Guliston davlat universiteti kasbiy pedagogika fandan

3. «Ijtimoiy hamkorlik» tushunchasi. Ijtimoiy hamkorlar bilan faoliyat yuritishda 
ta’lim muasasalarining mustaqilligini oshirish. 
O‘zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da maktab va KXKlarning 
eng amuxim vazifalaridan biri o‘quvchilarning ongli ravishda kasbga yo‘naltirish va ularning kasb 
egallashlarini ta’minlash deb belgilangan. 
Mazkur ishlarni bevosita maktab, yoki maktablararo texnik markaz hamda KXKlarda 
maxsus ishlab chiqilgach “shartnoma”lar asosida o‘z ishlarini muvofiqlashtirgan xolatida amalga 
oshiriladi. Mazkur shartnomalar ikki tomonlama va ko‘p tomonlama xolatda qabul etiladi. 
1.maktablar orasida. 
2.maktab va tashxis markazlar orasida. 
3.kasb-xunar kollejlar orasida. 
4.maktablar va tashxis markazi orasida. 
5.maktab, kasb-xunar kollejlar va tashxis markazi orasida. 
6.maktablar tashkilot yoki korxonalar orasida. 
7.maktab, kasb-xunar kollej, tashkilot va korxonalar orasidagi qabul etiladigan 
shartnomalar. 
Shartnomalar tuzishda uning xar bir bandiga didaktik talablar asosida, sosial iqtisodiy 
jixatdan maqsadga muvofiqligi va amaliy yo‘nalishini xisobga olib huquqiy kuch berish kerak. 
 Birinchi banda. Namunaviy shartnomaning bu bandida asosiy e’tibor o‘quvchilarning 
mehnat va kasbiy ta’limi, ijtimoiy-foydali, unumli mehnatini tashkil qilish masalalariga qaratiladi. 
Keyingi 
band. 
Shartnomaning 
bu 
bandidagi 
tadbirlar 
o‘quvchilar 
mehnat 
birlashmalarining ishini ta’minlashi kerak. O‘quvchilar ishining bu turi asosan kanikul vaqtida 
amalga oshiriladi va shuning uchun ularning mehnat obyektlari har hil, ba’zaan esa mehnat va 
kasbiy tayrgarlik o‘quv dasturi mazmuni bilan bog‘lanmagan bo‘lishi mumkin. 
Keyingi band. Shartnomaning bu bandida tayyorlangan mahsulotlar miqdori va sifatini 
xisobga olishni; o‘quvchilar ijtimoiy-foydali, unumli mehnatining natijalarini o‘quvchilarga 
tayyorlagan maxsuloti, haqiqiy ishlangan vaqti hamda bajarilgan ishi uchun belgilangan tartibda 
haq to‘lashni ta’minlash tadbirlarini nazarda tutish lozim. 
Keyingi band o‘quvchilarning mehnat va professional tayyorgarligini, ijtimoiy va unumli 
mehnatini xavfsizik texnikasi va ishlab chiqarish sanitariyasi, o‘quvchilar mehnatini muhofaza 
qilish qoidalariga qat’iy rioya qilgan holda tashkil etishni ta’minlashi kerak. 
Keyingi band baza korxonalarning makta, KXK va boshqa maorif muassasalariga o‘quv 
yiliga tayyorgarlik ko‘rishda yordamlashuviga qaratilgan tadbirlarni o‘z ichiga oladi 
Keyingi band o‘quvchilar va ishlab chiqarish ta’limi ustalari to‘g‘risida g‘amxo‘rlikni 
aks ettiradi. Shuning uchun uni to‘ldirayotganda baza korxona sanatoriyalar, pansionatlar, dam 
olish bazalariga yo‘llanmalar ajratishda barcha rezerv va imkoniyatlardan foydalanish lozim.