavfli belgilarda mashqni sekinlashtirish kerakligini aytish lozim
~ ma'lum me'yorsiz tez yugurishni tavsiya etmaslik; - toliqqanda tez yugurmaslik; - birinchi xavfli belgilarda mashqni sekin davom ettirish kerakligini aytish lozim
~ ma'lum me'yorsiz tez yugurishni tavsiya etmaslik; - toliqqanda tez yurish; - birinchi xavfli belgilarda mashqni to'htatmaslik kerakligini aytish lozim}

102.Qaysi fan sog'liqni saqlash, mustahkamlash, inson hayotini uzaytirish va mehnat qobiliyatini saqlash yo'llarini o'rgatadi?

{=Valeologiya
~Saiologiya
~ekologiya
~Anatomiya}

103.Saniologiya qanday fan hisoblanadi?

{=Kasallikllar, shikastlanish va boshqa sabablar tufayli organlarning buzilgan faoliyatini tiklash jarayonini ko'rsatadi
~ Inson sog'lig'ini tiklashdan iborat
~ Ruhiy zuriqish hodisalari, og'ir nevrozlar, mehnat qobiliyatining kelib chiqisini o’rganadi
~ Jismoniy harakat inson tanasidagi turli a'zo va tizimlarning hayotiy faolligini me'yorlashtiradigan fan}

104.Valeologiya atamasini qaysi olim fanga kiritgan?

{=1980 yilda I. N. Braxman
~1965 yilda I.G. Mendel
~1989 yilda I.I. Mechnikov
~1960 yilda R. Braun}

105.Organizmni chiniqtirishning qavday turlari mavjud?

{=havo vannalari, suv muolajalari, quyosh vannalari
~havo vannalari, qum terapiyalari, fizioterapiyalar
~suv muolajalari, qum terapiyalari
~quyosh vannalari, fizioterapiyalar}

106.……….– bu aholi salomatligi bo‘lib, u ijtimoiy va biologik omillarning o‘zaro tasirida shakllanadi va uning darajasi demografik, jismoniy rivojlanish, kasallanish hamdo nogironlanish ko‘rsatkichlari bilan baholanadi. Nuqtalar o’rniga mos javobni tanlang?

{= Ijtimoiy salomatlik
~ Individual salomatlik
~Biologik salomatlik
~fiziologik salomatlik}

107.Salomatlik - bu tashqi muhitga tuliq moslashishini bildirsa, kasallik esa bunday moslashuvni to‘liq emaslligini ko‘rsatadi - deb qaysi olim tariflagan?

{= I.V. Davidovskiy
~ V.A. Gromov
~ I.I. Mechnikov
~R. Braun}

108.Mutlaq me’yor nima?

{= mo‘tadil antropometik, fiziologik, bioximiyaviy, klinik o‘lchamlarga mos kelib, insonning yoshi va jinsiga qarab o‘zgaradi
~barqaror bo‘lib, o‘zining yuqorigi va pastki chegaralariga ega. Masalan, qondagi glyukozaning miqdori-3,5-5,5 mmol/ l, gemoglobin 120-145 g/l, qonning p/H ko‘rsatkichi -7,3-7,4, tana harorati -36,0-36,9oC va hokozo
~ bu inson organizmining tarkibiy – funksional yoki morfo-fiziologik ko‘rsatkichlari yig‘indisi bo‘lib, uning tashqi muhit sharoitlariga moslashish, mo‘tadil mehnatga layoqatini va yashashini taminlaydi.
~ Salomatlik miqdori organizm tizimlarining funksional holati darajasi va uning zahiraviy quvvati yig‘indisidan iborat}

109.Asab tizimi tomonidan ortiqcha zo‘riqmasdan foydalanaolish imkoniyatlarini beradigan axborotlar hajmi, organizm imkoniyati darajasining necha % ni tashkil qiladi?

{=65-75%
~30-40 %
~50-60 %
~0-80 %}

110.Axloqiy salomatlik zahiralari nima?

{= Axloqiy nopoklik tufayli sodir bo‘ladigan zaxm, so‘zak, OITS va shu kabi boshqa kasalliklardan xolos bo‘lish uchun har bir inson axloqiy tubanlikda turmush kechirishdan o‘zini tiya bilishi lozim.
~Salomatlik zahiralari orasida o‘zining ahamiyati, inson salomatligiga sezilarli ijobiy tasir ko‘rsatib, uning umrini uzaytirishga olib keluvchi bitmas tuganmas manba bu ruhiy salomatlik zahiralari bo`lib, uni ro‘yobga chiqarishga turmush training o‘ziga xos tomonlirini, ularning muhimligini anglagan holda ishga solish bilan erishiladi
~ o‘z asosida faqat jismoniy faollik tufayligina yuzaga chiqarilishi mumkin bo‘lgan va mushaklarning qisqarishi bilan bog‘langan quvvatini nazarda tutadi.
~ Bu eng avvalo asab tizimining ruhiy holatini doimiy ravishda ko’tarinki bo’lishini taminlashga intilib ijobiy ehtiroslar og’ushida yashashdir}

111.……..bu insonning biologik va ijtimoiy xususiyatlarining uyg’un yaxlit birikmasi bo’lib, unga makro va mikrosferaning sharoitlarga moslashish, shuningdek ijtimoiy va iqtisodiy jihatdan mahsuldor hayot bilan yashashga imkon beradi? Nuqtalar o’rnini to’ldiring.

{=sog’lik
~ jismoniy mashq
~harakatlanish
~to’g’ri ovqatlanish}

112.Qaysi olim harakatni «hayotning ombori» deb nomlagan?

{=Plutarx
~Paskal
~Davidovskiy
~Gromov}

113…..kuchli sog’lomlashtirish vositasi bo’lib, uning yordamida ko’pgina kasalliklarga duch kelmaslik, umrni uzaytirish hamda uzoq yillar davomida ishlash qobiliyatini, shuningdek, hayotdan xursand bo’la olish tuyqusini saqlab qolish mumkin. To’ldiring.

{=chiniqish
~sog’lik
~harakatlanish
~ovqatlanish}

114.Oqilona ovqatlanish nima?

{=U insonni energiya bilan hamda organizm quriladigan va almashinuv jarayonlarini rostlab turuvchi moddalar bilan ta’minlaydi
~ ular sog’liqni o’ta darajada buzib, umrning uzunligini keskin qisqartiradigan ko’pgina xavfli kasalliklarni keltirib chiqaradi.
~ uning yordamida ko’pgina kasalliklarga duch kelmaslik, umrni uzaytirish hamda uzoq yillar davomida ishlash qobiliyatini, shuningdek, hayotdan xursand bo’la olish tuyqusini saqlab qolish mumkin.
~ bu organizmning atrof muhitning noqulay omillariga qarshi tura olishni oshirish uchun tabiatning tabiiy omillaridan ilmiy asoslangan holda muntazam foydalanishdir}

115.«Tibbiy ilm qonuni» asarini qaysi olim yaratdi?

{=Abu Ali ibn Sino
~Ch. Darvin
~G.Mendel
~R. Guk}

116.Konveksiyali sovutish usullariga nimalar kiradi?

{= havo va quyosh vannalari
~ suvni ustidan quyish va nam sochiq bilan artinish
~oyoq vannalari, cho’milish
~ almashib turiladigan suvli amallar}

117.Chiniqtiruvchi chora-tadbirlar qanday turlarga bo’linadi?

{=umumiy va maxsus
~umumiy va mahalliy
~umumiy va yakka
~yakka va maxsus}

118.Qaysi jarayon kasalliklarining sonini 2-4 baravar kamaytiradi, ayrim hollarda esa umuman ulardan xalos bo’lishga yordam beradi?
{=chiniqtiruvchi amallar
~gigiyenik qoidalar
~to’g’ri ovqatlanish
~vitaminli mahsulotlar va suv istemol qilish}

119.Qaysi jarayon jismoniy faoliyat bilan aqliy faoliyatni navbatlashtirib bajarishni anglatadi?

{=faol dam olish
~gigiyenik qoidalar
~to’g’ri ovqatlanish
~vitaminli mahsulotlar va suv istemol qilish}

120.Gigiyenik tarbiya nima?

{= bu umumiy tarbiyaning uzviy qismi, gigiyenik ko’nikmalar esa madaniy xulqning ajralmas tarkibiy qismidir. Organizmning gigiyenasi eng avvalo teri qoplamining tozaligini tutib turish bilan bog’liq
~ jismoniy faoliyat bilan aqliy faoliyatni navbatlashtirib bajarishni anglatadi. Bu tushuncha inson hayoti uchun muhim ahamiyatga ega.
~ bu organizmning atrof muhitning noqulay omillariga qarshi tura olishni oshirish uchun tabiatning tabiiy omillaridan ilmiy asoslangan holda muntazam foydalanishdir. Unga bolalik yoshidan kirishgan yaxshiroq.
~ organizm o’sishining qonuniyatlari bilan belgilab berilgan bo’lib, ular normal rivojlanish, sog’liqni mustahkamlash, to’g’ri qomatni shakllantirish va asosiy harakatlanish ko’nikmalarini egallashning zaruriy shartidir}

121.Turli yosh davrlarida o’sish va rivojlanish qonuniyatlari, organizm hayot faoliyatining xususiyatlari hamda tashqi muhit sharoitining bolalar organizmga ta’sirini o`rganadigan fan bu-?

