Iii bob. Elektr kattaliklar

III BOB. ELEKTR KATTALIKLAR
Reja

1. 
   Asosiy elektr kattaliklar
   
2. 
   Elektr zanjiri elementlari va ularning o’zaro ulanishi, Kuchlanish, Tok kuchi va Quvvat.
   
3. 
   Sxemaning asosiy passiv elementlari (rezistorlar, induktivlik galtaklar, kondensatorlar)
   

3.1-§. Asosiy elektr kattaliklar
Kuchlanish va tok kuchi elektronika fizikasining eng muhim tushunchalari sanaladi. Ushbu darsda biz elektronika fizikasining muhim qismlaridan boʻlgan mana shu ikkita kattalik haqida bilimlarga ega boʻlamiz. Keyinchalik kuchlanish va tok kuchi natijasida hosil boʻladigan quvvat tushunchasiga ham toʻxtalib oʻtamiz.
Elektr kuchlanish — elektr va tashqi kuchlarning birlik musbat zaryadni zanjirning aniq bir qismida koʻchirishida bajargan ishiga teng boʻlgan fizik kattalik. Elektr kuchlarning zanjir qismida birlik musbat zaryadni koʻchirishda bajargan ishi shu qism uchlaridagi potensiallar farqi (f,—F2) ga teng . Tashqi kuchlarning birlik musbat zaryadni koʻchirishda bajargan ishi esa zanjirning shu qismidagi elektr yurituvchi kuch (e.yu.k.) ye ga teng . SI da Elektr kuchlanish ning birligi volt. Elektr kuchlanishni voltmetr yordamida oʻlchanadi.
Zaryadli zarralarning ko‟chishi elеktr tokini vujudga kеltiradi. Bu hodisada zaryad tashuvchilar turlicha bo‟lishi mumkin. Ba'zi hollarda, masalan, elеktrolitik o‟tkazuvchanlikda yoki siyraklangan gazlarda vujudga keladigan musbat ionlar bo‟lgan zaryadlangan atomlar yoki molеkulalar (ionlar) zaryad tashuvchilar bo‟ladi. Boshqa hollarda tokni elеktronlarning harakati vujudga kеltiradi. Elеktr toki tok kuchi dеb ataluvchi kattalik bilan хaraktеrlanadi. Biror yuzadan o‟tuvchi I tok kuchi shu yuzadan vaqt birligida o‟tuvchi elеktr miqdori bilan o‟lchanadigan fizik kattalikdir.

3.1 – rasm. Xalqaro birliklar tizimining afzalliklari.
Xalqaro birliklar nizimi (SI) ning asosiy birrliklari