I komponovka qismi

II BOSH TO‘SIN HISOBI
Tanlab olingan kesim yuza tashqi ta’sir etayotgan yuklarni ko‘tarish qobiliyatiga ega, mustahkamligi va bikrligi yetarli darajada, umumiy ustivorligi va alohida elementlarni turg`unligi ta’minlangan bo‘lishi shart. Iqtisodiy jihatdan tejamli bo‘lishi kerak.
Bosh to‘singa ta’sir etayotgan normativ va hisobiy yuklarni aniqlaymiz.


Ta’sir etayotgan yuklardan to‘sinda hosil bo‘layotgan eguvchi momentlarni aniqlaymiz.


To‘sinni tayanchida hosil bo‘ladigan qirquvchi kuchni aniqlaymiz.

Talab qilingan qarshilik momentini topamiz.

Qulay yuza topish uchun bosh to‘sinni balandligini to‘g‘ri qabul qilib olishimiz lozim:
Birinchi navbatda to‘sinni eng kichik balandligini aniqlaymiz, ruhsat etilgan egiluvchanligini e’tiborga olib:

Ikkinchidan to‘sinni optimal balandligini aniqlaymiz.

t_w – bosh to‘sin devorning qalinligi.
Devorning qalinligini imperik formuladan foydalanib topamiz:

devorning qalinligini t_w=1,2sm qilib qabul qilamiz. Bosh to‘sinning balandligini h=186sm qabul qilamiz.
Bosh to‘sin tokchasining talab qilingan yuzasini aniqlaymiz:

Varaqsimon prokatli po‘latdan 56x3 qabul qilamiz yuzasi A_f=168 sm² shunday olsak, to‘sinning umumiy turg‘unligi ta’minlanishi tokchaning kengligini to‘sinning kesim yuzasini balandligi nisbatiga ham bog‘liq.

Siqilishga ishlayotgan tokcha narmal kuchlanishlar tasiri ostida o‘z tur/unligini yo‘qotmasligi uchun qoniqtirishi kerak.
shart bajarildi.
Tokchanining kengligi har qanday holda ham 200 mm dan kichik bo‘lmasligi kerak. Tokchaning qalinligi 8.......40 mm atrofida bo‘lishi kerak, lekin bu qalinlik t_w ≤ t_f ≤ 3∙t_w oraliqda bo‘lishi lozim. 1,2 ≤ 3 ≤ 3,6 shart bajarildi.
Qabul qilib olingan bosh to‘sin yuzasini geometrik tavsifnomalarini aniqlaymiz.



Bosh to‘sinni 1 m uzunligini og‘irligini aniqlaymiz.

A_w- bosh to‘sinning devorining yuzasi.
Qabul qilingan bosh to‘sinni normal kuchlanish bo‘yicha mustahkamlikka tekshiramiz.

Kuchlanish bilan po‘latni oquvchanligi bo‘yicha hisobiy qarshiligi orasidagi farq

tashkil qiladi.
To‘sin tayanchida hosil bo‘ladigan urinma kuchlanishni aniqlaymiz:

Bikrligini ham tekshiramiz

Bosh to‘sinning umumiy turg‘unligini tekshiramiz. Agar quyidagi talablar, shartlar bajarilsa:

• 
  ta’sir etayotgan yuk uzluksiz mustahkam to‘shama orqali katta to‘sinni tepa tokchasiga ta’sir etsa,
  
• 
  bosh to‘sinni hisobiy uzunligini tokchasini enga bo‘lgan nisbati quyidagi shartni bajarsa
  

4,07 < 17,1
Unda bosh to‘sinining umumiy turg‘unligini tekshirishga hojat yo‘q.