{= Valeologiya asoslari
~Sitologiya
~ Fiziolologiya
~Virusologiya}

122.O’zbekiston Respublikasi Prezidentining yoshlar sog`lig`ini mustahkamlashda

qanday dolzarb vazifalarni belgilab berdi?
{= Jismoniy va ma`naviy barkamol avlodni voyaga yetkazish borasidagi ishlarni yanada kuchaytirish va samaradorligini oshirish to`g`risidagi qarorlari va farmoyishlarida
~Insonlarni barkamol ishlarni amalga oshirishda va rivojlantirishda
~ Sog’lom turmush tarzi va samaradorligini amalga oshirishda
~ Yoshlarni doimiy ravishda jismoniy jihatdan sog’lom bo’lishda sportning rolini
amalga oshirishda}

123.Ta’lim tarbiya jarayonida turli yoshdagi bolalar va o’smirlarning o’ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olish, zararli odatlar, giyohvandlikning oldini olish, yoshlarni oilaviy hayotga tayyorlashning tibbiy - gigiyenik asoslari haqida bilim, ko’nikma va malakalarni shakllantirish bu-?

{=Valeologiya fanini o’qitishning maqsadi.
~ Valeologiya fanini o’qitishning vazifasi.
~ Valeologiya fanini o’qitishning metodi.
~Valeologiya fanini o’qitishning funksiyasi}

124.Bolalar va o`smirlar o`rtasida sog`lom turmush tarzini targ`ib qilish, tibbiy madaniyatni oshirish, turli xil kasalliklarning, birinchi navbatda yuqumli kasalliklarning oldini olish ishlarini amalga oshirishda kimlar tomonidan katta yordam beriladi ?

{=Bo’lajak o’qituvchi va murabbiylar tomonidan.
~Shifokorlar va hamshiralar tomonidan
~ Davlat xizmatlari organlari tomonidan.
~ Bo’lajak biolog o’qituvchilar tomonidan}

125.Ta’lim - tarbiya jarayonida bolalar va o’smirlar sog’lig’ini himoya qilish, litsey va kollejlar shart - sharoitlari, jihozlanishi va o’quv yuklamaning organizmga ta’sirini o’rganishdan iborat bu-?

{= Valeologiya fanini o’qitishning vazifasi.
~ Valeologiya fanini o’qitishning metodi.
~ Valeologiya fanini o’qitishning funksiyasi.
~Valeologiya fanini o’qitishning maqsadi}

126.Litsey va kollejlarda ta’lim tarbiya jarayonini to’g’ri tashkil etishda qanday bilimlarga ega bo’lishi kerak ?

{=Bolalar va o’smirlarning intellektual qobiliyatini aniqlash, ular sog’lig’iga ta’sir
ko’rsatuvchi zararli va foydali odatlarni aniqlash kabi bilimlarga
~Bolalar va o’smirlarning intellektual qobiliyatini aniqlash va targ’ib qilish.
~ O’smirlarning intellektual qobiliyatini aniqlash va malliyotga qo’llash.
~Iqtidorli va bilimdan o’quvchilar bilan individual ishlash}

127.Dasturni amalga oshirish talabalar qaysi fanlaridan umumiy bilim va ko’nikmalarga ega bo’lishni talab etadi?

{=O’rta maktab, litsey va kollejlarda o’qitiladigan biologiya, ekologiya, sitologiya, genetika, odam va uning salomatligi fanlaridan.
~ O’rta maktab, litsey va kollejlarda o’qitiladigan biologiya, tarix ,kimyo, fizika, genetika, odam va uning salomatligi fanlaridan
~ O’rta maktab, litsey va kollejlarda o’qitiladigan onatili, matematika ekologiya, sitologiya, fanlaridan.
~ O’rta maktab, litsey va kollejlarda o’qitiladigan biologiya, ekologiya, jismoniy tarbiya fiziologiya, matematka fanlaridan}

128.Valeologiya asoslari” fanini o`qitish qaysi fanlar bilan uzviy ravishda bog’lab olib boriladi?

{=Pedagogika, psixologiya, tibbiyot, gigiyena va boshqa fanlar bilan uzviy bog`lab olib boriladi.
~Kimyo, ,biologiya , tibbiyot, gigiyena va boshqa fanlar bilan uzviy bog`lab olib boriladi.
~ pedagogika, ,tibbiyot, tarixi rus tili,geografiya va boshqa fanlar bilan uzviy bog`lab olib boriladi.
~ Matematika, , fizika, ingliz tili, gigiyena va boshqa fanlar bilan uzviy bog`lab olib boriladi}

129.Qaysi fan talabalarga turli sharoitda bolalar va o’smirlar organizmini sog’lomlashtirish , O’zbekiston kelajagi bo’lgan sog’lom avlodni tarbiyalash yo’lida o’z bilimlarini oshirish imkonini beradi va bu olgan bilimlarini yetuk mutaxasis sifatida ta’lim - tarbiya jarayonini sog’lomlashtirish yo’l yo’riqlarini ishlab chiqishga yo’naltiradi?

{=“Valeologiya asoslari” fani
~ Fiziologiya fani
~Ekologiya fani.
~Tibbiyot fanlari}

130.Odam organizmining biologik, jismoniy, ruhiy holatlari, mehnat faoliyatining muvozanatlashgan birligi bu ?

{=Sog’liq
~Tozalik.
~ Kasallik
~Gigiyena}

131.Kasallik- bu?

{=Qandaydir noqulay ta`sirotlar natijasida organizmning biologik, jismoniy, ruhiy holatlari va mehnat faoliyatining buzilishidir.
~Organizmga turli xildagi viruslarning yuqushi.
~Organizmning turli xil sharoitda moslashishi.
~ Organizmda allergik kasalliklarning vujudga kelishi}

132.Terining sovuq urgan joyida qanday holatlar yuzaga keladi?

{=Terining sovuq urgan joyida hosil bo`lgan pufakchada esa loyqa suyuqlik bo`ladi.
~Terining sovuq urgan joyida qizarish holatlari yuzaga keladi.
~Terining sovuq urgan joyida shish holatlari yuzaga keladi.
~Terining sovuq urgan joyida oqarish holatlari yuzaga keladi}

133.Etiologiya qanday so`zdan olingan, qanday ma`noni bildiradi.

{= Yunoncha so`z bo`lib, etio-sabab, logos- fan ma`nosini bildiradi
~Grekcha so`z bo`lib, etio-sabab, logos- fan ma`nosini bildiradi
~Arabcha so`z bo`lib, etio-sabab, logos- fan ma`nosini bildiradi
~ Fransuzcha so`z bo`lib, etio-sabab, logos- fan ma`nosini bildiradi}

134.Kasallikni etiologiyasi, ya`ni vujudga keltiruvchi sabablar necha guruhga bo`linadi?

{=2 xil
~ 3 xil
~ 4 xil
~5 xil}

135.Mexanik ta`sirlarga nimalar kiradi?

{= Urilish, kesilish, bosilish, sanchilish;
~Quyosh urushi va oftob olishi.
~Elektr tokidan kuyish.
~ Kislotali muhit tasir etishi}

136. Biror tashqi ta`sirga, odam organizmning javob qaytarish xususiyati -bu?

{= Reaktivlik.
~ Neytiralizm.
~ Mutalizm
~Komensalizm}

137. Rezistentlik–bu?

{=Kasallik qo`zg`atuvchi faktor ta`siriga odam organizmining chidamligini
oshishidir.
~Tashqi faktor ta`siriga odam organizmining chidamligini oshishidir
~ Ichki faktor ta`siriga odam organizmining chidamligini oshishidir
~ Biologik faktor ta`siriga odam organizmining chidamligini oshishidir}

138.Kasallikni yuzaga keltiruvchi tashqi (ekzogen) sabablarga niñalar kiradi?

{=Bu sabablar odam organizmining tashqarisidan, ya`ni tashqi muhitdan ta`sir qiladi.
~ Bu sabablar odam organizmining ishkarisidan, ya`ni ichhqi muhitdan ta`sir qiladi
~ Bu sabablar odam organizmga havo oraqali, ya`ni tashqi muhitdan ta`sir qiladi
~ Bu sabablar odam organizmga suv orqali , ya`ni tashqi muhitdan ta`sir qiladi}

139. Kasallikni yuzaga keltiruvchi ichki (endogen) sabablarga nimalar bog’liq?

{=Bu sabablar odam organizmining ichki, ya`ni nasl hususiyatiga bog`liq.
~Bu sabablar odam organizmining tashqi ya`ni tashqi sabablarga bog`liq.
~Bu sabablar odam organizmining atmosferaga, ya`ni havo hususiyatiga bog`liq.
~Bu sabablar odam organizmining temperaturaga ya`ni haroratga bog`liq}
140.Fizikaviy ,kimyoviy, biologik, alimentar;ijtimoiy, kam harakatlanish (gipodinamiya) tufayli yuzaga keladigan kasalliklar, me`yoridan ortiq xarakatlanish (giperdinamiya) tufayli yuzaga keladigan kasalliklar ,psixogen ta`sirlar natijasida yuzaga keladigan kasalliklar qaysi sabalariga to’g’ri keladi ?
{=Kasallikning tashqi sabablari
~Kasallikning ichki sabablari
~Kasallikning havo orqali bo’ladigan sabablari
~Kasallikning suv oqrali bo’ladigan sabablari}

141.Termik ta`sirlar nimalar kiradi?

