Ibrohimov Afzalbek


Yorituvchanlikxuddiyoritilganlikkabiлм/м2hisobidaifodalanadi. Biroqbuyerdabukattalikolinayotganoqimgaemas, balkichiqayotganoqimgategishli


Download 123.61 Kb.
bet9/9
Sana18.06.2023
Hajmi123.61 Kb.
#1597003
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Afzalbek Fizika 1

Yorituvchanlikxuddiyoritilganlikkabiлм/м2hisobidaifodalanadi. Biroqbuyerdabukattalikolinayotganoqimgaemas, balkichiqayotganoqimgategishli.

RavshanlikВbirligisifatidao‘zigaperpendikulyaryo‘nalishdaharbirkvadratmetrdan 1 kdyorug‘likkuchiberadiganyuzaningravshanligiolinadi. Shunday qilib, ravshanlik birligi kvadrat metrga kandela bo‘ladi kd/м2.

Ilmiy adabiyotlarda quyida sanab o‘tilgan boshqa birliklar ham ishlatiladi:

Nomi

Belgisi

kd/м2hisobidagiqiymati

Нit

Nt

1

Stиlб

104

Аpostиlб

Аs

1/

Lаmбеrt

104/





Nit,



ravshanki, kd/m2 ning boshqacha nomi. Stilben har bir kvadrat santimetridan 1 kd yorug‘lik kuchi beradigan yuzaning ravshanligiga mos keladi. Apostilb va lambert kattaliklar fizik jihatdan sirtida ma’lum yoritilganlik hosil qilingan ideal sochgichning ravshanligini bildiradi.

Yorug‘lik va energetik birliklar

Kattaliklar

Belgisi

Birligi

Simvoli

Energetik

Birligi

Yorug‘lik oqimi

F

Lyumen

Lm

Vatt

Yorug‘lik kuchi

J

Kandela

Kd

vatt/steradian

Ravshanlik

В

Kandela/m2

Kd /m2

vatt/st(m2)

Intensivlik

R

Kandela/m2

Kd /m2

vatt/st(m2)

Yorituvchanlik

S

lyumen/m2

lm/m2

vatt/m2

Yoritilganlik

E

Lyuks

Lk

vatt/m2



Fotometrlar.Sirtlarning yoritilganligini tenglashtirish yo‘li bilan ikki manbaning yorug‘lik kuchi taqqoslanadi. Shu maqsadda ishlatiladigan asboblar fotometrlar deb ataladi. Eng soda fotometrlardan birining chizmasi 1.4–rasmda ko‘rsatilgan. Uchburchakli АВS prizmaning oqrangga bo‘yalgan АS va ВS yoqlariga manbalardan yorug‘lik tushadi. Prizmaning har bir yog‘ini faqat bir maromda yoritadi.



1.4-rasm



Yoritilganlik S tomondan ko‘z bilan kuzatiladi. Fotometrni manbalar orasida u yoki bu tomonga siljitib, prizmaning ВS va АS yoqlari bir xil yoritilishiga erishiladi va shundan so‘ng quyidagi mulohazalarga muvofiq manbaning yorug‘lik kuchi hisoblanadi: yorug‘lik kuchi I1 bo‘lgan S1 manba prizmadan r1masofada turib

yoritilganlik hosil qiladi, yorug‘lik kuchi I2 bo‘lgan S2 manba prizmadan r2 masofada turib

Yoritilganlik hosil qiladi. Fotometrni Е12 bo‘ladigan qilib joylashtirganimizuchunquyidaginiyozaolamiz:

(1.10)

Ikkimanbaning yorug‘lik kuchlarini nisbati yorug‘lik manbalaridan birday yoritilgan sirtgacha bo‘lgan masofalar kvadratlarining nisbati kabidir.

III.Xulosa

Yuqoridagi (1.10) ifoda bir manbaning yorug‘lik kuchi ma’lum bo‘lganda ikkinchi manbaning yorug‘lik kuchini topishga imkon beradi.

Faqat ikkala taqqoslanuvchi sirtlarning rangi bir xil bo‘lgandagina ravshanliklarning tengligini ko‘z bilan yetarli darajada aniq belgilash mumkin. Sirtlarning rangi bir-biridan ozgina farq qilganda hamma ravshanliklarni taqqoslash juda qiyinlashadi, faqat farq katta bo‘lganda esa ravshanliklarni taqqoslash mumkin bo‘lmay qoladi.


IV.Foydalanilgan adabiyotlar va internet saytlari
1.Fayllar.org
2.Arxiv.uz
Download 123.61 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling