I bob. Quyosh/shamol energiya ta’minoti manbalarinining tahlili 8

Nomi/imkoniyatlari	AVR	ARM
PIC
1	Shinaning kengligi	8/32-bit	32/64-bit	8/16/32-bit
2	Aloqa protokollari	UART, USART, SPI, I2C, CAN, USB, Ethernet	UART, USART, LIN, I2C, SPI, CAN, USB, Ethernet, I2S, DSP, SAI, IrDA	UART, USART, LIN, CAN, Ethernet, SPI, I2S
3	Tezlik	1 takt/komanda sikli	1 takt/komanda sikli	4 takt/komanda sikli
4	Xotira	Flash, SRAM, EEPROM	Flash, SDRAM, EEPROM	SRAM, FLASH
5	Standart arhitekturasi	RISC	RISC	Qisman RISC
6	Xotira arxitekturasi	Modifikatsiya-langan	Modifikatsiya-langan Garvard arxitekturasi	Garvard arxitekturasi
7	Quvvat iste’moli	Past	Past	Past
8	Oilalari	ATiny, Atmega, Xmega	ARMv4, 5, 6, 7	PIC16, PIC17, PIC18, PIC24, PIC32
9	Narxi	O‘rtacha	Arzon	O‘rtacha
10	Mashxur mikrokontrol-lerlar	Atmega 8, 16, 32, Arduino Community	LPC2148, ARM Cortex-M0 to ARM Cortex-M7	PIC18fXX8, PIC16f88X, PIC32MXX

Jadvaldagi nisbiy baholash tahlillaridan shuni hulosa qilish mumkinki, gibrid energiya ta’minoti manbalarini adaptiv boshqaruvi hamda boshqaruv jarayonini masofali monitoringida AVR mikrokontrollerining Arduino turi barcha talablarni to‘liq qoniqtiradi.
Telekommunikatsiya tizimlari gibrid energiya ta’minoti manbalarini adaptiv boshqaruvda hamda boshqaruv jarayoni monitoringida signalni qabul qilish, qayta ishlash va boshqarish uchun Arduino Unoda ochiq kodli mikrokontroller platformasi sifatidi Atmega 328P mikrokontrolleri ishlatiladi. Adaptiv boshqaruv hamda boshqaruv jarayoni monitoringida qo‘llanuvchi Atmega 328P mikrokontrollerining tavsiflari alohida ahamiyatga ega bo‘lib, uning tavsilotlari 1.8-jadvalda keltirilgan.
1.8-jadval
Atmega 328P mikrokontrollerining turli tavsiflari.

Mikrokontroller	ATmega328
Ishlash kuchlanishi	5V
Kirish kuchlanishi	7-12V
Kirish kuchlanishi	6-20V
Raqamli I/O portlar	14 (6-pin PWM)
Analog kirish portlari	6
Har bir I/O pin uchun domiy tok	40 mA
3.3V pin uchun domiy tok	50 mA
Flesh xotirasi	32 KB (ATmega328)
SRAM	2 KB (ATmega328)
EEPROM	1 KB (ATmega328)
Generator chastotasi	16 MHz
Uzunligi	68.6 mm
Kengligi	53.4 mm

Gibrid energiya ta’minoti manbalari adaptiv boshqaruvi hamda boshqaruv jarayoni monitoringida qo‘llanuvchi Arduino Uno mikrokontrollerni afzalliklari:
- narxi nisbatan arzon;
- IDEdan foydalanish (Integrated Development Environment) oddiy va tekin, ko‘plab onlay qo‘llanma va bepul ma’lumotlar mavjud;
- Windows, Linux va Macintosh kabi platformalarda ishlaydi;
- ochiq kodli dasturiy ta’minotga ega;
- qurilmalar bilan bog‘lanish uchun Gps, Wifi, Zigbee kabi texnologiyalari.
Arduino Uno mikrokontrolleri USB kabel yoki 6 va 20 V kuchlanishga ega battareyalar yoki o‘zgarmas tok adapteri orqali energiya bilan ta’minlanadi.

1.3. Quyosh/shamol energiya ta’minoti manbalarida dasturiy ta’minot tahlili.

Energiya manbalarining signal uzatish va qabul qilishda tadqoqot sifatida Laravel Fremworkidan foydalanilgan bo‘lib Laravel bu bepul va ochiq manbali PHP veb-doirasi bo‘lib bu uni Teylor Otvell yaratgan va model-view-control (MVC) arxitekturasi asosida veb-ilovalarni ishlab chiqish uchun mo‘ljallangan. Laravelning ba’zi bir xususiyatlari ajratilgan qaramlik menejeri bo‘lgan modulli qadoqlash tizimi hisoblanadi. Aloqador ma’lumotlar bazalariga kirishning turli usullari, dasturlarni joylashtirish va saqlashga yordam beradigan yordamchi dasturlar uning sintaktik shakarga yo‘naltirilgan. Laravelning dastlabki kodi GitHub-da joylashgan va MIT litsenziyasi shartlariga muvofiq litsenziyalangan.
Belgilangan LTS versiyalari 2 yil davomida xatolarni tuzatish va 3 yil davomida tuzatish bilan ta’minlangan. Boshqa relizlar 6 oy davomida xatolarni tuzatish va 1 yil davomida xavfsizlikni yaxshilash bilan ta’minlanadi. 1.3- jadvalda laravel versiyalari haqida bilib olish mumkin.
1.9-jadval. Laravel versiyalari.

Version	Release date	PHP version
1	2	3
1.0	June 2011