{= Kuyish, sovuq urish;
~ Nurlanish tasiri
~ Elektr toki tasiri
~ Atmosfera bosimi tasiri}

142.Atmosfera bosimining pasayishi tog` ustida kuzatiladi va chiniqmagan odamlarda qanday kasallik yuzaga keladi?

{= Tog` kasalligi yuzaga keladi.
~ Sil kasalligi
~ Qon bosimining oshishi
~ Yurak infarkti}

143.Kasallikning kimyoviy sabablari nimalar kiradi?

{=Bularga kislotalar, ishqorlar, qurg`oshin, simob, margimush, xlor, yod va boshqa moddalar kiradi.
~ Bularga oqsillsr yog’lar uglevodlar kiradi.
~ Bularga oqsillsr vitaminlar kiradi.
~Bularga kraxmal ,fosfor, uglevodlar kiradi}

144.Kasallikning biologik sabablariga tashqi muhitdan odamga yuqib kasallikni yuzaga keltiradigan organizmlar nimalar hisoblanadi?

{=Mikroblar, viruslar, zamburug`lar, gijja tuxumlari va boshqalar kiradi.
~ Bakteriyalar , gijja tuxumlari va boshqalar kiradi
~ Parazit chuvalchanglar, jigar qurti,gijja tuxumlari va boshqalar kiradi
~ Exinokok ,qoramol solyotri, gijja tuxumlari va boshqalar kiradi}

145.Odamning yashash, ishlash, o`qish sharoitining noqulay bo`lishi hamda odamning madaniyatini pastligi bilan bog`liq bo`lgan sil, giyohvandlik, OITS, tanosil (zahm, so`zak) kasalliklari qaysi sabablarga kiradi?

{=Kasallikning ijtimoiy sabablari
~ Kasallikning kimyoviy sabablari
~Kasallikning biologik sabablariga
~ Alimentar kasalliklar}

146.Nasldan berilish xususiyatlarining material asosi nimalar hisoblanadi?

{= Xromosomalar va genlar hisoblanadi.
~ Modifikatsion o’zgaruvchanlik hisoblanadi.
~ Irsiy o’zgaruvchanlik hisoblanadi.
~ Biologik jarayon natijasida }

147.Irsiy kasalliklar necha xil bo’ladi?

{= 2 xil
~ 3 xil
~ 4 xil
~ 5 xil}

148.Ijtimoiy kasalliklar guruhiga alimentar kasalliklar qanday kelib chiqadiu?

{= Bu odamning ovqatlanish jarayonini buzilishi bilan bog`liq.
~ Ovqat miqdorining ko’p meyorda istemol qilishiga bo’liq
~ Ovqat tarkibida oqsil, vitaminlar ortiqcha istemol qilishiga bog’liq
~ Moddalar almashinuvi jarayoniga bog’liq }

149.Me`yoridan ortiq aqliy mehnatdan zo`riqish, g`am-tashvish, qo`rquv, tez-tez hayajonlanish, uyqusizlik kabi holatlar oliy nerv faoliyatini (bosh miya po`stloq qismining nerv hujayralari faoliyatini) zo`riqtirib, bosh miya po`stloq va po`stloq osti nerv markazlari faoliyatini buzilishi qanday kasallikga olib keladi?

{= Psixogen kasalliklarga
~ Daltonizm kasaliklariga
~ Albinizm kasallkilariga
~ Miokard kasalligiga}

150.Teri osti yog‘ qatlami qalinligi necha sm?

{=Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (2-2,5 sm);
~ Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (3-3,5 sm);
~ Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (3-4 sm);
~ Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (3-5 sm)}

151.Arterial qon bosimi necha mm simob ustuniga teng ?

{= 110/70-130/80 mm simob ustuni
~ 125/70-135/85 mm simob ustuni
~ 125/85-130/85mm simob ustuni
~ 115/70-135/85mm simob ustuni }

152.Odamning ishchanlik qobiliyati kunning qaysi vaqtida ortadi?

{=1000-1300;
~1300-1400;
~1400 dan keyin;
~1300-1600 gacha}

153... – tana ehtiyojlariga yo’l berish, biologik instinktlar talabi bilan chegaralangan holda, vegetativ turmush tarzida yashashdir.

{=nosog’lom turmush tarzi;
~sog’lom turmush tarzi;
~motivatsiya;
~ishchanlik qobiliyati}

154.Sog’lom turmush tarzi komponentlaridan to’laqonli uyqu qancha vaqtni tashkil etishi kerak (o’rta hisobda, katta yoshdagilar uchun)?

{=8 soat;
~10 soat;
~6 soat;
~organizm xohlagancha uxlash mumkin}

155.Kashandalikning ikkinchi davrida qanday belgilar bo’lishi mumkin?

{=5-15 yil davom etadigan va bronlar, oshqozon, yurak va boshqa a’zolarda kasalliklar, nerv sistemasida o’zgarshlar, ta’sirchanlik, bosh og’rish kuzatiladigan holat
~ Nikotinni qabul qilishga bog’lanib qolish
~ 1-5 yil davom etadigan psixik moslashish bo’lib, bunda odam tamaki chekkisi kelaveradi va borgan sari ko`proq chekadi
~ Chekish avtomatik bo`lib qoladigan, xotiraning susayishi, juda ta’sirchan bo`lish, doimiy bosh og’rig’i, yo’tal bo’ladigan holat.}

156. “Giyohvand tez-tez esnaydi, ko`zidan yosh oqadi, og`zidan so`lak ajralishi ko`payadi, burundan suv kelib, tez-tez aksiradi, tana harorati ko`tariladi, u qaltiraydi, ko`p terlaydi, oyoq - qo`l bo`g`imlari qotib qolganday bo`lib harakatlanish qiyinlashadi” – bu belgilar abstinensiyaning nechanchi kunlaridagi holat

{= Abstinensiyaning 1-2- kunlaridagi holat
~ Abstinensiyaning 3-4- kunlaridagi holat
~ Abstinensiyaning 5-6- kunlaridagi holat
~ Abstinensiyaning 7-8- kunlaridagi holat}

157.«Harakatlanish odam tanasini quradi»degan fikrning muallifi qaysi javobda to’g’ri berilgan?

{= Fransiyaning taniqli olimi Romark
~ Italiyaning jahonga tanilgan shoiri Torkvato Tasso
~ Taniqli gerantolog olim, akademik Aleksandr Bogomolets
~ Amerikalik olima M.Makgrav}

158. Inson salomatligi holati va rezervlarini miqdoriy baholashni tadqiq etish, sog’lom turmush tarzini shakllantirish orqali inson salomatligi rezervlarini saqlash va mustahkamlash Valeologiyaning qaysi tamoyiliga kirishini belgilang.

{=vazifalari
~ maqsad
~ ob’ekti
~ metodi}
159.Jismоniy tarbiyaning eng asоsiy vazifasi nimadan ibоrat.
{= Salоmatlikni asrash va yaхshilash
~ Chiniqtirish
~ Jismоnan kuchli bo`lish
~ Kasalliklarni оldini оlish}

160.Tamaki tutunining tarkibida qancha zaharli kimyoviy moddalar bor?

{= 3000 dan ko`proq
~ 5000 dan ko`proq
~ 1000 dan ko`proq
~ 2000 dan ko`proq}

161. Jismoniy va ruhiy rivojlanishi jihatidan meyoriy talablarga, yoshiga mos, kamdan - kam holatlarda kasal bo‘ladiganlar, surunkali kasalliklari bo‘lmaganlar qaysi salomatlik guruhiga kiradi?

{=1
~ 2
~ 3
~ 4}

162. Giyohvandning narkotikka nisbatan nafaqat ruhiy, balki jismoniy jihatdan mu‘teligining oshishi qaysi davrga xos?

{= Uchinchi davr
~ Birinchi davr
~ Ikkinchi davr
~ To’rtinchi davr}

163. Psixozning depressiv kechishidagi belgilari qaysi javobda berilgan?

{=Bemorda doim tushkun kayfiyat, harakatsizlik, savolga javob bermaslik, odamlardan o‘zini olib qochish, ishyoqmaslik, vaqtini yolg‘izlikda va to‘shakda o‘tkazish kabilar
~ Tug`ruq vaqtida yoki undan keyin miyaning shikastlanishi, gripp, qizamiq boshqa kasalliklarning asorati
~ Tartibsiz harakatlar, ma‘nosiz sergaplik, asossiz kulish va kayfiyatning yuqori bo‘lishi yoki aksincha jahli chiqib baqirish, janjallashish, murosasizlik
~ Qo‘rqish, ruhiy aziyat, giyohvandlik, spirtli ichimliklar, og‘ir kechgan tug‘uruq, o‘smirlik va keksalik davridagi psixik o‘zgarishlar}

164.Bemorning ruhiyati buzilib, ko`rish va eshitish galyutsinatsiyalari yuzaga kelishi abstinensiyaning qaysi kunlariga xos?

{=Abstinensiyaning to`rtinchi-beshinchi kunlari
~ Abstinensiyaning uchinchi-to’rtinchi kunlari
~ Abstinensiyaning oltinchi-yettinchi kunlari
~ Abstinensiyaning sakkizinchi-o’ninchi kunlari}

165. Tabiiy omillar va tabiatdagi antropogen o’zgarishlarning natijasini inson sog’lig’iga ta’sirini tadqiq etadi. Bu ta’rif valeologiyaning qaysi yo’nalishiga taalluqli.

