Ijtimoiy fanlar
Download 1.78 Mb. Pdf ko'rish
|
falsafa
|
1 O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIM VAZIRLIGI A. QODIRIY NOMIDAGI JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI “IJTIMOIY FANLAR” KAFEDRASI “Tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor _______________ N. Alimov “______” __________ 2015 yil « FALSAFA » fani bo‘yicha O‘QUV-USLUBIY MAJMUA 2015-2016 O’QUV YILI 2 Ushbu o‘quv-uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2010 yil 21 oktyabrdagi “396” – sonli va 2011yil 17 sentyabrdagi “392” buyrug‘larii bilan tasdiqlangan falsafa fanidan namunaviy dasturlar asosida tuzilgan bo’lib, majmuada falsafaning bahs mavzulari, jamiyatdagi o‘rni va asosiy vazifalari, falsafa tarixi, dunyoni falsafiy tushunish, falsafiy metodlar, qonunlar va kategoriyalar, bilish falsafasi, ijtimoiy falsafa bo‘limlari bo‘yicha ma’ruza, seminar mavzulari, «Falsafa» fanini o’qitish jarayonini tartibga soladigan o’quv me’yoriy hujjatlar, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi grifini olgan o‘quv adabiyotlari ro’yhati, ma’ruza matnlari, ma’ruza va seminar mashg‘ulotlarining ishlanmalari, tarqatma materiallar, ularni o‘tkazish va qo‘llash bo‘yicha metodik tavsiyanomalar, testlar, yozma ish va og‘zaki so‘rov variantlari, umumiy savollar, mustaqil ish (referat) mavzulari va ularni bajarish bo‘yicha tavsiyalar, baholash me’zonlari va reyting tizimi, shuningdek, falsfiy atamalar izohli lo’g’ati keltirilgan bo’lib Falsafa fani professor-o‘qituvchilari uchun mo‘ljallangan. Falsafa fanlari doktori, B.M.Ochilovaning umumiy tahriri ostida Tuzuvchilar: f.f.n., dots. A.Hotamov k. o‘qt., B. Toshboyev Taqrizchilar: f.f.d., prof. J. Yaxshilikov f.f.n., dots. M. Saidov 3 MUNDARIJA 1- QISM. OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TASDIQLAGAN O‘QUV–METODIK HUJJATLAR VA ADABIYOTLAR Kirish………………………………………………………………………. 4 1.1. O‘quv–me’yoriy hujjatlar 1.1.1. Davlat ta’lim standarti …………………………………………… 1.1.2. O‘quv rejasi …………………………………………………………. 1.1.3. Namunaviy dastur…………………………………………………… 1.1.4. Moddiy–texnik va o‘quv–metodik ta’minotga qo‘yiladigan talablar……………………………………………………………………… 5 9 12 28 1.2. Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi grifini olgan o‘quv adabiyotlar 1.2.1. Rahbariy adabiyotlar………………………………………………… 1.2.2. Darslik va o‘quv qo‘llanmalar………………………………………. 1.2.3. Qo’shimcha adabiyotlar…………………………………………….. 1.2.4. Internet saytlari………………………………………………………. 31 31 32 33 2- QISM. JORIY O‘QUV-METODIK TA’MINOT 2.1. Joriy o‘quv-me’yoriy hujjatlar 2.1.1. Ishchi dastur…...……………………………………………………. 2.1.2. Ishchi o‘quv reja…. ………………………………………………… 2.1.3. Kalendar tematik reja ……………………………………………… 35 57 58 2.2. Joriy o‘quv–metodik ta’minot 2.2.1. Ma’ruzalar matni …………………………………………………… 2.2.2. Laboratoriya mashg‘ulotlarining ishlanmalari, tarqatma materiallar, ularni o‘tkazish va qo‘llash bo‘yicha metodik tavsiyalar… 2.2.3. J.N., O.N., YA.N. savolnomalari (intellektual tizim, testlar, yozma ish va og‘zaki so‘rov variantlari, umumiy savollar)…………….. 2.2.4. Mustaqil ish (referat mavzu)larni bajarish bo‘yicha tavsiyalar … 2.2.5. Fan bo’yicha testlar……………..………………………………… 2.2.6. Baholash me’zonlari ………………………………………………… 2.2.7. Falsafiy atamalar izohli lug‘ati……………………………………… 61 174 300 308 315 328 330 4 KIRISH Borliqdagi narsa va hodisalarning eng umumiy qonuniyatlari va hususiyatlarini o‘rganuvchi falsafa fani asoslarini bilish barcha mutahasisliklar bo‘yicha ta’lim olayotgan talabalar uchun zarur va ahamiyatlidir. Chunki falsafa avvalo, talabalarning dunyoqarashini shakllantirib, ularning fikrlash, muloqotga kirisha olish madaniyatlarini yuksaltiradi. Ikkinchidan, falsafiy bilimlarni egallash, ayrimlik va umumiylik