Guruh raqami: 15-18 Variant raqami: Savollar

Konteks modellar

Konteks modellar tizimning tezkor kontekstini ko’rsatishda foydalaniladi.

Arxitekturaviy modellar tizim va uning boshqa tizimlar bilan munosabatini

ko’rsatadi.

Tizim chegaralari

Tizim chegaralari nima tizim ichida va nima tizim tashqarisidaligini

ko’rsatadi. Ular ishlab chiqarilayotgan tizimda foydalanilayotgan yoki bog’liq

bo’lgan boshqa tizimlarni ko’rsatadi.

Konteks modellar muhitdagi ishlab chiqarilayotgan tizimni emas balki

muhitdagi boshqa tizimlarni ko’rsatadi.

Jarayon modellar ishlab chiqarilayotgan modellarni ko’rsatadi. UML

diagrammalar jarayon modellarda foydalaniladi.

ilmiy tajribaga oid ma’lumotlarga ishlov berish uchun dasturlar tuzishadi, yoki

qiziqish sabab dasturlar tuzishadi. Professional dasturiy ta’minot bu dasturchidan

tashqari boshqa insonlar ham foydalanishi maqsadida ishlab chiqiladi va odatda

individual bo’lib emas guruh bo’lib ishlanadi.

Dasturiy injiniring professional dasturiy ta’minotni qo’llab quyyatlashga

yo’naltirilgan bo’lib u dasturning o’ziga xos xususiyatlari, dizayni va evolutsiyasini ta’minlovchi usullarni o’z ichiga oladi. Dasturiy injinerlar dasturiy mahsulotni ishlab chiqish bilan shug’ullanadilar.

Ikki xil turdagi dasturiy mahsulotlar mavjud:

1. Umumiy mahsulotlar Bular autonom tizimlardir ya’ni ishlab chiqarish

tashkiloti tomonidan ishlab chiqiladi va ochiq bozorda sotib ola biladigan

mijozlarga sotiladi. Bu turdagi dasturiy mahsulotlarga shaxsiy

kompyuterlar uchun dasturiy ta’minotlar masalan ma’lumot bazalari, matn

tahrirlovchi, rasmlar chizish, loyihalarni boshqarish uskunalari kabi

dasturlarni misol qilib olishimiz mumkin.

2. Buyurtma mahsulotlar Bular alohida mijozlar tomonidan buyurtma

qilingan tizimlardir. Bu turdagi dasturiy mahsulotlarga elektronik

qurilmalar uchun nazorat tizimlari, maxsus ish jarayonlariga yordam

berish uchun yozilgan tizimlarni misol qilib olishimiz mumkin.

Bu ikki turdagi mahsulotlarning asosiy farqi shundaki, umumiy mahsulotlarda

dasturiy ta’minot xususiyatlarini dasturiy ta’minotni ishlab chiqaruvchi tashkilot

nazorat qiladi. Buyurtma mahsulotlarda mahsulotni sotib oluvchi tashkilot dasturiy

ta’minot xususiyatlarini ishlab chiqadi va nazorat qiladi.

Biroq hozirgi kunga kelib bu ikki turdagi mahsulotlar orasidagi farq tobora

kamayib boryapti, chunki ko’pgina tizimlar umumiy mahsulot sifatida qurilyapti va mijozlar qaladiga qarab moslashtirilyapti. Enterprise Resource Planning (ERP)

tizimlar, masalan SAP tizimi bunga yaqqol misol bo’lishi mumkin.

Dasturiy injiniring ba’zida dasturiy ta’minot jarayoni ham deyiladi. Dasturiy

ta’minot jarayoni dasturiy mahsulotni ishlab chiqish faoliyatlari ketma-ketligidir.

Barcha dasturiy ta’minotlar uchun umumiy bo’lgan to’rtta asosiy faoliyat bor. Bular:

1. Dasturiy ta’minot xususiyati

2. Dasturiy ta’minotni ishlab chiqish

3. Dasturiy ta’minotni tekshirish

4. Dasturiy ta’minot evolutsiyasi