Hu’jjet ha’m onin’ tu’rleri Reje

XIZMET SAPARI GU’WALIG’I
Xızmet saparı gúwalıǵı xızmetker moynına waqtında júkletilgen xızmet wazıypasın orınlawǵa kepillik beredi. Onıń zárúrli bólimleri:
1. Hújjet atı (Xızmet saparı gúwalıǵı.)
2. Gúwalıq berilgen shaxstıń famılıyası, atı hám ákesiniń atı.
3. Gúwalıq beretuǵın shólkemdiń atı.
4. Barılatuǵın jaylar (qala yamasa basqa xalıq mánzilleri) hám shólkemler atları.
5. Xızmet saparı múddeti (neshe kunligi kórsetiledi, dem alıw kúnleri, barıw hám keliw kúnleri de sol múddetke kiritiledi).
6. Xızmet saparına tiykar bolǵan buyrıq yamasa buyrıq tártip nomeri, sánesi.
7. Gúwalıqtıń arqa tárepinde xızmet saparında bolǵan jaylar (qala hám shólkem atları ) hám ondan jo 'nab ketilgan waqıtlar qaydi (móhir hám qol menen tastıyıqlanadi).
BUYRIQ HUJJETLERI
Buyrıq hújjetleri tiykarınan shólkem basshısı (direktor ) dıń buyrıq, kórsetpa, buyrıqları tiykarında payda boladı.
BUYRIQ
Usı huqıqıy hújjet arnawlı bir shólkem aldında turǵan tiykarǵı hám kúndelik wazıypalami sheshiw maqsetinde qollanıladı. Mánis-itibarı menen buyrıqlar ekige bólinedi: tiykarǵı iskerlikke tiyisli hám kadrlar jeke quramına tiyisli.
Tiykarǵı iskerlikke tiyisli buyrıqlar jumıstı shólkemlestiriw, shólkem yamasa onıń bólimleri iskerligin tártipke salıwda qollanıladı.
Buyrıq joybarı bas qánigeler, huqıq máslahátshisi, bas esapshı menen kelisim halda dúziledi.
Buyrıq teksti shólkem blankasida jazılıp, tıykarlaytuǵın (kirisiw) hám buyrıq bólimlerden dúziledi. Tıykarlaytuǵın bólekte buyrıqtan maqset, shárt-sharayat kórsetiledi, tiykar etilgen buyrıqqa (hújjetke) silteme etiledi.
Tiykarlawǵa mútajlik bolmaǵan jaǵdaylarda tuwrıdan-tuwrı buyrıqtıń buyrıq bólegi beriledi.
Buyrıqtıń buyrıq bólegi jańa qatardan «BUYIRAMAN:» sózin bas háripler menen eki noqat qoyıp jazıwdan baslanadı. Sonnan keyin buyrıq jazıladı. Eger buyrıq bir neshe bolsa, bántlerge ajıratılıp, arabsha nomerler menen belgilenedi.
Buyrıqlarda qandayda bir wazıypanı kim, qanday hám qashan orınlawı belgisiz koefficient degi fe'lning buyrıq (III shaxs, birlik) forması menen ańlatpalanadı (tayınlansin, belgilensin, ótkerilsin, qabıl etińsin sıyaqlı ).
Buyrıq aqırında buyrıqtı baqlaw kimga júkletilgani belgilengenler etiledi.
Geyde buyrıqtan keyin buyrıqqa tiykar bolǵan hújjet atı kórsetiledi.

Hújjet tekstinde tómendegilerge ámel etiń :

— hújjet jo'natilayotgan (jazılıp atırǵan ) shólkem atınıń, lawazımlı shax* atı, ákesiniń atı hám famılıyasın rásmiy atalıwlarına tolıq muwapıq hold# jazıw ;
— hújjet tekstine anıq bas bet qoyıp, bas bettı bas háripler biian jazıw ;
mısalı : Xızmet saparı haqqında ;
— hújjet túrine muwapıq onıń zárúrli bólimlerin ornına muwapıq jaylastırıw, tártibi, háripler kólemin tuwrı belgilew;
— gáp qurılısında sózler rejimine qatań ámel qılıw ; tekstte kóshpeli mánisli sóz hám sóz dizbegilerdi, qochiriq yamasa astarlı sóylewge belgi etiwshi birikpelerdi, abstrakt mánisli sózlerdi qollamaw ;
— quramalı dúzılıw daǵı gáplerden, ritorik hám sezim-tınıshsızlanıw mazmunı daǵı gáplerden paydalanmaslik;
— rásmiy bolmaǵan hám tiykarlanmagan maǵlıwmat yamasa dálillerdi kiritpeslik;
— arnawlı bir ulgine salınǵan, qáliplengen, tarawdıń termini retinde qabıl etilgen birikpelerdi qóllaw ;
— qabıl etilmegen qısqartpa hám belgileme qollamaw ;
— sózler hám gáplerde orfografiya normalarına ámel qılıw, tinish belgileme óz ornina tuwrı qoyıw, ońlaw yamasa óshiriwlerge jol qoymaw ;
— teksttiń jazılıw sánesin, imzolovchi shaxs lawazımı hám atı -famılıyasın anıq kórsetiw. Mısalı : 2004-jıldıń 18-oktyabri, «Óz tilegi menen járdem» shirkati baslıǵı Said Alımov sıyaqlı.
BUYRIQ
Shólkem administraciyası (direktor, onıń orınbasarları, bas injener, onıń orınbasarları ), sonıń menen birge bólimlerdiń basshıları tárepinen ámeliy máseleler maydanınan qabıl etiletuǵın hújjet. Ádetde, buyrıqlaming ámel qılıw múddeti sheklengen bolıp, bólimlerdiń tar sheńberine, ayırım lawazımlı shaxslar hám puqaralarǵa tiyisli boladı. Buyrıq teksti, tap buyrıqtaǵı sıyaqlı zárúrli bólimlerden quram tabadı, tek onıń tiykar (kirisiw) bóleginde “BUYURAMAN” sózi o'miga “USINIS QILAMAN”, “RUXSAT BEREMEN” sıyaqlı sóz dizbegiler isletiledi.