birligi qonuniga muofiq talabalarga o‘z mutaxasisliklarini chuqurroq va kengroq egallashlariga yordam beradi. Ya’ni, o‘zi shug‘ullanayotgan masalalar bo‘yicha nazariy hulosalar chiqarishga ko‘maklashadi, tajriba yoki boshqa bilish jarayonida to‘plangan ma’lumotlarni umumlashtira olish malakasini shakllantiradi. Uchunchidan, falsafa talabalarda milliy hamda umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhini tarbiyalashda, ular ongida milliylik va umuminsoniylik birligi tamoyilini qaror toptirish omili va vositasi bo‘lib hizmat qiladi. O‘zbekiston Respublikasi prezidenti I.A.Karimov ta’kidlab o‘tganidek, - “falsafa barcha fanlarning otasi. Falsafani bilmaydigan odam- medidsina yoki ta’lim, san’at yoki madaniyat sohasi vakili bo‘ladimi bundan qat’iy nazar- hayotning, o‘z kasbining ma’no-mazmunini yaxshi tushunmaydi. Misol uchun tarixni tahlil qilish uchun har bir voqea va jarayonga falsafiy qarash, ularni umumlashtirgan holda zarur hulosalar chiqara olishi kerak. Shu bois tarixchi bo‘lish uchun falsafiy tafakkur qobiliyatiga ega bo‘lish darkor”. 1 Ushbu o’quv-uslubiy majmuaning tarkibi ikki bo’limdan iborat: “O’quv faniga kirish” hamda “reja-topshiriq va o’quv-uslubiy materiallar”. Birinchi bo’limda siz o’quv fani haqidagi dastlabki tasavvo’rni beruvchi materiallar bilan tanishasiz: dolzarbligi, o’quv fanining maqsad va vazifalari, mashg’ulotning mavzusi va shakllari bo’yicha o’quv soatlarning taqsimoti, foydalaniladigan adabiyotlar va mustaqil ishlash uchun mavzular ro’yxati hamda yakuniy nazorat savollari. Ikkinchi bo’limda reja-topshiriq va har bir dars uchun o’quv-uslubiy materiallar, qisman o’quv-vizual materiallar, o’z-o’zini nazorat savollari. uslubiy tavsiyalar, o’quv topshiriqlar, ta’limiy o’yinlar takdim etilgan. Talabalar tomonidan topshiriqlarni o’z vaqtida bajarilishi o’quv fanini o’rganishda tizimli mustaqil ishni ta’minlaydi, olgan bilimlari va ma’lum reyting ballarini olishi muntazam o’z-o’zini nazoratini yuzaga keltiradi, o’quv- uslubiy va ma’lumot-axborot materiallari ularni to’g’ri bajarishga yo'rdam beradi. O’quv fanining mavzulari bir-biriga bog’liq bo’lganligi uchun mavzularni o’rganishda mantiqiy ketma-ketlik mavjud. Shuning uchun yangi mavzuga dastlabki mavzu materiallarini o’zlashtirish asosida o’tiladl. 1 Karimov I.A. Yoshlarga ishonch bildirish, ularning tashabbus va salohiyatini ro’yobga chiqarish bugungi kunning ustivor vazifasidir.// Inson, uning huquq va erkinliklari –oliy qadriyat. T.:”O’zbekiston”,2006. 117-bet. 5 1.1. O‘QUV–ME’YORIY HUJJATLAR 1.1.1. Davlat ta’lim standarti O‘ Z B E K I S T O N D A V L A T S T A N D A R T I O‘zbekiston uzluksiz ta’limining Davlat ta’lim standartlari Oliy ta’limning Davlat ta’lim standarti 5111600-Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha bakalavrlarning tayyorgarlik darajasi va zaruriy bilimlar mazmuniga qo‘yiladigan TALABLAR Rasmiy nashr O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Toshken t 6 SO‘Z BOSHI 1 ISHLAB CHIQILGAN VA KIRITILGAN: · Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limini rivojlantirish markazi; · Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti. 2 TASDIQLANGAN VA AMALGA KIRITILGAN: O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2011 yil «16» sentyabrdagi 387- sonli buyrug‘i asosida. O‘zbekiston Respublikasi hududida mazkur standartni amalga kiritilishi (amal qilishining to‘xtatilishi) va unga o‘zgartirishlar kiritilishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar «O‘zstandart» agentligi tomonidan nashr etiluvchi ko‘rsatkichlarda chop etiladi. Mazkur standart O‘zbekiston Respublikasi hududida rasmiy chop etish huquqi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligiga tegishlidir