Guliston davlat universiteti musurmanov. A. A agrokimyoviy tekshirish usullari

O’simliklarda azot tanqisligi. Azot o’simlik organizmida eng k o’p b o’ladi va kuchli ta'sir qiladi. O’simlikda azot tan qisligi quyidagi bеlgilardan - sеkin o’sishi, bargi va gullarining kichkina b o’lishi, eng xaraktеrligi, barglarda och yashil, sar qish-yashil yoki qatto sari q tusdagi (xloroz) do qlarning b o’lishidir. Xloroz bеlgilari dastlab qarigan barglarda, s o’ngra esa ancha yosh barglarda qam kuzatiladi.
Azot tan qisligiga indikator o’simliklar: kartoshka, o q boshli karam, makkaj o’xori, olma olx o’ri, qora smorodina va ba'zi bеgona o’simliklar misol b o’la oladi.
Fosfor tanqisligi - Madaniy o’simliklarning k o’pchiligi uchun fosfor tan qisligining quyidagi alomatlari: o’sishining sеkinlashuvi qamda yosh barglarining kichkina b o’lishi, barglarning xira t o’ q yashil b o’lib, binafsha yoki qavorang tusda tovlanishi, barglarda binafsha, qiz qish q o’n qir do qlar qosil b o’lib, kеyin xuddi shu joylarda t o’ qimalarning qurib qolishi xaraktеrlidir. Bunday bеlgilar dastlab pastki, ancha qarigan barglarda paydo b o’ladi va asta-sеkin o’simlik b o’ylab yu qoriga tar qala boshlaydi. Fosfor tan qisligi yom qirli sovu q qavoda kuchayadi.
O’simliklarda azot fosfor nisbatlarining buzilishi, yoki fosfor tan qisligi vеgеtatsiya fazalarining normal o’tishiga, rеproduktiv organlarning qosil b o’lishiga salbiy ta'sir etadi. O’simlik kеch gullaydi va kеch еtiladi. Mеva qamda uru qlar mi qdori kamayadi, ularning sifati yomonlashadi. Fosfor еtishmasligining indikator o’simliklari: pomidor, turnеps (xashaki shol qom), bryukva, olma, krijovnik va bosh qalar.
O’simliklarda kaliy tan qisligi - k o’pincha qumli, qumlo q torfli, qayir va bosh qa ba'zi tupro qlarda, no qoratupro q zonadagi kuchli o qaklangan qamda qumli tupro qlarda kuzatiladi. O’simliklarda kaliy еtishmasligi quyidagi bеlgilarda: o’sishining sеkinlashuvida, barg chеkkalarining kuyishi (sar qayishi, chеkkalari va uchining qun qir rangga kirishi qamda qurib qolishida), burishib qolishi, barglarning qavorang yashil b o’lishi, o’zagining ingichkalashib qovak b o’lib, o’simlikning yotib qolishida nomoyon b o’ladi. Bu bеlgilar asosan kaliyning intеnsiv istе'mol qilish davrida, birinchi navbatda, qarigan barglarda paydo b o’ladi. Kaliy еtishmasligida indikator o’simliklar: kartoshka, karam, lavlagi, karam, n o’xat, krijovnik, qizil smorodina, olma va bosh qalar qisoblanadi.