I rahmonov, A. Ashirboyev

■ IS B IS fiiiS iB S I5SI i i i S i u i a i i i u i 9 a : E . i i g i a s s i a a i : a s i !
: s : i
■ ■■■■■■■■■■■■•a a i a n i a a i i i a i ■■■•■■■■!
l i n n i U i n n i l l l n i H I I I I I ■
i i u m u i D * * ' J i i n i i a n i ! ! . i i i i i i H i
isaiaaa
121-shakl
В
i
N
м ш а
ш
\
К
M
J
---------------
-
- i
t *
»-
4
i--"VI
-
-f—
К
v-v
-h ■
) 'S
122-shakl

---

w
^ ■ ■
l
.
- ■ i . .J IL .
a
■ ■ ■
■ r ■ ■ ■ ■ !
н а
■
■ ■ ■ ■
■ ■ ■
■ Г 4 Ш 1 1
I I I
■
■ ■ ■ ■
■ ■ a
* n a a a a i
( ■ a
■
■ ■ ■
I I I
■
■ ■ ■ ■
■ ■ ■
■v ’' ■ ■ I I I
■■■
■ ■ ■ ■ ■
■ ■ ■
a a i n a i
i l l
■
■ ■ ■ ■
■ ■ ■
■ I t
Ч Л Я 1
I I I
■ ■ a r
^ a r*
л г
L l l l T l I l J l I i И I I 1 1 1 Г J TT
■ ■ ■ к n
i t .ш а » и м .
. . . . « ■
■ ■ и * i » r
п н » • ■ ■ ■ a s r л м » . i s н и '■ 
■ ■ ■ I 4 
■ ■ ■ ■ Ik Ш
1 К Н
1 Ш
I ■ ■ ■ ■ ■
■ ■ ■ i а
mw
i t i » a «а. 
<чяш
i t l a a s i a a i ■ a a a r a  
■ a n a t i f a t ! ■ ■ ■ ! ■ ■ v i s a m
i m
i •
лш 
■ ■ ■ ■ i v * i | n a i ш ик . 'a i a '■ ■ ■ ■ ■ ■ ( a i * » i u  
■ ■ ■ I I I I I I ■ ■ ■ !■■■% ' ■ ■ . * ■ ■ ■ ■ ■ ' ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Iг
л я
j i i .
ЛШШ
m
* 'iiiiaar
123-shakl
124-shakl

---

Eski o'zbek yozuvi
Eski o'zbek yozuvi arab alifbosiga asoslangan. Arab xatlari- 
ning turi ko‘p bo‘lib, nasx, maqaliy, koTiy, tavqe’, riqo’, nasta’liq, 
shikasta suls, ta’liq kabi nomlar bilan yuritiladi. Bu yozuv turlari- 
ning har biri o ‘ziga xos xususiyatlarga ega b o‘lsa-da, hammasiga 
umumiy b o ig a n harflarning chiroyli yozilishi haqida qisqacha 
to ‘xtalamiz. Arab alifbosi tahlil qilinsa, u 18 ta shaklga ega. Harf­
larning bir-biriga o ‘xshashligi ularni tezda idrok qilish va yozishga 
qulay ekanligidan dalolat beradi.
1. «I» (alif) harfi J (lom), & (kof) va Ь (to) harflarning ustki 
qismiga asos qilib olinadi (125-shakl, a).
2. «*?*» (be) harfi v (ре), ° (te), & (se), ^ (fe) harflar asosini 
tashkil qiladi (125-shakl, b).
3. «С» (hoyi huttiy) harfmi t (xe)> t (jim)> E (che) harflarda 
ko‘rsak, £ (ъ) (ayn), £ (g‘ayn) harflarining ostki qismida uchratamiz 
(125-shakl, d).
4. « j» (re), j (ze) va j (je) harflari boshlanishiga qo‘shimcha 
o ‘zgartirishlar kiritish bilan j (vov), 
(fe), harflarini hosil 
qilish mumkin (125-shakl, e).
5. «
0 е » (sod), o* (zod) va Ь (to) (itqi), & (zo) (izg‘i) harflarning 
boshlanishi bir xilda yoziladi (125-shakl,/).
6 . «и» (nun), J (lom), ts (yo), о* (sod), a - (shin) harflarning ostki 
qismlariga e ’tibor berilsa, ular bir xil (125-shakl, k).
7. « J» (dol), j (zol), * (kof), ^ (gof), » (hoyi havvaz, he) harflarn­
ing asosini dol tashkil etadi (125-shakl, I).
Arab alifbosini kataklar yordamida yozish ham mumkin (126- 
shakl).
Arab alifbosida bosh (katta) va yozma (kichik) harf tushunchasi 
yo‘q, bo‘g‘inlar ko‘chirilmaydi. So‘z satr oxirigacha sig'maydigan 
bo‘lsa, undan oldingi so‘zdagi harflar cho'zibroq yozilishi hisobiga 
satr to'ldiriladi.
Oldinlari harflar oddiy qamishdan yoki patdan yasalgan peroda 
yozilar edi. Hozir po‘lat perolarda yoki sharikli ruchkalarda yoziladi. 
Ikkita qalamni birlashtirib yozilsa, harflar juda chiroyli chiqadi (127- 
shaki). Bunday yozuvlar «qo‘sh qalam» usulida bajarilib, shior va 
boshqalarni yozishga tatbiq qilinadi.
65

---

is* '--J (J I 
♦ 
♦♦ 
♦
L § <
■
__> U С
_>
t t S t t t
d
3  4=J J J j j
c T c t f i U O
i
125-shakl

---

126-shakl
Rondo deb ataladigan po‘lat perolarda yozilganda uning uchi to ‘g‘ri 
yoki 30° qiyalikka charhlab (qirqib) yoziladi (128-shakl). Shiorlar uchi