{= Maxsus valeologiya
~ Differentsial valeologiya
~ Kasbiy valeologiya
~ Ekologik valeologiya}

166.“Oqilona yashashning muhim omili – harakatlanish faolligidir. Tananing hamma to’qima – a’zolari muntazam ravishda faol harkatlanishi zarur. Harakatlanishning yetishmasligi tufayli to’qima-a’zolarda yangilanish, yosharish jarayoni buzilib, qarish – keksayish jarayoni tezlashadi” degan fikrning muallifi qaysi javobda to’g’ri berilgan?

{= Akademik Aleksandr Bogomolets
~ Fransiyaning taniqli olimi Romark
~ Italiyaning jahonga tanilgan shoiri Torkvato Tasso
~ Amerikalik olima M.Makgrav}

167.Jismоniy еtuklikka erishish dеganda nimani tushunasiz.

{=Salоmatlikni asrash va mustaхkamlash
~ Kasalliklarni оldini оlish
~ Insоnni chiniqtirish
~ Jismоnan kuchli bo`lish}

168.Jismоniy tarbiyaning nеchta sifati farqlanadi.

{=5 ta
~ 6 ta
~ 4 ta
~ 3 ta}

169.Prоfilaktika dеganda nimani tushunasiz?

{= Kasalliklarni оldini оlish
~ Kasalliklarni davоlash
~ Sоg’lоm turmush tarzini yaratish
~ Jismоnan so`g’lоm bo`lish}

170.Jismоniy еtishish dеganda nimani tushunasiz?

{=Оrganizm shakli va funksiyalarining еtilishi
~ Оrganizmning chiniqqanligi
~ Оrganizmning sоg’ligi
~Оrganizm tuzilishining bеnuqsоnligi}

171. Хar bir kasallik nеchta davr bo`yicha rivоjlanadi?

{= 4 ta
~ 5 ta
~ 3 ta
~ 2 ta}

172. Immunitеtning nеchta turi farqlanadi?

{=2 ta
~ 5 ta
~ 4 ta
~ 3 ta}

173. Tabiiy immunitеt dеb nimaga aytiladi?

{=Nasldan-naslga o`tuvchi
~ Emlash natijasida hоsil qilingan
~ Kasal bo`lib tuzalish natijasida hоsil bo`lgan
~ Chiniqish natijasida hоsil bo`ladi.}

174. Su’niy immunitеt dеb nimaga aytiladi?

{=Emlash natijasida hоsil qilingan
~ Kasal bo`lib tuzalish natijasida hоsil bo`lgan
~ Nasldan-naslga o`tuvchi
~ Chiniqish natijasida hоsil bo`ladi.}

175.Aqliy mеhnat ya’ni kam kuch sarf qilish bilan bоg’liq bo`lgan mеhnatda qancha kkal/sоatiga enеrgiya sarflanadi?

{=50 kkal/sоatiga
~ 40 kkal/sоatiga
~ 30 kkal/sоatiga
~ 20 kkal/sоatiga}

176.OIV ning yuqish yo‘llari qaysi javobda to’g’ri berilgan

{=Jinsiy, parenteral va vertikal yo‘l.
~ Bir martalik shpris, stomatologik, jarrohlik, travmatologik, ginekologik
~ Sartaroshlik pokisi, ayollarning kosmetik muolajalari
~ Donor odam qonini yoki qon zardobini OIV ni aniqlash bo‘yicha laboratoriya tekshiruvidan o‘tkazmasdan, og‘ir kasallik bilan xastalangan yoki jarohatlangan boshqa bemorga davolash maqsadida quyish.}

177. “Harakatlanish o’zining ta’siriga ko’ra har qanday davolash omillarining o’rnini qoplay oladi, ammo dunyoda ma’lum bo’lgan barcha davolash omillari birga qo’shilganda ham harakatlanish faolligining ijobiy ta’sirini almashtira olmaydi”. degan fikrning muallifi qaysi javobda to’g’ri berilgan?

{= Italiyaning jahonga tanilgan shoiri Torkvato Tasso
~ Fransiyaning taniqli olimi Romark
~ Taniqli gerantolog olim, akademik Aleksandr Bogomolets
~ Amerikalik olima M.Makgrav}

178.Tamaki tutuni tarkibidagi qanday kimyoviy modda chekuvchining jinsiy a`zolarini zararlab, uning bolalarida nasl kasalliklarni yuzaga keltirish mumkin?

{=Poloniy
~ Natriy
~ Xlor
~ Kremniy}

179.OIVni OITS bilan kasallangan bemorning qonidagi limfotsitlarda (oq qon tanachalarida) qaysi olimlar aniqlagan?

{=AQSh olimlari
~ Nemis olimlari
~ Ingliz olimlari
~ Fransiya olimlari}

180.Adaptatsiya dеb nimaga aytiladi.

{=Mоslashish
~ O`zgarish
~ Rivоjlanish
~ Sustlashish}

181.O’zbеkistоnda tibbiyot fanining asоschisi kim:

{=Abu Ali Ibn Sinо
~ I.I.Bеtskiy
~ M.K. Lоmоnоsоv
~ Gippоkrat}

182.Gipоksiya nima:

{= to’qimalar tarkibida kislоrоdning еtishmasligi
~ to’qimalr tarkibida karbоnat angidridning еtishmasligi
~ to’qimalar tarkibida azоtning еtishmasligi
~ to’qimalar tarkibida kislоrоdning оshib kеtishi}

183.Qоn bеruvchi оdam nima dеyiladi:

{= dоnоr
~ rеtsipеnt
~ bemor
~ staz}

184.Qоn оluvchi оdam nima dеyiladi:

{= rеtsipiyеnt
~ restaz
~ retseptor
~ dоnоr}

185.Оrganizmning kam хarakatchanligiga nima dеyiladi?

{= Gipоdinamiya
~ Gipоksiya
~ Adaptatsiya
~ Gipеrdinamiya}

186.Jismоniy mashqlarni nеcha turi tafоvut qilinadi.

{=4 ta
~ 6 ta
~ 5 ta
~ 3 ta}

187.Kuch bilan bajariluvchi jismоniy mashqlar dеb nimaga aytiladi.

{=Mushaklarning maksimal qisqarishi bilan amalga оshiriladi
~ Mushaklar bir vaqtda nisbatan katta kuch va tеzlik bilan qisqaradi
~ Mushaklardan kuch va tеzlik talab qilinmaydi
~ Mushaklardan ish bajarish vaqtida kuch talab qilinmaydi}

188.Kuch va tеzlik bilan bajaruvchi jismоniy mashqlar dеb nimaga aytiladi

{= Mushaklar bir vaqtda nisbatan katta kuch va tеzlik bilan qisqaradi
~Mushaklardan kuch va tеzlik talab qilinmaydi
~ Mushaklarning maksimal qisqarishi bilan amalga оshiriladi
~ Mushaklardan ish bajarish vaqtida kuch talab qilinmaydi}

189.Chidamlilikka asоslangan mashqlar dеb nimaga aytdi

{=Mushaklardan kuch va tеzlik talab qilinmaydi
~ Mushaklar bir vaqtda nisbatan katta kuch va tеzlik bilan qisqaradi
~ Mushaklarning maksimal qisqarishi bilan amalga оshiriladi
~ Mushaklardan ish bajarish vaqtida kuch talab qilinmaydi}

190.Kimlar katta jismоniy kuch sarflanadigan jismоniy mashqlarni bajarmasliklari kеrak

{= O`rta va kеksa yoshlilar
~ Bоlalar
~ O`smirlar
~ Qizlar}

191.Kоllеj va litsеy talabalari o`rtasida qaysi spоrt musоbaqalari o`tkaziladi

{=Barkamоl avlоd
~ Umid niхоllari
~ Umid niхоllari va Barkamоl avlоd
~ Univеrsiada}

192.O`zbеkistоn Rеspublikasi maktab o`quvchilarining I rеspublika spоrt o`yinlari qachоn va qaеrda o`tdi.

{=2001 yil
~ 2003 yil
~ 2005 yil
~ 2007 yil}

193.Giyohvand ruhiyatining buzilishi kuchayishi, fikrlash qobiliyatining butunlay yo`qotishi abstinensiyaning qaysi kunlariga xos?

{= Abstinensiyaning oltinchi-yettinchi kunlari
~ Abstinensiyaning uchinchi-to’rtinchi kunlari
~ Abstinensiyaning to`rtinchi-beshinchi kunlari
~ Abstinensiyaning sakkizinchi-o’ninchi kunlari}

194.Odam organizmi reaktivligining o`zgarishi, ya‘ni odamning narkotik moddaga moslashishi qaysi davrga xos?

{= Birinchi davr
~Ikkinchi davr
~ Uchinchi davr
~ To’rtinchi davr}

195.Nevrasteniyaning belgilari qaysi javobda berilgan?

