Green education teaching debriefing

Green education
teaching debriefing
Andijon mashinasozlik instituti elektrotexnika fakulteti EEEyoʻnalishi 335- guruh talabasi Usmonov Azizbekning Raqamli dasturiy boshqarish fanidan mustaqil ishi
Mavzu: dasturiy boshqarish tizimlari
Reja:
1.Texnologik mashinalar va komplekslarni dasturiy boshqarishning afzalliklari.
2.Dasturiy boshqarish tizimlarining klassifikatsiyasi.
3.Xulosa
4.Foydalanilgan adabiyotlar.
Avtomatlashtirilgan boshqarish tizimi (ABT) axborotni to‘plash, ishlov berish va taqdim etishning texnik vositalari va algoritmlarining majmuasidan iborat bo‘lib, u korxonani yoki ayrim jarayonlarni kibemetika usullari asosida boshqarishni ta’minlaydi. Boshqarish obyektiga qarab texnologik jarayonlarni boshqarish tizimi va korxonalarni tashkiliy-ma’muriy boshqarish tizimlari farq qilinadi. Ham u, ham bu vazifalarni qo‘shib olib boruvchi — integrallangan ABT (IABT) deb ataluvchi ABT ham bo‘lishi mumkin. ABT avtomatik tizimlardan farqli o‘laroq odam-mashina tizimlaridir. Bunday tizimlarda boshqarish vazifalari odam va texnik vositalar o‘rtasida bo‘linadi. Biroq avtomatlashtirilgan tizimlaming odam-mashina tabiati ABT da ayrim vazifalarni to ‘liq avtomatlashtirish mumkinligini, ayniqsa, texnologik jarayonlarni bevosita raqamli boshqarish darajasida inkor etmaydi. Avtomatlashtirilgan boshqarish tizimining asosiy tarkibiy qismlarini sanab o ‘tamiz. 1.
Boshqarishning texnik vositalari. Bular awalambor boshqaruvchi hisoblash mashinalari (BHM), keyin boshqaruv obyekti bilan aloqa qilish (bogianish) qurilmasidir, bu qurilma texnologik jarayon haqidagi axborotni qabul qilishni va boshqaruvchi ta’sirlarning yoki axoborot signallarining shakllanishini ta’minlaydi. Mashinaga xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar tomonidan axborot kiritiladigan turli qurilmalar (masalan, teletayp, perfolentalardan, perfokartalardan kiritish, boshqarish organlari boig an pultlar va hokazo) va axborotni avtomatik qayd etish qurilmalari (bosuvchi qurilmalar, turli xil qayd etuvchilar, indikatorli panellar va hokazo). Keyingi paytlarda hisoblash texnikasining agregat vositalari rivojlanishi bilan BHM tushunchasi ko‘pincha „boshqaruvchi hisoblash kompleksi“ (BHK) tushunchasi bilan almashtirilmoqda. Bu tizimning markaziy yadrosi endi agregat blanklardan komplektlash bilan bogiiq boiib, ularni protsessorga (operatsion qurilma va markaziy boshqaruv bloki) va operativ xotirlash bloklari (OXB) ga boiish qabul qilingan. 2. Matematik boshqarish vositalari. Tizimning matematik (MT) yoki dasturli (DT) ta’minotini tashqi va ichki MT ga boiish qabul qilingan. Tashqi MT — bu boshqariluvchi obyektda turli holatlarda boshqarish tartibini belgilovchi dasturlar to‘plamidir. Boshqacha qilib aytganda, tashqi M T tizim ning vazifalarini belgilab beradi, ya’ni uning boshqarish jarayonida qila oladigan ishlarini va bunda uning obyektga nisbatan faoliyat ko‘rsatishi qanday ekanini belgilaydi.
Ichki MT — bu tizim texnik vositalarining ajralmas qismi boiib, u buyurtm achiga tayyorlovchi — zavod tom onidan shu vositalar bilan birgalikda yetkazib beriladi. Unga tizimning turli qismlarining bir-biri bilan o ‘zaro ta’sirlanishini tashkil etish uchun m oijallangan dasturlar to ‘plami kiradi. Bu hoi, uning boshqarish algoritmini kiritish va qayta ishlashni, bu algoritmni BHM da amalga oshirishni va tizimdan ishchi dasturlarni bajarish natijalarini chiqarishni ta’minlashni anglatadi. Bundan tashqari, ichki MT tarkibiga, odatda, nazorat dasturi va texnik vositalar diagnostikasi dasturi, shuningdek, masalan, tizimni obyektda sozlash uchun m oijallangan ba’zi yordamchi dasturlar kiradi. 3. Xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar. Yuqorida aytib o ‘tilganidek avtomatlashtirilgan tizim tushunchasi avtomatik tizimdan farqli oiaroq, boshqarish jarayonida BHM bilan birgalikda odam ham ishtirok etib, o ‘z tajribasi va bilimi asosida uning ishini tahlil qilib va tuzatib, tizimning ishiga m aium darajada (ba’zan hal qiluvchi tarzda) ta ’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun, odam avtomatlashtirilgan tizimning texnik va matematik vositalari bilan birga uning bir qismi ekani tabiiydir
4. Mahalliy avtomatik qurilmalar. Ular texnologik jarayonning ayrim qismlarini mexanizatsiyalash va avtomatlashtirishga moijallangan. Ularga turli xil vazifani bajaruvchi individual rostlagichlar, qurilmani shikastlanishdan himoya qiluvchi mahalliy qurilmalar, yuqoridan berilgan buyruq bo‘yicha ishlovchi avtomatik ishga tushirish qurilmalari kirishi mumkin.Shunday qilib, tizim tarkibida tizim buyurtmachisi ifodalashi kerak bo‘lgan yagona maqsadga bo‘ysundirilgan, yetarlicha murakkab va o‘zaro uzviy bog‘langan boshqaruvchi bo‘g‘inlar majmuasini qarab chiqish zarur. U murakkabligiga qaramay, dastavval boshqarish tizimini butunicha tasaw ur qilish, uning vazifalarini tushunishi va bu vazifalar amalda qanday bajarilishini tasawur qilishi zarur.
Tizimni biror yaxlit va bo‘linmas narsa tarzidagi qora quti ko‘rinishida qarab chiqish qulaydir. 17.1-rasmda tizim qora quti ko‘rinishida ifodalangan, u yerda x = x {, x2, ... xn — kirishlar to ‘plami, y = y v y 2, Уп — chiqishlar to‘plami. Tizimni qora quti tarzida qarab chiqish — bu uning haqida tashqi tavsiflari bo‘yicha va dastavval uning chiqishlarining kirishlariga bog‘liq bo‘lishi bo‘yicha fikr yuritish demakdir. Bunda ichki tuzilish hisobga olinmaydi. Boshqacha aytganda, tizim qanday bajarayotganidan qat’i nazar nima bajarayotgani muhimdir.
Boshqarish tizimini bunday tashqi baholashda quyidagi asosiy parametrlarni ajratib ko‘rsatish mumkin:
1. Kirishlar va chiqishlar soni — bu son birinchi yaqinlashishida tizimning murakkabligi haqida fikr yuritishga imkon beradi. 2. Axborotning qiymatiy tavsiflari — bu tizimning kirishlariga qanday axborot kirishining va chiqishlarida qanday signallar shakllanishining qiymatidir. Bu tizimning vazifalarini miqdoriy baholashga, ulardan eng muhimlarini ajratishga (masalan, avariya signali), birinchi navbatda aynan nimani avtomatlashtirish talab qilinishi va hokazolarni tushunishga imkon beradi.