«ijtimoiy- gumanitar fanlar» kafedrasi

3.Qobiliyat va yaxshi tayyorlangan kadrlar masalasi. Kasb tanlashda qobiliyat va uning psixologik tomonlari:

Qobiliyat - bu insonni individual - psixologik xususiyati bo‘lib, uning faoliyatida ko‘rinadi va bu faoliyatni muvaffaqiyatli bajarishiga sharoit hisoblanadi. Qobiliyatda bilimlami, malakalami, ko‘nikmalami egallash oson kechadi va tez egallanadi, chuqur o‘zlashtiriladi, puxta bo‘ladi. Qobiliyatning o‘ziga xos bo‘lgan darajalari mavjud bo‘lib, unga iste’dod, talant va geniallik kiradi. Iste’dod, zehn - bu ko‘pqirrali jarayon bo‘lib, qobiliyatni paydo bo‘lishi uchun asos hisoblanadi. Qobiliyatni rivojlanishida u faqat boshlang‘ich, ilk momentdir. Talant va geniallik qobiliyatning darajalari hisoblanadi. Talant - bu insonni ma’lum bir faoliyatidagi yuqori darajasi hisoblanadi. Geniallik - bu ijodiy qobiliyatning oliy darajasidir. Yoshlardagi qobiliyat ularda quyidagi xususiyatlami bo‘lishini talab qiladi: kuzatuvchanlik bilimga qiziqish umumlashtira olishlik (xulosa) mustaqil qaror qila olish ijodiy hayolni bo‘lishi. Yoshlardagi qobiliyatni shakllanishiga ta’sir etuvchi tomon sifatida perseptiv - refleksiyani ko‘rsatish mumkin. a. Obyektni his qila olish, b. Bilimga qiziqish, d. О‘zini shu jarayonga tegishli ekanini his etish,

e.o‘zidagi kasbga bo‘lgan intilishni his etib turish.Yoshlami qobiliyatini rivojlantirib borishda ulami o‘zlarini rivojlantirishga bo‘lgan intilishlari yotadi.O‘zlarini rivojlantirish uchun ularda quyidagi tomonlar bo‘lishi kerak bo‘ladi.Bilimga intilish, Rejalashtira olish, Konstruktivlay olish, Muloqotga kirisha olish, Tashkilotchilik tomonlari.


4.Xulosa:
Men bu mavzudan kelib chiqib shuni ayta olaman, inson uzi xoxlagan kasbni egallashi uchun uz qobiliyatiga kuchli etibor berishi kerak ekan,bunda ota onaning ham roli juda katta ekan.Ota-ona bolani yoshligidan uning qobiliyatiga qarab, tarbiyalab yunaltirsa kelajakda bu shaxs uzi xoxlagan kasbning ilg’or yetakchisi bulib yetishadi.Inson uz kasbini sevsa undan zerikmaydi,charchamaydi va kasbining mutahasisi bulib yetishadi bu esa jamiyatning ravnaqi uchun muhim omil hisoblanadi.Qobilyatingizga etibor bering,uni rivojlantiring, tanlayotgan kasbingizni qobilyatingiz bilan solishtiring ular bir-biriga mos kelsa uni quldan boy bermang shunda marra sizniki buladi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Abduraxmanov F.R., Saidxodjaev X. “Sotsiologiya”.: -Т., IIV Akademiyasi, 2000.
   
2. 
   .Abduraxmonov F.R., Abduraxmonova Z.E., Xalmuratova J.G. Pedagogika. Psixologiya.:- TTESI Т., 2015.
   
3. 
   . Abduraxmonov F.R., Xalmuratova J.G. Pedagogik jarayonlami boshqarish o‘quv uslubiy qo‘llanma.:- T.:TTESI., 2015.
   
4. 
   . Abduraxmonov F.R. Pedagogik sotsiologiya.:-Т., “Noshir” 2015.
   
5. 
   Abduraxmonov F.R., Abduraxmonova Z.E. Kasb psixologiyasi (o‘quv qo‘llanma).:-T.:P TTESI.