{=Asossiz xavotirlanish, arzimagan tanbehlarga tez jahli chiqishi, xotiraning pasayishi, yurak sohasida sanchiq
~ Uzoq muddat davom etgan salbiy hayajonlanish, qo‘rquv, xafalik, ishidan, oilaviy turmushidan qoniqmaslik, aqliy mehnatning meyoridan ko`pligi.
~ O`zining xotirasiga ishonmasligi tufayli bir narsani to`g`ri bajarganini qayta-qayta tekshirishi
~ Kun tartibini gigiyena qoidasi asosida tashkil etish, aqliy mehnatni kamaytirish, gimnastika mashg`ulotlari bilan ko`proq shug`ullanish, sayr qilish.}

196.Оmmaviy spоrtning maqsadi nimadan ibоrat

{=Umumiy jismоniy rivоjlanishni оshirish
~ Spоrtning ma’lum bir sохasida yuqоri cho`qqiga erishish
~ Ma’lum bir spоrt turi bilan shug’ulanish
~ Kuchli trеnir yoki spоrt ustasi bo`lib еtishish}

197.Chiniqtirishning nеchta turi farqlanadi?

{=2 ta
~ 5 ta
~ 4 ta
~ 3 ta}

198.Spirtli ichimliklarni ko`p istе’mоl qilish qaysi a’zоlarning faоliyatiga salbiy ta’sir qiladi.

{=Оshqоzоn-ichak va jigard
~ Buyrak va ichakda
~ Yurak qоn tоmirida
~ Оshqоzоn va buyrakda}

199.Adaptatsiyaning nеchta shakli mavjud?

{= 3 ta
~6 ta
~ 5 ta
~ 4 ta}

200.Tamaki (sigarеt) chеkish qaysi a’zоlarning faоliyatiga salbiy ta’sir qiladi.

{= O`pka va jigarga
~ Оshqоzоn ichakka
~ Buyrak va ichakka
~ O`pka va оshqоzоnga}

201.Bo’qоq kasalligi bilan оg’rigan bеmоrimiz qanday mоddaga bоy bo`lgan оziq-оvqat qabul qilishi kеrak.

{= Yоd
~ Tеmir
~ Kaltsiy
~ Magniy}

202.Nоs chеkish qaysi a’zоlarning faоliyatiga salbiy ta’sir qiladi.

{=Оg’iz bo`shlig’i vaоshqоzоn
~ Оg’iz bo`shlig’i va o`pka
~ Оg’iz bo`shlig’i va miya
~ Оg’iz bo`shlig’i va buyrak}

203.Talaba yoshlar o`rtasida qaysi spоrt musоbaqalari o`tkaziladi

{= Univеrsiada
~ Umid niхоllari
~ Barkamоl avlоd
~ Umid niхоllari va Barkamоl avlоd}

204.Maktab o`quvchilari o`rtasida qaysi spоrt musоbaqalari o`tkaziladi

{= Umid niхоllari
~ Barkamоl avlоd
~ Umid niхоllari va Barkamоl avlоd
~ Univеrsiada}

205.Odam o‘zida yashiringan zahiraviy imkoniyat va potensialining necha % idan foydalanadi?

{=30-40 % ni, faqat ayrimlargina esa 50-60
~ 10-15 % ni, faqat ayrimlargina esa 20-25
~ 20-25 % ni, faqat ayrimlargina esa 30-40
~ 40-50 % ni, faqat ayrimlargina esa 60-70}

206.Jismоniy еtishish dеganda nimani tushunasiz.

{=Оrganizm shakli va funksiyalarining еtilishi
~ Оrganizmning chiniqqanligi
~ Оrganizmning sоg’ligi
~ Оrganizm tuzilishining bеnuqsоnligi}

207.Immunitеt dеb nimaga aytiladi.

{=Оrganizmning kasalikka qarshi kurashish хоlati
~ Оrganizmning kasallanishi
~ Kasallikni оldini оlish
~ Оrganizmning kasallikdan sоg’ayish davriga o`tishi}

208.Kuch bilan bajariluvchi jismоniy mashqlar dеb nimaga aytiladi.

{= Mushaklarning maksimal qisqarishi bilan amalga оshiriladi
~ Mushaklar bir vaqtda nisbatan katta kuch va tеzlik bilan qisqaradi
~ Mushaklardan kuch va tеzlik talab qilinmaydi
~ Mushaklardan ish bajarish vaqtida kuch talab qilinmaydi}

209.Kuch va tеzlik bilan bajaruvchi jismоniy mashqlar dеb nimaga aytiladi

{= Mushaklar bir vaqtda nisbatan katta kuch va tеzlik bilan qisqaradi
~ Mushaklardan kuch va tеzlik talab qilinmaydi
~ Mushaklarning maksimal qisqarishi bilan amalga оshiriladi
~Mushaklardan ish bajarish vaqtida kuch talab qilinmaydi}

210.Odamning ishchanlik qobiliyati kunning qaysi vaqtida ortadi?

{=1000-1300;
~1300-1400;
~1400 dan keyin;
~1300-1600 gacha}

211.Isteriya - bu nima?

{=psixogenkasallik
~valeologiyaning kelib chiqishiga asos solgan olim
~uchinchi holat
~rezistentlik}

212.Yugurish texnikasida kishining gavda holati qanday bo’lishi kerak? To’laqonli javobni belgilang.

{= Yugurganda gavdani tik tutib, boshni tik tutib, 10-15 metr oldinga qarash, gavda tik tutilishi, qo’llar tirsak bo’g’imida 900C burchak hosil qilib bukilishi, panjalar erkin, yozilgan bo’lishi kerak;
~ Yugurganda gavdani biroz bukib, boshni tik tutib, 5 metr oldinga qarash, gavda tik tutilishi, qo’llar tirsak bo’g’imida 450C burchak hosil qilib bukilishi, panjalar erkin, yozilgan bo’lishi kerak;
~ Yugurganda gavdani tik tutib, boshni tik tutib, 10 metr oldinga qarash, qo’llar tirsak bo’g’imida 600C burchak hosil qilib bukilishi, yozilgan bo’lishi kerak;
~ Yugurganda boshni tik tutib, 1metr oldinga qarash, gavda tik tutilishi, qo’llar tirsak bo’g’imida 900C burchak hosil qilib bukilishi, panjalar erkin, yozilgan bo’lishi kerak}

213.Yugurishdan keyin kishida tomir urish soni bir minut davomida ... ga yetishi kerak.

{=140 tagacha;
~200 tagacha;
~70 tagacha;
~ 40 tagacha}

214.JSST ning rasmiy hujjatlarida odamning sog’ligi 100% deb olinsa, 10% i ... ga bog’liq.

{=tibbiyotga;
~naslga;
~tashqi muhit sharoitiga;
~turmush tarziga}

215.Chaqaloqda suvda suzish harakatlarining tug’ma reflekslari borligini kim aytgan?

{=Makgray;
~Pavlov;
~Arastu;
~ Boen}

216.Odam tanasida kasalliklarning qancha turi uchraydi?

{=10 000;
~20 000;
~100 000;
~5 000}

217. Zo`riqish nima?

{= Qo`zg`alish va tormozlanish protsеsslarining kuchayishi.
~ Hayot bilan o`lim o`rtasidagi holat
~ Vaqtincha miya qon tomirlarining to`liq qon bilan ta'minlanmasligi
~ Mashg`ulotdan kеyin ish qobiliyatining pasayishi}
218. Charchash dеb nimaga aytiladi?
{= Mashg`ulotdan so`ng, ish qobiliyatini vaqtincha pasayishi.
~ Qo`zg`alish va tormozlanish protsеsslarining kuchayishi
~ Vaqtincha miya qon tomirlarining to`liq qon bilan ta'minlanmasligi
~ Qon tomirda qattiq massa hosil bo`lishi}

219. Giyohvandlikning Xalqaro atamasi qanday ataladi?

{=Narkomaniya
~Alkogalizm
~ Kashandalik
~ Toksikomaniya}

220. Giyohvandlikda qo`llanadiga moddalarni belgilang.

{= B va C javoblar
~ Benzin, kerosin, lak
~ Ko`knor, kokain, morfin
~ Morixuana, gashish, plin}

221.Kashandalikning ikkinchi davrida qanday belgilar bo’lishi mumkin?

{= 5-15 yil davom etadigan va bronlar, oshqozon, yurak va boshqa a’zolarda kasalliklar, nerv sistemasida o’zgarshlar, ta’sirchanlik, bosh og’rish kuzatiladigan holat
~ Nikotinni qabul qilishga bog’lanib qolish
~ 1-5 yil davom etadigan psixik moslashish bo’lib, bunda odam tamaki chekkisi kelaveradi va borgan sari ko`proq chekadi
~ Chekish avtomatik bo`lib qoladigan, xotiraning susayishi, juda ta’sirchan bo`lish, doimiy bosh og’rig’i, yo’tal bo’ladigan holat.}

222.“Giyohvand tez-tez esnaydi, ko`zidan yosh oqadi, og`zidan so`lak ajralishi ko`payadi, burundan suv kelib, tez-tez aksiradi, tana harorati ko`tariladi, u qaltiraydi, ko`p terlaydi, oyoq - qo`l bo`g`imlari qotib qolganday bo`lib harakatlanish qiyinlashadi” – bu belgilar abstinensiyaning nechanchi kunlaridagi holat

{= Abstinensiyaning 1-2- kunlaridagi holat
~ Abstinensiyaning 3-4- kunlaridagi holat
~ Abstinensiyaning 5-6- kunlaridagi holat
~ Abstinensiyaning 7-8- kunlaridagi holat}

223. Jismoniy va ruhiy rivojlanishi jihatidan meyoriy talablarga, yoshiga mos, kamdan - kam holatlarda kasal bo‘ladiganlar, surunkali kasalliklari bo‘lmaganlar qaysi salomatlik guruhiga kiradi?