O‘ZBEKISTON DAVLAT STANDARTI O‘zbekiston uzluksiz ta’limining Davlat ta’lim standartlari Oliy ta’limning Davlat ta’lim standarti 5111600-Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha bakalavrlarning tayyorgarlik darajasi va zaruriy bilimlar mazmuniga qo‘yiladigan TALABLAR Gosudarstvennыe obrazovatelnыe standartы neprerыvnogo obrazovaniya Uzbekistana Gosudarstvennыy obrazovatelnыy standart vыsshego obrazovaniya TREBOVANIYA k neobxodimomu soderjaniyu i urovnyu podgotovlennosti bakalavra po napravleniyu 5111600– Natsionalnaya ideya, osnovы duxovnosti i pravovoe obrazovanie State Educational Standards of Continuous Education of Uzbekistan State Educational Standards of Higher Education REQUIREMENTS necessary content and level of Bachelors in 5111600 – National Idea, the principles of spirituality and science of law Amal qilish muddati 200_y. «____» ________dan 200_y. «____» ________gacha 7 I Qo‘llanish sohasi 1.1 Oliy ta’limning mazkur davlat ta’lim standarti (OT DTS) 5111600– Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha oliy ma’lumotli bakalavrlar tayyorlashda asosiy ta’lim dasturlarining o‘zlashtirilishini amalga oshirishda O‘zbekiston Respublikasi hududidagi barcha oliy ta’lim muassasalari uchun majburiy talablar majmuini ifodalaydi. 1.2 Mazkur ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha kadrlar tayyorlash vakolatiga ega bo‘lganda Oliy ta’lim muassasasi uning asosiy ta’lim dasturini amalga oshirish huquqiga ega deb hisoblanadi. 1.3 OT DTSning asosiy foydalanuvchilari: - mazkur ta’lim yo‘nalishi va tayyorgarlik darajasi bo‘yicha fan, texnika va ijtimoiy soha yutuqlarini hisobga olgan holda asosiy ta’lim dasturlarini sifatli ishlab chiqish, samarali amalga oshirish va yangilashga mas’ul oliy ta’lim muassasalarining professor-o‘qituvchi jamoalari; - ta’lim yo‘nalishining asosiy ta’lim dasturini o‘zlashtirish bo‘yicha o‘quv-tarbiya faoliyatini samarali amalga oshiruvchi barcha xodimlar va talabalar; - oliy ta’lim muassasalarining o‘z vakolat doirasida bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasiga javob beradigan boshqaruv xodimlari (rektor, prorektorlar, o‘quv bo‘limi va dekanat); - bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasining baholashnishini amalga oshiruvchi Davlat attestatsiya va imtihon komissiyalari; - oliy ta’lim muassasasini moliyalashtirishni ta’minlovchi organlar; -oliy ta’lim tizimini akkreditatsiya va sifatini nazorat qiluvchi vakolatli Davlat organlari; - ta’lim yo‘nalishini ixtiyoriy tanlash huquqiga ega bo‘lgan abiturientlar va boshqa manfaatdorlar. 5111600-Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha bitiruvchi quyidagi umumiy malakaviy kompetensiyalarga ega bo‘lishi lozim: a) umumiy malakaviy kompetensiyalar: -dunyoqarash xarakteridagi sistemali bilimlarga ega bo‘lishi, gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy fanlar asoslarini, joriy davlat siyosatining dolzarb masalalarini bilishi, ijtimoiy muammolar va jarayonlarni mustaqil tahlil qila olishi; -Vatan tarixini bilishi, ma’naviy, milliy va umuminsoniy qadriyatlar masalalari yuzasidan o‘z fikrini bayon qila olishi hamda ilmiy asoslay bilishi, milliy istiqlol g‘oyasiga asoslangan faol hayotiy nuqtai nazarga ega bo‘lishi; - tabiat va jamiyatda kechayotgan jarayon va hodisalar haqida yaxlit tasavvurga ega bo‘lishi, tabiat va jamiyat rivojlanishi haqidagi bilimlarni egallashi hamda ulardan zamonaviy ilmiy asoslarda hayotda va o‘z kasb faoliyatida foydalana bilishi; 8 - insonning boshqa insonga, jamiyatga, atrof-muhitga munosabatini belgilovchi huquqiy va ma’naviy mezonlarni bilishi, kasb faolitida ularni hisobga ola bilishi; - sog‘lom hayot tarzini yuritish zaruriyati bo‘yicha ilmiy tasavvur va e’tiqodga ega bo‘lishi, o‘z-o‘zini chiniqtirish ko‘nikmaga ega bo‘lishi lozim; -axborot yig‘ish, saqlash, qayta ishlash va undash foydalanish usullarini egallagan bo‘lishi, o‘z kasbiy faoliyatida asosli mustaqil qarorlarni qabul qila olishi; - tegishli bakalavriat yo‘nalishi bo‘yicha raqobatbardosh umumkasbiy tayyorgarlikka ega bo‘lishi; - yangi bilimlarni mustaqil egallay bilishi, o‘z ustida ishlashi va o‘z mehnatini ilmiy asosda tashkil qila olishi lozim. 