I. Nazariy savollar: Etalonni saqlash, uni solishtirilishi deganda nimani tushunasiz

O'lchov noaniqligi- o'lchov natijasi bilan bog'liq bo'lgan parametr, o'lchangan miqdorga asosli ravishda bog'lanishi mumkin bo'lgan qiymatlarning tarqalishini (tarqalishini) tavsiflaydi. O'lchov noaniqligi an'anaviy ma'noda ishonch oralig'i emasligi aniq bo'lishi kerak (ma'lum bir ishonch darajasini hisobga olgan holda). Bu erda ehtimollik xarakterlanadi ishonch o'lchovi , hodisaning chastotasi emas.
Misollar :

qurilmalar aniqlik klassi 0,5 va ularning ko‘rsatkichlari farqi 

1-masala: Temperaturaga bog‘liq mis qarshiligini bilvosita usulda o‘lchaganda uning qiymatini quyidagi sodda ko‘rinishda yozish mumkin  , bu yerda  -mis qarshiligining temperatura koeffitsiyenti,  dagi termoqarshilik.  – kuchlanish,  - tok,  va  – sxemadagi tutashtiruvchi o‘tkazgich qarshiligini bog‘lovchi formula termoqarshilik uchun quyidagicha yoziladi:  ,  ,  - lar voltmetr va ampermetr yordamida maksimal xatolik bilan  ,  bevosita o‘lchangan  ==5,0V,  ,   dagi temperatura o‘lchanganda maksimal xatolik  hisoblansin. ( ,  – larni aniq qiymatlar deb hisoblaymiz.)


2-masala: O‘lchash chegarasi  va aniqlik klassi 0,4/0,6 bo‘lgan termometrning kuzatish qurilmasi  ni ko‘rsatgan. O‘lchanadigan temperatura nimaga teng?

2- masala javobi.

kuzatilgan termometrning o'lchash chegarasi va aniqlik klassi ma'lum bo'lganida, o'lchangan temperatura 0,4 °C yoki 0,6 °C gacha aniqligi bo'lishi mumkin. Misol uchun, agar termometrning o'lchash chegarasi 0,4 °C bo'lsa, o'lchangan temperatura 25,0 °C bo'lsa, u holda to'g'ri qiymat 24,6 °C dan 25,4 °C gacha bo'lishi mumkin.

Buningdek, agar termometrning o'lchash chegarasi 0,6 °C bo'lsa, o'lchangan temperatura 25,0 °C bo'lsa, u holda to'g'ri qiymat 24,4 °C dan 25,6 °C gacha bo'lishi mumkin.

1. 
   Masala .
   

ΔU - voltmetr yordamida o'lchangan elektromotiv kuch (EMF)ning o'zgarishi; R - o'qim qirralaridan tashkil topgan muvofiqlashtiruvchi o'qimlarning jamlanmasi; I - ampermetr yordamida o'lchangan o'qim kuchining o'zgarishi; α - mis qarshiligining temperatura koeffitsiyenti; Δt - termoqarshilik hisoblash uchun ishlatiladigan temperaturalar o'zgarishi.
Quyidagicha hisoblash mumkin:
ΔU = U₂ - U₁ = 5,0 V - 0 V = 5,0 V I = ΔU / R Δt = ΔU / (α * I)
Savolning qolgan qismida, quyidagi ma'lumotlar kiritilgan:
Voltmetr va ampermetr yordamida maksimal xatolik bilan ΔU ni o'lchangan. Bu ko'rsatkichning aniq qiymatini ko'rsatilmagan; R ning aniqlik klassi ma'lum emas; Aniqlik klassi 0,5 ga ega bo'lgan ko'rsatkichlar ishlatilgan.
Bu ma'lumotlarni qo'llagan holda, hisoblash quyidagicha bo'ladi:
I = ΔU / R = 5,0 V / (0,5 * R) = 10 / R Δt = ΔU / (α * I) = 5,0 V / (α * 10 / R) = 0,5 R / α
Bunga asosan, R va α ning qiymatlari bog'liq mis qarshiligining turligiga qarab o'zgartirilishi mumkin. Misol uchun, aluminiy mis qarshiligining α qiymati 0,00429 °C ^ -1 ga teng bo'lishi mumkin. Bunday holda, termoqarshilikni hisoblash uchun Δt = 0,5 R / α formula qo'llanadi.

•