{= 1
~ 2
~ 3
~ 4}

224.Giyohvandning narkotikka nisbatan nafaqat ruhiy, balki jismoniy jihatdan mu‘teligining oshishi qaysi davrga xos?

{= Uchinchi davr
~ Birinchi davr
~Ikkinchi davr
~ To’rtinchi davr}

225. Psixozning depressiv kechishidagi belgilari qaysi javobda berilgan?

{= Bemorda doim tushkun kayfiyat, harakatsizlik, savolga javob bermaslik, odamlardan o‘zini olib qochish, ishyoqmaslik, vaqtini yolg‘izlikda va to‘shakda o‘tkazish kabilar
~ Tug`ruq vaqtida yoki undan keyin miyaning shikastlanishi, gripp, qizamiq boshqa kasalliklarning asorati
~ Tartibsiz harakatlar, ma‘nosiz sergaplik, asossiz kulish va kayfiyatning yuqori bo‘lishi yoki aksincha jahli chiqib baqirish, janjallashish, murosasizlik
~ Qo‘rqish, ruhiy aziyat, giyohvandlik, spirtli ichimliklar, og‘ir kechgan tug‘uruq, o‘smirlik va keksalik davridagi psixik o‘zgarishlar}

226.Bemorning ruhiyati buzilib, ko`rish va eshitish galyutsinatsiyalari yuzaga kelishi abstinensiyaning qaysi kunlariga xos?

{= Abstinensiyaning to`rtinchi-beshinchi kunlari
~ Abstinensiyaning uchinchi-to’rtinchi kunlari
~ Abstinensiyaning oltinchi-yettinchi kunlari
~ Abstinensiyaning sakkizinchi-o’ninchi kunlari}

227.Qaysi dizembriogenetik stigmalar xayot uchun xavf tugdirishi mumkin

{=burun qansharining qiyshik bo’lishi
~ ko’p barmoqlik
~ ko’zning mongoloid shaklida bo’lishi
~ bo’yinning kalta bo’lishi}

228.Nasl xususiyatiga bog`liq kasalliklar qaysi guruhga kiradi?

{= Endogen - ichki
~ Ekzogen - tashqi
~ Ijtimoiy va alimentar
~ Gipotoniya va gipertoniya}

229.Qondagi gemoglobinning meyoriy miqdori qancha?

{=120-145 g/l
~ 100-110 g/l
~ 110-115 g/l
~ 150-165 g/l}

230.Odam organizmining tashqi muhit sovuq ta`siriga javoban qon tomirlari torayishiga sabab nima?

{= energiya sarfini tejash uchun
~ qon tomirlari kengayib, ter ajralishi ko`payishi uchun
~ yurak qisqarishi tezlashib, maksimal arterial qon bosimi ko`tarilib, minimal arterial qon bosimi pasayib, nafas olish va chiqarish tezlashishi uchun
~ tanadan issiqlikni ajratish uchun}

231.Stresda umumiy moslashuv sindromining qanday davrlari bor?

{=Qo`rqish, hayajonlanish, qarshilik ko`rsatish, charchash yoki holdan toyish reaksiyalari
~ Qo`rqitish, hayajonlantirish, qarshilik ko`rsatish, charchash yoki holdan toyish reaksiyalari
~ O`zining xotirasiga ishonmasligi, bir narsani to`g`ri bajarganini qayta-qayta tekshirishi
~ Kun tartibini gigiyena qoidasi asosida tashkil etish, aqliy mehnatni kamaytirish, gimnastika mashg`ulotlari bilan ko`proq shug`ullanish, sayr qilish.}

232.Salomatlik miqdori nima?

{= Organizmning funksional holati darajasi va zahiraviy quvvati yig‘indisi
~ Organizm tizimlari va azolarining o’rtacha fiziologik imkoniyatlari
~ Organizm tizimlari va azolarining eng yuqorigi fiziologik imkoniyatlari
~ Organizmning funksional holati quvvati va zahira imkoniyatlari}

233.Kasallikni yuzaga keltiruvchi tashqi (ekzogen) sabablarga niñalar kiradi?

{=Bu sabablar odam organizmining tashqarisidan, ya`ni tashqi muhitdan ta`sir qiladi.
~ Bu sabablar odam organizmining ishkarisidan, ya`ni ichhqi muhitdan ta`sir qiladi
~ Bu sabablar odam organizmga havo oraqali, ya`ni tashqi muhitdan ta`sir qiladi
~ Bu sabablar odam organizmga suv orqali , ya`ni tashqi muhitdan ta`sir qiladi}

234.Kasallikni yuzaga keltiruvchi ichki (endogen) sabablarga nimalar bog’liq?

{=Bu sabablar odam organizmining ichki, ya`ni nasl hususiyatiga bog`liq.
~Bu sabablar odam organizmining tashqi ya`ni tashqi sabablarga bog`liq.
~Bu sabablar odam organizmining atmosferaga, ya`ni havo hususiyatiga bog`liq.
~Bu sabablar odam organizmining temperaturaga ya`ni haroratga bog`liq}

235.Fizikaviy ,kimyoviy, biologik, alimentar;ijtimoiy, kam harakatlanish (gipodinamiya) tufayli yuzaga keladigan kasalliklar, me`yoridan ortiq xarakatlanish (giperdinamiya) tufayli yuzaga keladigan kasalliklar ,psixogen ta`sirlar natijasida yuzaga keladigan kasalliklar qaysi sabalariga to’g’ri keladi ?

{=Kasallikning tashqi sabablari
~Kasallikning ichki sabablari
~Kasallikning havo orqali bo’ladigan sabablari
~Kasallikning suv oqrali bo’ladigan sabablari}

236.Termik ta`sirlar nimalar kiradi?

{= Kuyish, sovuq urish;
~ Nurlanish tasiri
~ Elektr toki tasiri
~ Atmosfera bosimi tasiri}

237.Atmosfera bosimining pasayishi tog` ustida kuzatiladi va chiniqmagan odamlarda qanday kasallik yuzaga keladi?

{= Tog` kasalligi yuzaga keladi.
~ Sil kasalligi
~ Qon bosimining oshishi
~ Yurak infarkti}

238.Kasallikning kimyoviy sabablari nimalar kiradi?

{=Bularga kislotalar, ishqorlar, qurg`oshin, simob, margimush, xlor, yod va boshqa moddalar kiradi.
~ Bularga oqsillsr yog’lar uglevodlar kiradi.
~ Bularga oqsillsr vitaminlar kiradi.
~Bularga kraxmal ,fosfor, uglevodlar kiradi}

239.Kasallikning biologik sabablariga tashqi muhitdan odamga yuqib kasallikni yuzaga keltiradigan organizmlar nimalar hisoblanadi?

{=Mikroblar, viruslar, zamburug`lar, gijja tuxumlari va boshqalar kiradi.
~ Bakteriyalar , gijja tuxumlari va boshqalar kiradi
~ Parazit chuvalchanglar, jigar qurti,gijja tuxumlari va boshqalar kiradi
~ Exinokok ,qoramol solyotri, gijja tuxumlari va boshqalar kiradi}

240.Odamning yashash, ishlash, o`qish sharoitining noqulay bo`lishi hamda odamning madaniyatini pastligi bilan bog`liq bo`lgan sil, giyohvandlik, OITS, tanosil (zahm, so`zak) kasalliklari qaysi sabablarga kiradi?

{=Kasallikning ijtimoiy sabablari
~ Kasallikning kimyoviy sabablari
~Kasallikning biologik sabablariga
~ Alimentar kasalliklar}

241.Nasldan berilish xususiyatlarining material asosi nimalar hisoblanadi?

{= Xromosomalar va genlar hisoblanadi.
~ Modifikatsion o’zgaruvchanlik hisoblanadi.
~ Irsiy o’zgaruvchanlik hisoblanadi.
~ Biologik jarayon natijasida }

242.Irsiy kasalliklar necha xil bo’ladi?

{= 2 xil
~ 3 xil
~ 4 xil
~ 5 xil}

243.Ijtimoiy kasalliklar guruhiga alimentar kasalliklar qanday kelib chiqadiu?

{= Bu odamning ovqatlanish jarayonini buzilishi bilan bog`liq.
~ Ovqat miqdorining ko’p meyorda istemol qilishiga bo’liq
~ Ovqat tarkibida oqsil, vitaminlar ortiqcha istemol qilishiga bog’liq
~ Moddalar almashinuvi jarayoniga bog’liq }

244.Me`yoridan ortiq aqliy mehnatdan zo`riqish, g`am-tashvish, qo`rquv, tez-tez hayajonlanish, uyqusizlik kabi holatlar oliy nerv faoliyatini (bosh miya po`stloq qismining nerv hujayralari faoliyatini) zo`riqtirib, bosh miya po`stloq va po`stloq osti nerv markazlari faoliyatini buzilishi qanday kasallikga olib keladi?

{= Psixogen kasalliklarga
~ Daltonizm kasaliklariga
~ Albinizm kasallkilariga
~ Miokard kasalligiga}

245.Teri osti yog‘ qatlami qalinligi necha sm?

{=Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (2-2,5 sm)
~ Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (3-3,5 sm)
~ Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (3-4 sm);
~ Teri osti yog‘ qatlami qalinligi (3-5 sm)}

246.Arterial qon bosimi necha mm simob ustuniga teng ?

