Himoyaga ruxsat etaman” Markaz direktori Z. Mo’minov

1-masala. Ikkita do`konga 4365 kg gurunch keltirilgan: bir do`konga keltirilgan gurunchning qismi bilan ikkinchi do`konga keltirilgan gurunchning qismi kg ga teng. Har bir do`konga qanchadan gurunch keltirilgan?

Yechilishi: I do`kon II do`kon keltirilgan

Birinchi qatordan hamma

Ikkinchisini ayiramiz gurunch

So`nggi qatorning yarmi

So`nggi ikki qatorning

yig`indisi

So`nggisini ikkinchi qatordan

ayiramiz

Demak, ikkinchi do`konga keltirilgan gurunch:

506 kg : = 1518 kg

Birinchi do`konga keltirilgan gurunch esa:

4365 kg – 1518 kg = 2847 kg

2-masala. Kamonda uch so`mlik va 5 so`mlikdan 50 ta qog`oz pul bor. Agar uch so`mlikdan ikki marta va 5 so`mlikdan uch marta kam bo`lsa, edi, xar ikkala turdagi pullarning soni 19 ta bo`lar edi. Karmonda qancha pul bor?

Yechilishi: kasr son chiqishini oldini olish maqsadida, masalaning ikkinchi shartiga muvofiq yechamiz (karmonda 19 ta qog`oz pul bor; uch so`mliklarning sonini ikki marta va 5 so`mliklarning sonini uch marta oshirsak, qog`oz pullarning soni 52 ta bo`ladi), shunda masala quyidagicha yechiladi:

3 so`mliklarning soni + 5 so`mliklarning soni = 19;

3 so`mliklarning ikkilangan soni + 5 so`mliklarning ikkilangan soni = 38;

3 so`mliklarning ikkilangan soni + 5 so`mliklarning uchlangan soni = 50.

So`nggi ikki tenglikni tenglashtirib, birinchi holda 5 so`mliklarning 50-38=12 ta ekanini aniqlaymiz, biroq bu karmonda bo`lganning 1/3 qismi, demak, 5 so`mliklar 123=36 ta bo`lgan ekan; 3 so`mliklar esa 50-36=14 ta bo`lgan ekan

12.