Gumanitar fanlar” fakulteti “milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi” kafedrasi milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi yo‘nalishi

Kurs ishining o‘rganilganlik darajasi. Mualliflik huquqi: be keng maʼnoda fan, adabiyot va sanʼat asarlarini yaratish, foydalanish va ququqiy himoya qilishda vujudga keladigan munosabatlarni tartibga soluvchi huquqiy normalar yigʻindisi; fuqarolik huquqining bir boʻlimi. Tor maʼnoda - asar muallifiga tegishli boʻlgan va qonunlarda mustahkamlanib qoʻyilgan shaxsiy va mulkiy huquqlar tizimini tashkil etadi. Mualliflik huquqi boʻyicha munosabatlar har bir davlatga xos qonunlar va xalqaro konvensiyalar bilan tartibga solinadi.
Mualliflik huquqi boʻyicha 1952-yilgi Jahon (Jeneva) konvensiyasi hamda adabiy va badiiy asarlarni himoya qilish toʻgʻrisidagi Bern konvensiyasi (1886) mavjud. Bern konvensiyasi Mualliflik huquqini himoya qilishning qatʼiy tizimini oʻzida ifodalaydi. Oʻzbekistonda Mualliflik huquqining asosiy normalari Oʻzbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi (1041—1073-moddalar) va “Mualliflik va turdosh huquqlar toʻgʻrisidagi” O‘zbekiston Respublikasining Qonuni, 20.07.2006 yildagi O‘RQ-42-sonda belgilangan².
Mualliflik huquqi tarkibiy qismining eng muhim va asosiy qismidir. Bu bobda muallifga hisob - kitob yoki kirish haqining qanday tashkil etilishi va mualliflik huquqi muddatlari kabi umumiy qoidalarni tasdiqlash orqali tushuntirilgan moddalar mavjud.
Tayinlangan ob’yektlarning qurilmalari va moddalarni qullanilishiga oid boblar. Bu bob muallifning boshqa shaxslar tomonidan foydalanishning cheklangan ob’yektlari uchun kerakli qullanma, tahrirlash, o‘zgartirish va nusxalashni tashkil etadi. Bu bir necha moddalar bilan ta’minlangan va shu ob’yektlarning egasi yoki boshqa shaxsning muvofiqligi bo‘yicha amal qilishni talab qiladi.
Huquqiy ta’lim va taqvimlar, hisob kitoblar va ko‘plab boshqa xizmatlar uchun hunarmandlarga tulov qilishga oid bob. Bu bob mualliflik huquqlarini xizmat qilishda qanday talablar qilinishi va shartlar qo‘yilishi haqida ularning cheklangan holatlarda savdoga kiritish va ijodkorlarga shaxsiy xizmat ko‘rsatish uchun tulov turlarini aniq bir xil muomilada qilinishi kabi moddalar yig‘indisi va tashkil etilishini ta’minlaydi.