{= 110/70-130/80 mm simob ustuni
~ 125/70-135/85 mm simob ustuni
~ 125/85-130/85mm simob ustuni
~ 115/70-135/85mm simob ustuni }

247.Odam organizmi hayotiy jarayonlarining har bir odamga xos xususiyatlari, avloddan -avlodga nima orqali beriladi?

{=xromasomalar va genlar
~ mitoxondriya orqali
~sitoplazma orqali
~vakuola}

248.Nasldan-naslga berilish (o`tish) qonunlarini qaysi fan o`rganadi?

{=genetika
~gigiyena
~sanitariya
~fiziologiya}

249.Nasldan berilish xususiyatlarining material asosi nima hisoblanadi?

{=xromosomalar va genlar
~ hujayralar
~ to’qimalar
~a’zolar}

250.Odam organizmining hamma somatik hujayralari yadrosida nechta xromasoma bo`ladi?

{=46ta
~48 ta
~40 ta
~36 }

251.Somatik hujayralardan farqli o`laroq, ayol va erkak jinsiy hujayralari yadrosida xromasomalar soni nechta bo’ladi?

{= 23ta
~20 ta
~30 ta
~16 ta}

252.Nechta autosoma ota-ona (oldingi avlod) organizmlarining irsiy (nasl) belgilarini bo`lg`usi avlod (homila) ga o`tkazadi?

{=22ta
~21 ta
~23 ta
~20 ta}

253.Jinsiy hujayralardagi nechinchi xromasoma homilaning jinsini (ayol va erkak) aniqlab beradi?

{= 23chi
~22chi
~10chi
~24chi}

254.Ayol jinsiy hujayrasi (tuxum hujarasi) dagi 23- xromasoma ko’rinishi qanday bo’ladi?

{=XX
~XXX
~XY
~YY}

255.Erkak jinsiy hujayrasi (spermatozoid) dagi 23- xromasoma ko’rinishi qanday bo’ladi?

{=XY
~XX
~YY
~XXY}

256.Irsiy (nasl) kasalliklarining qancha turi aniqlangan?

{=2000dan ko’proq
~1000dan ko’proq
~1200dan ko’proq
~20000dan kamroq}

257.Nasl kasalliklari nechta guruhga bo`linadi?

{=2ta
~3ta
~4ta
~5ta}

258.Xromasomalarning mutatsiyasi (kasallikka uchrashi, o`zgarishi) tufayli yuzaga keladigan nasl kasalliklari nechanchi guruh va qanday nomlanadi?

{= birinchi guruh-xromasoma nasl kasallilari
~ ikkinchi guruh-genetik nasl kasalliklari
~birinchi guruh-xromatin nasl kasalliklari
~ikkinchi guruh-gigiyenik nasl kasalliklari}

259.Genlarning mutatsiyasi tufayli yuzaga keladigan nasl kasalliklari nechanchi guruh va qanday nomlanadi?

{=ikkinchi guruh-genetik nasl kasalliklari
~ birinchi guruh-xromasoma nasl kasallilari
~birinchi guruh-xromatin nasl kasalliklari
~ikkinchi guruh-gigiyenik nasl kasalliklari}

260.Qanday holatlarda erkak va ayolning xromasomasi mutatsiyaga (o`zgarishga) uchrab kasallanishi mumkin?

{=tashqi muhitning turli xil noqulay ta`sirlari (kimyoviy moddalar, yuqumli kasalliklarning viruslari, mikroblarining zahari, dori moddalar, narkotiklar, nurlanish ) natijasida
~Faqat nurlanish ta’sirida
~xromosoma o’zgarishga uchramaydi
~Faqat dori vositalari ta’sirida}

261.Daun kasalligi nechinchi xromasomaning mutatsiyasi natijasida yuzaga keladi?

{=21- xromosomaning
~22- xromosomaning
~20- xromosomaning
~23- xromosomaning}

262.Daun kasalligini kim aniqlagan?

{=Langdon Daun
~ Langdon Edvarde
~ Edvarde Daun
~ Klaynfelter Daun}

263.18-xromasomaning mutatsiyasi natijasida yuzaga keladigan kasallik qanday nmomlanadi?

{= Edvarde sindromi
~Daun sindromi
~Patau kasalligi
~Klaynfelter kasalligi}

264.Daun kasalligining bosh qismidagi belgilari to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.

{= boshi yapaloq, ensasi yassi, chakkasi bo‘rtgan
~ boshi bo‘rtgan, ensasi yapaloq, chakkasi yassi
~ boshi katta, ensasi yapaloq, chakkasi yassi
~ boshi kichik, ensasi bo‘rtgan, chakkasi bo‘rtgan}

265.Daun kasalligining yuz qismidagi belgilari to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.

{=burnining orqa tomoni pachoqlashgan, ko‘zlari kichik va qiya joylashgan, tili katta, uning uchi og‘zidan chiqib turadi
~ burnining orqa tomoni pachoqlashgan, ko‘zlari kichik va qiya joylashgan, tili kichik, uning uchi og‘zidan chiqib turmaydi.
~ burnining orqa tomoni bo’rtgan, ko‘zlari katta va qiya joylashgan, tili kichik, uning uchi og‘zidan chiqib turmaydi.
~burnining orqa tomoni bo’rtgan, ko‘zlari katta va qiya joylashgan, tili kichik, uning uchi og‘zidan chiqib turadi.}

266.Jahon sog`liqni saqlash tashkilotining ma`lumotiga ko`ra dunyo mamlakatlarida chaqaloqlarning necha foizi genetik kasalliklar bilan tug`ilmoqda?

{=4-6%
~10-20%
~30%
~1%}

267.Genetik nasl kasalliklarning nechta guruhga bo’linadi?

{=2
~3
~4
~5}

268.Birinchi guruh - monogen nasl kasalliklari quyidagi qaysi genetik nasl kasalliklar kiradi?

{=galaktozemiya, fenilketonuriya, gemofiliya, Albinizm, Daltonizm
~ galaktozemiya, gemofiliya, Daun sindromi, Albinizm
~ fenilketonuriya, Edvarde sindromi (kasalligi), Daltonizm
~ Albinizm, gemofiliya, Daun sindromi, fenilketonuriya}

269.Ikkinchi guruh-poligen nasl kasalliklariga quyidagi qaysi genetik nasl kasalliklar kiradi?

{=qandli diabet, ateroskleroz, gipertoniya, glaykoma, shizofreniya
~ qandli diabet, ateroskleroz, gemofiliya, glaykoma, shizofreniya
~ qandli diabet, ateroskleroz, gemofiliya, galaktozemiya , shizofreniya
~ qandli diabet, ateroskleroz, gipertoniya, glaykoma, Albinizm}

270.Ona sutidagi laktoza galaktozaga aylantirib, uni chaqaloq organizmida hazm bo`lishini ta`minlovchi fermentni sintez qilinishi xususiyatini yuqotishi qanday kasallik?

{=Galaktozemiya
~ Albinizm
~ gemofiliya
~fenilketonuriya}

271.Chaqaloq organizmida pigment almashinuvi buziladi. Shu bois, uning terisi oqaradi, sochi, kiprigi rangsizlanadi (oppoq bo`ladi), ko‘zining oq pardasi ko‘kish havorang tus olishi qanday kasallik?

{=fenilketonuriya
~ Albinizm
~ gemofiliya
~ Galaktozemiya }

272.Qaysi kasalliklarning yuzaga kelishi xromasoma va genlarning mutatsiyalanishi bilan bog`liq emas, ya`ni ular ota-onadan nasl orqali berilmaydi. Homiladorlik davrida yuzaga keladigan kasallik.

{=tug’ma kasallik
~orttirilgan kasallik
~gen kasallik
~xromosoma kasallik}

273. Displaziya qanday kasallik?

{=homilada chanoq-son bo`g`imi qismlarining noto`g`ri o`sishi va noto`g`ri shakllanishi tufayli yuzaga keladi
~ Egiz homilalar tanasi ona bachadonida bir-biriga yopishib qolgan holda rivojlanadi
~ Chaqaloq katta vaznda tug‘iladi. Terisi quruq, teri ostida shilimshiq modda paydo bo‘ladi.
~ Aqliy rivojlanishi zaif boladi, u gapira olmaydi, faqat g‘o`ldiraydi}

274.“Ona va bola skrining” markazida tug‘ma va irsiy kasalliklarni barvaqt aniqlash bo‘yicha nechta skrining tekshiruvlar o‘tkaziladi?

{=3ta
~2ta
~5ta
~4ta}

275.TORCH qanday kasallik?

{=Toksoplamoz,Other,Rubella, Sitomegalovirus, Negreya virusini qisqartmasi.
~Egiz homilalar tanasi ona bachadonida bir-biriga yopishib qolgan holda rivojlanadi
~homilada chanoq-son bo`g`imi qismlarining noto`g`ri o`sishi va noto`g`ri shakllanishi tufayli yuzaga keladi.
~ Tug`ma lab tirtig`ligi va tanglayning teshik bo`lishi}

276.Energiya sarfiga qarab turli kasb egalarini necha guruhga bo‘lishadi.

{=5 guruhga
~2 guruhga
~3 guruhga
~4 guruhga}

277.I guruh - Aqliy mehnat axllariga kimlar kiradi?

