Globallashuv va barqaror taraqqiyot falsafasi reja: Jahon miqyosida ro`y berayotgan globallashuv jarayonlari va uning o`rganishning ilmiy-nazariy zaruriyati

Demografik muammo. 21-asrda aholining o'sish tendensiyalari yer kelajagi uchun juda muhimdir va aholini barqarorlashtiruvchi prognozlar har yili e'lon qilinadi va 2000 -yilda Yerda 6,25 milliard odam, 2025 -yilda - 8,5 milliard, 2100 -yilda - 11,3 milliard kishi yashaydi (1988 -yil prognozi).
1990 -yildan 2025 -yilgacha iqtisodiy rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlar aholisi sezilarli darajada qayta taqsimlanadi.
Agar 1950 -yilda shimolning iqtisodiy rivojlangan mamlakatlari, Yevropa, Shimoliy Amerika, sobiq SSSR, Yaponiya, shuningdek, Avstraliya va Yangi Zelandiya (20 million kishi) 1,2 milliard kishini (jami aholining 32 foizini) tashkil etgan bo'lsa, keyin 2025 -yilda bu mamlakatlar aholisi 1,35 milliard kishiga (jami aholining 16 foizi) teng bo'ladi. ... Bolgariya, Vengriya, Italiya, Avstriya, Belgiya, Shveytsariyada aholining kamayishi kutilmoqda. Germaniya Federativ Respublikasi aholisi ayniqsa keskin kamayadi (1990 -yildagi 77 milliondan 2025 -yilda 70 milliongacha).
Aholisi haddan tashqari ko'p bo'lgan janubda (Osiyo, Afrika, Lotin Amerikasi) butunlay boshqacha manzara kuzatiladi, bu erda aholi 1990 -yildagi 4 milliarddan 2025 -yilda 7,1 milliardga ko'payadi. Afrika aholisi keskin oshadi: 1990 -yildagi 646 milliondan 2025 -yilda 1581 million Osiyo aholisi sezilarli darajada oshadi, bu yerda dunyo aholisining 57 foizi yashaydi. 2025 -yilda Hindiston aholisi 1,5 milliard kishiga yaqinlashadi (1999 -yilda - 1 milliard), xuddi shunday raqam Xitoyda va yaqin atrofdagi kichik Yaponiyada 126 million kishi bo'ladi. Yaponiyada tug'ilish ko'rsatkichi yildan yilga kamayib bormoqda, bu esa keksalar sonining ko'payishiga, mehnatga layoqatli aholining kamayishiga, shuningdek, oiladagi yagona farzandning xudbinlik moyilligiga olib keladi.
1999 -yilgi hisob-kitoblarga ko'ra, 2050 -yilda Yer aholisi 9 milliard kishini, sanoati rivojlangan mamlakatlarda 1,2 milliardni, Hindistonda - 1,53 milliardni, Pokistonda - 345 millionni (hozir 156 million), Nigeriyada - 244 million kishini tashkil qiladi. hozir 112 million), Yaponiyada - 105 million (hozir 126 million), yana 30 ta davlatda aholining qisqarishi kuzatiladi.
1997 -yilda Bangladesh dunyodagi eng ko'p aholi zichligi bo'lgan mamlakat edi - har kvadrat kilometrga 764 kishi. 2025 -yilda bu mamlakatda aholi zichligi ikki baravardan oshadi va 1 km² ga 1500 kishidan oshadi. Taqqoslash uchun dunyoning bir qator boshqa mamlakatlari aholisi zichligi ko‘rsatkichlarini keltiramiz: Niderlandiya – 359, Yaponiya – 331, Belgiya – 326, Buyuk Britaniya – 236, Germaniya – 226, Xitoy – 126, AQSh – 27, Rossiya - 10. Ammo shuni ta'kidlash kerakki, Rossiya hududining yarmidan ko'pi abadiy muzlik zonasida joylashgan (dunyoda o'rtacha 1 km² ga 40 kishi).
Davom etadi shahar o'sishi . So'nggi o'n yilliklarda rivojlanayotgan mamlakatlarda shahar aholisining o'sish sur'atlari aholining tabiiy o'sish sur'atlaridan oshib ketdi. 2000 -yilda insoniyatning yarmi shaharlarda yashagan. Eng yirik shaharlar 1994 -yilda Tokio (Yaponiya, 26,5 million), Nyu-York (AQSh, 16,3 million), San-Paulu (Braziliya, 16,1 million), Mexiko (Meksika, 15,5 million), Shanxay (Xitoy, 14,7 million), Bombey (Hindiston, 14,5 million), Los-Anjeles (AQSh, 12,2 million), Pekin (Xitoy, 12,0 million), Kalkutta (Hindiston, 11,5 million), Seul ( Janubiy Koreya, 11,5 million).
Shaharlarda aholi zichligi juda yuqori: Moskvada - kvadrat kilometrga 9 ming kishi, Nyu-Yorkda - 10 ming, Parijda - 12 ming, Tokioda - 14 ming.
Shu bilan birga, rivojlanayotgan mamlakatlar shaharlarida toza ichimlik suvi va kanalizatsiyadan mahrum bo'lgan uylar, shuningdek, lagerlar va qaroqxonalar soni ko'paymoqda.
A