I bo`lim 1 ma`ruza. Kirish. Hayot faоliyati хavfsizligini ta`minlash asоslari

Bu  yerda  yong`in  sistema,  yonuvchi  modda,  oksidlovchi,  yondiruvchi  uning 

elementlari. 

Agar  birorta  elementni  shulardan  chiqarib  tashlasak,  sistema  buziladi. 

Sistemada  bor  sifat  uning  elementlarida  bo`lmaydi.  Bu  sistemaning  muhim 

xususiyati bo`lib, xavfsizlik masalalari taxlili asosida joylashgan. 

Ko`ngilsiz  voqealarning  paydo  bo`lish  sabablarini  aniqlash,  ularni 

kamaytirishga  qaratilgan  tadbirlar  xavfsizlik  sistemasi  tahlilining  asosiy 

maqsadidir. 

"Sabablar va xavflar "daraxti" - sistema tariqasida. 

Har qanday sabab(lar) natijasida vujudga kelgan xavflar zarar keltiradi. 

Sababsiz  chinakam  (xaqiqiy)  xavf  ham  zarar  ham  yo`q.  Demak,  xavfdan 

saqlanish uning kelib chiqish sabablarini bilishga asoslangan. 

Sodir bo`lgan xavflar bilan sabablar o`rtasida sabab  - oqibat aloqasi bor. O`z 

yo`lida  bir  sabab  ikkinchi  sababiy  oqibat  bo`lib  chiqadi  va  h.k.  Shunday  qilib, 

sabablar  va  xavflar  zanjirsimon  sistemani  yaratadi.  Bunday  grafik  ko`rinishi 

(tasvir)  shoxli  daraxtga  o`xshaydi.  Xorijda  "Sabablar  daraxti",  "Inkorlar  daraxti", 

"Xavflar daraxti" va bo`lak har xil "daraxtlar" degan tushuncha va u "daraxtlar"ni 

tuzish uchun kerakli raqamlar mavjud. Quriladigan "daraxtlar"da sabab shoxlari va 

xavflar  shoxlari  bor. Ularni  o`zaro  ajratib  tashlash  mumkin  emas. Shuning  uchun 

xavfsizlikni tahlil etishda tuzilgan daraxtni "sabablar va xavflar" daraxti deb atash 

lozim.