{=olimlar, shifokorlar, pedagoglar, buxgalterlar
~ avtomatlashgan korxonalar ishchilari, agronomlar, hamshira va sanitarkalar, aloqa korxonalari ishchilari
~ slesarlar, transport haydovchilari, jarrohlar, traktorchilar).
~ qurilish ishchilari, qishloq xo‘jalik mehnatkashlari, duradgorlar, metallurglar}

278.II guruh - Yengil jismoniy ish bilan shug‘ullanuvchilar to’g’ri berilgan qatorni belgilang.

{=avtomatlashgan korxonalar ishchilari, agronomlar, hamshira va sanitarkalar, aloqa korxonalari ishchilari
~ slesarlar, transport haydovchilari, jarrohlar, traktorchilar).
~ qurilish ishchilari, qishloq xo‘jalik mehnatkashlari, duradgorlar, metallurglar}
~olimlar, shifokorlar, pedagoglar, buxgalterlar}

279.III guruh - 0 ‘rta og‘ir jismoniy mehnat bilan shug‘ulanadigan ishchilarga kimlar kiradi?

{= slesarlar, transport haydovchilari, jarrohlar, traktorchilar
~ avtomatlashgan korxonalar ishchilari, agronomlar, hamshira va sanitarkalar, aloqa korxonalari ishchilari
~ qurilish ishchilari, qishloq xo‘jalik mehnatkashlari, duradgorlar, metallurglar
~olimlar, shifokorlar, pedagoglar, buxgalterlar}

280.IV guruh - O g‘ir jismoniy mehnat qiladiganlar kimlar?

{= qurilish ishchilari, qishloq xo‘jalik mehnatkashlari, duradgorlar, metallurglar
~ avtomatlashgan korxonalar ishchilari, agronomlar, hamshira va sanitarkalar, aloqa korxonalari ishchilari
~ slesarlar, transport haydovchilari, jarrohlar, traktorchilar
~olimlar, shifokorlar, pedagoglar, buxgalterlar}

281.V guruh - Juda og‘ir jismoniy mehnat qiladigan ishchilarga kimlar kiradi?

{=shaxterlar, po‘lat erituvchilar. betonchilar, hammollar
~ avtomatlashgan korxonalar ishchilari, agronomlar, hamshira va sanitarkalar, aloqa korxonalari ishchilari
~ slesarlar, transport haydovchilari, jarrohlar, traktorchilar
~olimlar, shifokorlar, pedagoglar, buxgalterlar}

282.Brok formulasi qanday hisoblanadi?

{=tananing o ‘rtacha vazni uning bo‘yi uzunligidan 100 sonini ayirgandan qolganiga teng
~ tananing o ‘rtacha vazni uning bo‘yi uzunligidan 100 songa qo’shgandagi songa teng
~ tananing o ‘rtacha bo’yi uning vaznidan 100 sonini ayirgandan qolganiga teng
~ tananing o ‘rtacha bo’yi uning vaznidan 100 songa qo’shgandagi songa teng}

283.Brok formulasi bo'yining uzunligi necha sm ga teng insonlarga to‘g ‘ri keladi.

{=155-165 sm
~165-175 sm
~175-185 sm
~195-200sm}

284.Uyquga ketishdan kamida necha soat oldin ovqatlanish, ovqatning yaxshi xazm bo‘lishiga va tungi uyquning me’yoriy kechishini ta’minlaydi?

{=3 soat
~2soat
~1soat
~4soat}

285.Yog‘li ovqat yeganda necha soatdan keyin choy ichish mumkin.

{=2 soatdan
~5 soatdan
~1soatdan
~4 soatdan}

286.O`zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ona va bola salomatligini muhofaza qilish, sog`lom avlodni shakllantirishga doir qo`shimcha chora-tadbirlari to`g`risida” gi qarori qachon qabul qilingan?

{=2009-yil 13-aprelda
~2013-yil 09-aprelda
~2006-yil 13-aprelda
~2010-yil 13-aprelda}

287.“Reproduksiya" atamasi nimani anglatadi?

{="Reproduksiya" so'zi lotincha so‘z bo'lib, „re-„ „tiklanish”, „takrorlanish”, „producio”-„yarataman” ma’nosini anglatadi.
~"Reproduksiya" so'zi lotincha so‘z bo'lib, „re-„„yarataman” „ „producio”- „tiklanish”, takrorlanish”, ma’nosini anglatadi.
~"Reproduksiya" so'zi lotincha so‘z bo'lib, „re-„ „jinsiy a’zo”, „producio”-„yarataman” ma’nosini anglatadi.
~"Reproduksiya" so'zi lotincha so‘z bo'lib, „re-„ „a’zo”, „producio”-„yarataman” ma’nosini anglatadi}

288.Reproduksiya qanday ma’noni anglatadi?

{=biologiyada organizmning o'ziga o‘xshash organizmlarni yaratishi, ko'payishi ma’nosini bildiradi.
~organizmga nafas a’zolari orqali kislorod kirib,karbonat angidridning chiqib ketishi.
~organizmdan keraksiz bo’lgan mahsulotlarning ayirish a’zolari orqali chhiqib ketishi.
~gipofiz va epifiz bezidan chiqadigan gormonlarning butun organizmning boshqarilishini ta’minlashi}

289.Reproduktiv salomatlik deganda nimani tushunasiz?

{=oilada farzand dunyoga kelishi, onaning va tug‘ilajak bolaning salomatligi uchun maqbul shart-sharoitlarni yaratish degani
~ biologiyada organizmning o'ziga o‘xshash organizmlarni yaratishi, ko'payishi ma’nosini bildiradi.
~ er-xotin juftliklar va alohida shaxslarning bolalar soni, orasidagi oraliq va ularning tug'ilish vaqti haqida erkin hamda to‘Iiq mas’uliyat hissi bilan qabul qilishi
~ jamiyatning biologik uzluksizligini ta’minlash, bolalarni dunyoga keltirish }

290.Barcha er-xotin juftliklar va alohida shaxslarning bolalar soni, orasidagi oraliq va ularning tug'ilish vaqti haqida erkin hamda to‘liq mas’uliyat hissi bilan qabul qilishi va buning uchun shart bo’lgan ma’lumot va vositalarga ega bo’lish borasidagi huquqlarini tan olinishi nima deyiladi?

{= Reproduktiv huquq
~ Reproduktiv salomatlik
~ Reproduksiya
~Reproduktiv funksiya}

291.Qizlar necha yoshdan keyin jismonan va ruhan onalikka tayyor bo`ladi?

{=20yoshdan keyin
~30yoshdan keyin
~18yoshdan keyin
~35yoshdan keyin}

292.“Oila” kodeksining 17-moddasiga nima deyilgan?

{=Nikohgacha tibbiy ko’rikdan o’tish majburiy hisoblanadi.
~ Qizlar 20 yoshdan keyingina jismonan va ruhan onalikka tayyor bo`ladi.
~ Jinsiy yo’l bilan yuqadigan kasalliklar, OIV infeksiyasi va OITSdan himovalanish
~ farzandlar yoshi oralig`i 3-4 yildan kam bo`lmasligi maqsadga muvofiq}

293.Oilaning biologik mosligi deganda nimani tushunasiz?

{=kelin - kuyovlarning ikkalasida qon guruhi bir xil, rezus omili ikkalasida ham musbat yoki ikkalasida ham manfiy bo`lishi hamda kelin-kuyov bir-biriga yaqin qarindosh bo`lmasligi tushuniladi.
~Er-xotinning xulqi nihoyatda o‘xshash bo‘lsa, bir-biriga moslashish jarayoni tezroq kechishi.
~ Er-xotinning bir kasbda ishlashi va bir xil hulq-atvor egasi bo’lishi.
~ Er-xotin o‘rtasi¬dagi muhabbat hissining o‘zaro hurmat tuyg‘usi bilan tezda o‘rin almashishi}

294.Harakat paytida suyuqlikni nima uchun kam ichish kerak?

{=Tashnalik suvni ichgan zahoti emas, taxminan 10-15 minutdan keyin suyuqlik qonga va organizm to‘qimalariga so‘rilgach bosiladi.
~insonda og’irlik hissini beradi.
~ tarkibida vitaminlar, organizm tonusini oshiradigan moddalar ko‘p bo’ladi.
~ Natijada bir necha minutdan so‘ng ichgan suv ter bilan chiqib ketadi va odam yana chanqayveradi.}

295.Qanday haroratdagi suyuqlik chanqoqni tezroq qondiradi?

{=qaynoq,issiq
~sovuq
~shirin suv
~muzdek suv}

296.Ovqat ratsionimizda o ‘simlik yog‘i umumiy yog‘ miqdorini tashkil qilishi kerak?

{=25-30%
~40-50%
~10-15%
~60%}

297.Kundalik hayot sog‘lom bo’lishini boshlab beruvchi omil bu -

{=ertalabki nonushtadir
~ Tushlik ovqatdir
~ Kechqurungi ovqatdir
~Qo’shimcha ovqatdir}

298.Kunlik suv ichish miqdorda qanchani tashkil etadi?

{=1,5-2l
~3-4l
~5-6l
~7-8l}

299. Tuzdan me’yorida foydalanish, kuniga necha grammgacha iste’mol qilish mumkin.

{=4-5 g
~6-7g
~10g
~15g}

300.Prenatal skrining tekshiruvi qanday olib boriladi?

{=homiladorlikning 14-20 haftaligida homilador ayoldan qon olib
~bolalarda tomiridan qon olib
~ yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda tovonidan qon olib
~ homiladorlikning 35- haftaligida homilador ayoldan qon olib}