I. С. Z o X i d o V elektrdan shikastlanishninc gldini olish va elektrdan shikastlangan kishiga birinchi yordam k o r s a t is h

Yuqori  kuchlanishni  ko’rsatuvchi  asbobdan  1000  V  dan  yuqori 

kuchlanishli  elektr  qurilmalarining  tok  o ’tkazuvchi  qismlarida  kuchlanish 

borligi  yoki  yo’qligini  aniqlashda  foydalaniladi.  Bunday  tekshiruv,  masalan, 

uzib  qo’yilgan  tok  o’tkazuvchi  qismlarda  ishni  boshlashdan  oldin,  albatta 

o ’tkazilishi  lozim.  Tok  izlagichlaming  vazifasi  ham  yuqori  kuchlanishni 

ko’rsatuvchi  asbob  kabidir,  ammo  ular  kuchlanishi 

1000  V  dan 

oshmaydigan elektr qurilmalarida q o’llaniladi.

Rezinadan  tayyorlangan tok o ’tkazmaydigan  himoya  vositalari  - qo’lqop 

(d),  rezinka etik  (e),  kalish  (f)  va  poyandozlar  (g)  asosiy  himoya  vositalari 

yordamida  bajariladigan  ishlarda  qo’shimcha  sifatida  ishlatiladi  ( 1-rasm). 

Bundan  tashqari,  qo’lqoplardan  1000  V  gacha  kuchlanish  ostida  ishlayotganda, 

shuningdek,  ajratkichlar  (a),  uzgichlar  (b)  bilan  bog’liq  ishlarda  elektr 

o ’tkazmaydigan  kalish  va  rezina  etiklardan  kuchlanishdan  himoyalovchi 

vosita sifatida ham foydalaniladi.

---

а

1-rasm.

Elektr  o’tkazmaydigan  qo’lqop,  kalish,  rezina  etik  va  poyandozlar 

elektr o ’tkazmaydigan maxsus rezinadan tayyorlanadi  hamda elektr ta’siriga 

juda  chidamli  bo’ladi.  Himoyalovchi  tagliklar  taxta  to’shama  (h)  va  chinni 

yoki  plastmassa  oyoqchalardan  tashkil  topadi.  elektr  o ’tkazmaydigan 

poyandozlar kabi  tagliklar ham elektr qurilmalari  bilan bog’liq  turli  ishlami 

bajarishda  himoyalovchi  ashyo  sifatida  ishlatiladi.  Ular  zax  xonalarda 

qo’llaniladi.  Asosiy  va  qo’shimcha  himoya  vositalari  doimo  birgalikda 

ishlatilishi  kerak.  Elektr  qurilmalariga  xizmat  ko’rsatishda  ishlatiladigan 

himoya  vositalari  vaqti-vaqtida  elektr,  ayrim  hollarda  esa  mexanik 

mustahkamlikka  ham,  albatta,  sinab  turilishi  lozim. 

Himoyalovchi 

vositalami  elektr  va  mexanik  mustahkamlikka  sinash  meyorlari  hamda 

muddatlari  1-jadvalda keltirilgan.

---