Gviana yassitogʻligi


Download 0.76 Mb.
bet1/9
Sana31.01.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1144350
  1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Gviana yassitogʻligi




Gviana yassitogʻligi - Jan. Amerikaning shim.-sharqidagi yassitogʻlik. Shim. va janubda Orinoko va Amazonka pasttekisliklari, gʻarb va sharqda And togʻlari va Atlantika okeani oraligʻida. Gʻarbdan sharqqa 2000 km ga choʻzilgan. Eng baland nuqtasi 3014 m (Neblina togʻi). Kembriydan oldingi kristall jinslardan tuzilgan. Yirik temir ruda, shuningdek oltin, olmos konlari, dunyo ahamiyatiga ega boksit, uran va marganes rudasi konlari bor. Iqpimi issiq, subekvatorial (oʻrtacha oylik temperatura 22 — 28°). Yiliga 1200 mm dan 3500 mm gacha yogʻin yogʻadi. Dare koʻp. G. ya. hududida dunyodagi eng baland (1054 m) Anxel sharsharasi bor. Qizil-sariq laterit tuproqli yerlarda sernam tropik oʻrmon (gileya) lar keng tarqalgan. Hayvonot dunyosi juda boy. Bu yerda neotropik oblastning Braziliya kichik oblastiga mansub yapaloq burunli maymunlar, yalqov, chumolixoʻr, zirhlilar, tapir, yaguar kabi hayvonlar, parrandalar, hasharotlar yashaydi. G. ya. da aholi siyrak. Kam sonli indeyslar ovchilik, baliq tutish va ibtidoiy dehqonchilik bilan shugʻullanadi. Chet el kompaniyalari bu yerda yer osti boyliklari qazib chiqaradi, qimmatbaho yogʻoch tayyorlaydi. G. ya. da Braziliya, Venesuela, Gayana, Surinam Kolumbiya davlatlari va Gviana (Fransiya mulki) joylashgan.
Braziliyalik va Gviana Highlands: Janubiy Amerikada ikki mashhur platosi bor. Ularning tavsifi maqolada topish mumkin.
G EOGRAFIK JOYLASHUV

Braziliyalik Highlands (Highlands) ikki cho'zib Amazon: tekisligida shimoliy va qit'aning g'arbiy qismini egallaydi La-Plata,. Braziliyalik Highlands sharqiy chegara Atlantika okeani bo'yidagi ishlaydi. Platosi katta maydoni va taxminan besh million kvadrat kilometrni tashkil etadi. Uning hududi Demak, uning nomi Braziliya hisoblanadi. qit'amizning xaritada Guyanasi Highlands uning shimoliy qismini oladi. Bu ayni nomi Yahudo qir etaklarida o'rtasida joylashgan, ular Atlantika qirg'oqlari va Amazon va Orinoco daryolar bo'ylab tarqaldi. Eng uzun Gvianasi braziliyalik uchun ancha past. 2000 kvadrat kilometr maydoni Guyanasi Highlands egallaydi. Karta Ko'p mamlakatlar o'z hududida ekanini ko'rsatadi. Bu Kolumbiya, Venesuela, deb Fransuz Gvianasi, Surinam va Gayana va Braziliya.


YORDAM

Platosi relyefining ularning heterojenliğinin o'xshash bo'ladi. Bu ochiq-oydin va tog'li bilan past-yolg'on maydonlarni birlashtiradi. Misol uchun, Guiana Highlands chet tekisliklarni taqdim etdi. yuzasining markaziga paytida keng qadamlar ko'tarib, go'yo asta-sekin ko'tariladi. platosi markaziy qismida bir tog 'pacaraima hisoblanadi.
sharqiy sohilida bir plato asta-sekin tog 'ko'tarilgan kabi shimolga braziliyalik Highlands ko'rinadi.

Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling