G’ofurova mavluda botirjon qizi
Download 0,68 Mb. Pdf ko'rish
|
jek london hikoyalarini ingliz tilidan ozbek tiliga tarjima qilish muammolari
|
*(M.p.l08).
O‘zbek tilida: Yuzlab ovozlar, xuddi bo‘ri galasidsk, bu sichtsiriщa kushildi (M.bZ-bet). Ko‘rinib turibdiki, o‘xshatishlar xayvondagi ba’zi bir belgilarga qiyoslanib, tabiiy, real tasvir vositasi sifatida qo‘llanilgan 32 . Buning asosida esa, muallifning tasvirlanayotgan narsa va hodisalarga munosabati yotadi. Tarjimon o‘xshatishlarni ingliz tilidan o‘zbek tiliga o‘girishda uncha qiyinchiliklarga duch kelmagan. U asl nusxadagi o‘xshatishlarni o‘zbek tilida ham zo‘r mahorat bilan bera olgan. Bu esa uning dunyoqarashining kengligi va obrazli fikrlash darajasining yuksakligidan darak beradi. Yuqorida aytib o‘tilganidek, o‘xshatish eng ko‘p qo‘llaniladigan tasviriy vositalardan biri ekan, J.London ham o‘zining hikoyalarida bu tasviriy vositadan unumli foydalangan. Buni yuqoridagi va quyidagi misollardan ko‘rishimiz mumkin. Bir guruxga taaluqli bo‘lgan ikki narsani qiyoslayotganidagi o‘xshatishni farqlab olish kerak. Bu holda ular o‘rtasidagi o‘xshashlik darajasi yoki farq shakllanadi. Masalan:
O‘zbek tilida: Uning sarshisida men o‘zimni kichkina boladek his qilaman, - deb bo‘yniga oldi Ramos (M.38-bet). The skin was white as a woman's and as smooth (M.p. 104). O‘zbek tilida: Uning terisi xotinlarnikidek oppots va sillщ (M. 57-bet). Birinchi gapda yoshi katta odam yosh bola bilan qiyoslangan. Unda Ramos Riveraning o‘zini kattalardek tutish va aklliligidan o‘zini kichkina boladek his
32
Бобохонова Л.Т. Инглиз тили стилистикаси. Т.: Ўқитувчи, 1995, 69-бет
71 qilishini aytadi. Keyingi gapda esa, hikoyatning yetakchi qahramonlaridan biri bokschi Denning kuchli, bakuvvat va soglomligidan terisi ayollarning terisiga qiyoslanganligi tasvirlangan. J.London hikoyalaridagi o‘xshatishlarning tarjimasi aslnusxada tasvirlanganidek o‘zbek tilida ham o‘zining jonli ifodasini toptan. Sababi tarjimon F.Abdullaev o‘xshatishlar tarjimasiga katta e’tibor bilan karagan. Zero, o‘xshatishlarning nihoyatda sodda ko‘riniish tarjimon e’tiborini chalg‘itishi mumkin edi. Ko‘rinishidan sodda tuyulgan o‘xshatishlar tarjimasiga tarjimon nihoyatda ehtiyotkorlik bilan yondashishi lozim. O‘xshatishlar tarjimasida, avvalo, ularning asoslaridagi qaysi belgilar qiyoslanayotganini, ulardagi asosiy so‘zning qanday ko‘chma ma’nolari mavjudligini ham bilishi lozim. O‘xshatishlar tarjimasida asliyat tilini puxta bilishining o‘zi kifoya qilmaydi: Tarjimon asarni o‘girishdan oldin muallif ijodining barcha qirralarini, o‘sha xalq adabiyoti, urf-odatlari, har bir mayda detalning ikir-chikirlarigacha o‘rganishi zarur. O‘xshatishni iloji boricha, uxshatish bilan o‘girish kerak. O‘xshatishlar tarjimasida asosiy e’tiborni qiyoslanayotgan ob’ektga qaratish lozim; Uxshatishlar tarjimasida fakat ikki tilli lugat bilangina kifoyalanmay, izoxli lugat, ma’lumotlar beruvchi turli kitoblar va boshqa kerakli manbalardan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. 33
Download 0,68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|