I bob inflatsiyaning mazmun mohiyati va nazariy asoslari

Inflyatsiyaning oqibatlari.

Ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlar va inflyatsiyani bartaraf etish yo'llari juda murakkab va qarama-qarshidir. Uning kichik sur'ati bozor kon'yunkturasiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi, investitsiyalar stavkasining oshishiga va natijada ishlab chiqarish hajmining oshishiga, firmalar va xodimlarning daromadlarining oshishiga olib keladi. Biroq, inflyatsiya chuqurlashgani sari iqtisodiy taraqqiyotning jiddiy tormoziga aylanadi va jamiyatdagi ijtimoiy vaziyatni keskin og'irlashtiradi.
Hatto tez sur'atlar bilan o'sib borayotgan inflyatsiya ham iqtisodiyotni tartibsizlantiradi, iqtisodiyot tarmoqlari o'rtasidagi nomutanosiblikni kuchaytiradi, iste'mol talabi tuzilmasini buzadi va ichki bozorda tovarlarni sotish muammosini keskin kuchaytiradi, tovar taqchilligini oshiradi, pul jamg'arish rag'batlarini susaytiradi, devalvatsiya qiladi. aholining jamg'armalari, banklar va kredit beruvchi muassasalarning katta yo'qotishlariga olib keladi. Giperinflyatsiya sharoitida bu salbiy hodisalarning barchasi bir necha bor kuchayadi.
Inflyatsiya jiddiy ijtimoiy oqibatlarga olib keladi. Iqtisodiyot inflyatsiyaga uchraganda, daromadlar boylar foydasiga qayta taqsimlanadi va aholining katta qismi turmush darajasining muqarrar ravishda pasayishidan aziyat chekishi kerak.


2.2 O`zbekistonda inflatsiyani kamaytirishning chora tadbirlari
Bu turli shakllarda sodir bo'ladi:
1. Shaxsiy jamg'armalarning real qiymati kamayadi. Birinchi bo'lib omonatlarni naqd pulda saqlaydiganlar, ularni bank hisoblarida saqlaydiganlar yoki obligatsiyalarga mablag' qo'yganlar jabr ko'radi. Aktsiya egalari, o'z jamg'armalarini ko'chmas mulk va moddiy boyliklarga (uylar, avtomobillar, er va boshqalar) joylashtirishga muvaffaq bo'lgan odamlar yaxshiroq holatda. Biz quyidagi holatni yodda tutishimiz kerak: inflyatsiyaga qarshi kompensatsiya tizimi qanchalik mukammal bo'lmasin, u hech qachon narxlarning ko'tarilishi bilan birga bo'lolmaydi. Axir, narxlarning kelajakdagi o'sishini oldindan aytish juda qiyin, ayniqsa giperinflyatsiya sharoitida, shuning uchun daromad qo'shimchalari va narxlarning o'sishidan yo'qotishlar hech qachon to'liq qoplanmaydi.
2. Inflyatsiya nafaqat pulni qadrsizlantiribgina qolmay, balki bozor iqtisodiyotini tartibga solishning butun tizimini buzadi. U iqtisodiy tartibga soluvchilarning samaradorligini avtomatik ravishda pasaytiradi, ko'pincha ulardan foydalanishni o'rinsiz qiladi, davlatni tartibga solishning ma'muriy usullaridan foydalanishga majbur qiladi.