Hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi qo‘l yozma huquqida Xolnazarov Ravshan Nurmahamat o'g'li

Sharg’un ko’mir konida yong‘indan xabar berish va aloqa tizimlarida elektr-magnit maydonlaridan himoyalanish usullarining solishtirma qarshiligi. Ularning insоn оrganizmga ta’siri.
2.1.	Elektr qurilmalaridan foydalanishda xavfsizlik tadbirlari
2.2.	Elektr qurilmalarida qo’llaniladigan himoya vositalari
2.3.	Elektr qurilmalarini ishlatishda yong’in xavfsizligi talablari
2.4.	Sharg’un ko’mir konida yong‘indan xabar berish va aloqa tizimlarida elektr-magnit maydonlaridan himoyalanish usullarining solishtirma qarshiligi bo’yicha chora-tabdirlarini ishlab chiqish.
III	HISOB QISM.
IV	HULOSA.
V	ADABIYOTLAR RO’YHATI

KIRISH
Hozirgi kunda Oʻzbekistonda telekommunikatsiya sohasi jadal surʼatlar bilan rivojlanmoqda, yangidan-yangi zamonaviy tizimlar yaratilmoqda. Maʼlumki, fan-texnikaning rivojlanishi birinchi navbatda ishlab chiqarish kuchlarini qayta taqsimlashga olib keladi. Yangi texnologiya bilan ishlab chiqarish samaradorligi oshadi elektr tokining inson organizmiga taʼsiri natijasida shikastlanish hosil qiladi. Uning oqibati tokning miqdori va uning harakat davomiyligi, shuningdek inson tanasi va organizmning individual xossalari orqali oʻtish yoʻli va chastotasiga bogʻliq.
Elektr tokining insonga taʼsir xavfi koʻz uchun sezilmas, quloq bilan eshitib boʻlmaydigan, masofada sezilmaydigan, hidga ega boʻlmaganligi uchun ham katta, qandaydir sabab bilan kuchlanish ostiga tushgan elektr qurilmalar detallari va ularning korpuslari yoki himoyalanmagan tokka ega simlar bilan kesishuvchanligi paytidagina qabul etiladi.
Elektr tokining inson organizmiga taʼsiri issiqlik, mexanik yoki kimyoviy boʻlishi mumkin. Tok mushaklar qisqarishi, nafas paralichi (falaji), yurak falajini keltirib chiqib, biologik taʼsir koʻrsatishi ham mumkin.
Elektr sistema elementlarining holatlarini hisoblash va taxlil qilish uchun ularning almashtirish sxemasini tuzishni bilishi, elektr sistemalari elementlarida kechadigan elektr magnit va elektr mexanik oʻtish jarayonlari toʻgʻrisida tassavurga ega boʻlishi kerak. Elektr energetika sistema elementlari xolatlarini ¢rganishda ularda kechadigan oʻtish jarayonlariga turli faktorlarining taʼsirini taxlil qilish uchun qoʻllaniladigan asosiy tenglamarini tuzishni, ularni echishda xisoblash usullaridan hamda hisoblash texnikasidan foydalanishni bilishi lozim.
Hozirgi paytda davlatimiz oldidagi eng asosiy muammolardan biri xavfsizlikni taʼminlashdir. Shuning uchun barcha oʻquv yurtlaridagi birinchi dars mustaqillik va tinchlik darsidir. Muammoni dolzarbligini tushunish millat va davlat miqyosida shakllanadi. Zamonaviy Oʻzbekistonimizning yashash darajasining yuqoriligini koʻrsatkichlaridan biri aholini xavfsizligini taʼminlashdir. Mavjud amaliyotga yondashilsa, koʻpgina insonlarning oʻz hayoti natijalaridan qoniqmaslik va ixlosi qaytishi kuzatilmoqda. Ularning asabiylashuvini asosiy faktorlaridan biri “zaiflik va xavfsizlikni yoʻqligi”, zaruriy moddiy va madaniy talablarini qondirish, oʻz imkoniyatlarini namoyish qilish imkoni yoʻqligidir. Odamlar tabiiyki, bu xolatni oʻzgartirishni davlatdan kutishmoqda. Xavfsizlik fenomenini paydo boʻlishini insonlarga, ularning oilasiga, jamiyatga, davlatga, butun sivilizatsiyaga xavflarni, tazʼiq va tavakkalni anglash va yuzaga kelish faktlarini tushunib yetishi bilan bogʻlash mumkin.
Insonlarni atrof-muhit bilan oʻzaro munosabatlaridagi xavflarga reaksiyasi hayvonlarning instinktiv harakatlaridan farqli oʻlaroq, oʻzining fahm-farosati natijasida voqealarni avvaldan rivojlanishini baholay olishi bilan farqlanadi. Bu fazilati xavfsizlikni oldini olish chora-tadbirlarini va samarali qoʻllash variantlarini topishga imkon beradi. Insonlar tomonidan xavfsizlikni oldini olish chora-tadbirlari nafaqat mavjud xolatda muxofazalanishni va tazʼiqning maʼlum qismini bartaraf etishni, balki ularni yuzaga kelish sabablarini yoʻqotish orqali potensial xavfni yuzaga kelishini oldini olishga imkon beradi.
Yangi ustuvor dunyoqarash insonlarning hayot faoliyatini maqsadi va maʼnaviy, moddiy boyliklar tizimiga, moddiy extiyojlarining cheksiz oʻsishidan qoniqish hosil qilishi va maʼnaviy talablarga oʻzgartirish kirishini taqozo etmoqda.