Guruh 22 Bajardi: Malikova Sabrina

OLIY TA'LIM MASOHATI
Masofaviy ta'lim texnologiyalaridan foydalangan holda ta'lim beradigan ko'plab oliy o'quv yurtlari mavjud. Buning sababi shundaki, xuddi shu kollejlardan farqli o'laroq, universitetlar juda yaxshi axborot-texnik bazaga ega. Biroq, masofadan o'qitishni tashkil etish printsipi boshqacha emas.
Talabalar on-layn ma'ruzalarda qatnashadilar va on-layn seminarlarda qatnashadilar, Internet orqali elektron kutubxonalardan foydalanadilar, o'quv materiallari va elektron pochta qutilariga topshiriqlar oladilar, Internet-telefoniya yordamida repetitorlar va o'qituvchilar bilan maslahatlashish imkoniyatiga egalar. Agar universitetda bunday imkoniyat mavjud bo'lsa (laboratoriya jihozlari, kompyuter simulyatorlari) masofadan turib kirish imkoniyati mavjud bo'lsa, unda talabalar masofadan turib ham laboratoriya, ham amaliy ishlarni bajarishlari mumkin. Biroq, ba'zi mutaxassisliklar bo'yicha (masalan, tibbiyot) o'qitish masofadan turib amalga oshirilmaydi.


3.
asofaviy ta’lim modellari. Bu ta’lim turini bir necha modellari mavjud, ular masofaviy ta’lim tashkil qilinishiga sabab bo’lgan vaziyatlari bilan farqlanadi: geografik sabablar (mamlakat maydoni, markazlardan geografik uzoqlashgan regionlar mavjudligi), mamlakatni kompyuterlashtirish va informasiyalashtirish darajasi, transport va kommunikasiyalar rivojlanish darajasi, masofaviy ta’lim uchun mutaxasislar mavjudligi, ta’lim sohasida informasion va kommunikasion texnologiyalardan foydalanish darajasi, mamlakatning ta’lim sohasidagi odatlari.
Masofaviy ta’limda (MT) turli ta’lim modellari qo’llaniladi, biroq ularning barchasiga xos bir xususiyat mavjud, bu ham bo’lsa, unda barcha o’quvchi-talaba va professor-o’qituvchilar masofa jihatidan ajratilishidir.
Barcha ta’lim turlari kabi MTning ham har xil modellari mavjud. Bu ta’lim jarayonining quyidagi asosiy tarkibiy qismlari:

• fan mazmunining bayoni;

  
  

• o’qituvchilar bilan o’zaro bevosita va bilvosita muloqot;

  
  

• amaliy topshiriqlarning bajarilishi;

  
  

• talaba bilimini nazorat qilish va baholashdan iborat bo’ladi.

  
  

1) Birlamchi model, yoki Yagonalik modeli ham deb ataladi. Ushbu model faqat masofaviy o’quvchilar bilan ishlash uchun yaratiladi. Ularning har bittasi virtual o’qituvchiga biriktirilgan bo’lishadi. Konsultasiyalar va yakuniy nazoratlarni topshirish uchun esa regional bulimlar bo’lishi shart. Shunday o’quv kurslarda o’qituvchi va o’quvchilarga o’quv shaklini va formasini tanlashda katta imkoniyatlar va ozodliklar beriladi.
Bu modelga misol qilib Buyuk Britaniyaning Ochiq Universitetidagi (http://www.ou.uk) ta’limni olish mumkin.


Yagonalik modeli. Ushbu model tashkiliy tuzilishiga ko’ra faqat masofali o’qitishda va «masofali» talabalar bilan ishlash maqsadida tashkil etiladi. O’qitish shunday amalga oshiriladiki, bunda ta’limning kunduzgi shakli zarur bo’lmaydi. Barcha o’qitish masofadan amalga oshiriladi. Ushbu modelda o’qitishda hududiy markazlar bo’lib, ularda talabalar o’qituvchilardan maslahatlar olishi yoki yakuniy imtihon topshirishlari mumkin.
Bunday oliygohlarda professor-o’qituvchilarga ham talabalarga ham o’quv faoliyatining shakl va uslublarini tanlashda katta erkinlik beriladi. Vaqt va o’quv jadvallariga qa’tiy chegaralar qo’yilmaydi.
2) Ikkilamchi model, yoki ikkilangan modeli ham deb ataladi. Ushbu model masofaviy va kunduzgi ta’lim o’quvchilar bilan ishlash uchun yaratiladi. Ikkala guruhda bir xil o’quv dasturi va darslar jadvali, imtihonlar va ularni baholash mezonlari mavjud. Shunday o’quv muassasalarda kunduzgi kurslarning soni masofaviylarga qaraganda ko’p. Ushbu masofaviy kurslar pedagogika va uslubiyotdagi yangi yo’nalishlarni izlanishlarida qo’llaniladi.
Bu modelga misol qilib Yangi Angliya va Avstraliya Universitetidagi (http://www.une.edu.au) ta’limni olish mumkin.