9 1.1.2. O‘QUV REJASI A.Qodiriy nomli Jizzax davlat pedagogika instituti TASDIQLAYMAN Institut rektori ________prof. A.Xolbekov 2015 - yil «__»________ m.o‘. Ta’lim yo‘nalishi: 5111600 – Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi Akademik daraja - BAKALAVR O‘qish muddati - 4 yil Ta’lim shakli - kunduzgi Nazariy va amaliy ta’lim A Attestasiyalar M Malakaviy Amaliyot D Davlat attestasiyasi B Bitiruv malakaviy ishi T Ta’til II. O‘QUV REJASI T/r O‘quv fanlari, integrallashgan kurslar va bloklarining nomlari Talabaning o‘quv yuklamasi (soatlarda) Soatlarning kurs, semestr va haftalar bo‘yicha taqsimoti Umumiy yuklamaning hajmi Auditoriya mashg’ulotlari (soatlarda) Mus ta qil Ta’ lim 1-kurs 2-kurs 3-kurs 4-kurs Jami M a’ ruza Ama liy L ab orat ori ya Semina r Ku rs loyi has i (i shi) Kurslardagi haftalar soni 38 38 38 22 Semestrlar 1 2 3 4 5 6 7 8 Semestrdagi auditoriya mashg’ulotlari haftalarining soni Soat % 19 19 19 19 19 19 19 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 1.00. Gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy fanlar 14 23,20 1038 272 482 284 666 10 10 9 9 6 7 4 6 1.01 O‘zbekiston tarixi 116 58 28 30 58 3 1.02 Huquqshunoslik. O‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi 116 58 28 30 58 3 1.03 Falsafa (etika.estetika, mantiq) 148 96 48 48 52 2 3 1.04 Ma’naviyat asoslari. Dinshunoslik 92 58 28 30 34 3 1.05 Madaniyatshunoslik 56 38 18 20 18 2 1.06 Iqtisodiyot nazariyasi 116 64 32 32 52 2 2 1.07 Sosiologiya 56 38 18 20 18 2 1.08 Pedagogika. Psixologiya 120 52 26 26 68 2 1.09 Milliy g’oya: asosiy tushuncha va tamoyillar 60 38 18 20 22 2 1.10 Siyosatshunoslik. O‘zbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va amaliyoti 112 56 28 28 56 2 6 1.11 Rus (o‘zbek) tili 116 76 76 40 2 2 1.12 CHet tili 360 254 254 106 3 2 2 2 2 2 1.13 Jismoniy madaniyat va sport* 236 152 152 84 2 2 2 2 2.00. Matematika va tabiiy-ilmiy fanlar 786 10, 436 176 140 100 20 350 12 8 19 2.01 Oliy matematika asoslari 68 38 18 20 30 2 2.02 Informatika va axborot texnologiyalari 206 114 30 24 60 92 6 2.03 YOsh fiziologiyasi va gigiena 38 18 10 10 32 2 2.04 Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish 136 76 36 20 20 60 4 2.05 Geografiya 68 38 18 20 30 2 2.06 Xozirgi zamon tabiiy fanlar konsepsiyasi 68 38 18 20 30 2 2.07 T.f.Multimediya texnologiyalari (4 sem) Jahon siyosiy mafkuraviy ta’limotlar tarixi (8 sem) 1 94 38 46 10 76 2 19 3.00 Umumkasbiy fanlar 3672 50,0 2012 9 44 50 948 1660 8 21 21 24 23 8 Psixologiya va pedagogika kursi 788 436 194 24 50 168 352 4 4 4 3 8 3.01 Umumiy psixologiya nazariyasi va amaliyoti 240 132 60 72 108 4 3 3.02 Umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti 276 152 40 42 124 4 4 3.03 Milliy g’oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi fanlarini o‘qitish metodikasi 272 152 64 24 10 54 6 120 8 Milliy g’oya kursi 748 418 208 210 330 4 2 8 8 3.04 Falsafaning umumnazariy masalalari 204 114 56 58 90 4 2 3.05 Ijtimoiy falsafa 136 76 38 38 60 4 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 3.06 G’oyalar falsafasi. 272 152 76 76 120 4 4 3.07 Qadriyatlar falsafasi 136 76 38 38 60 4 Ma’naviyat asoslari kursi 782 436 218 218 346 4 6 8 7 3.08 Ma’naviyatshunoslik 2 152 76 76 118 6 4 3.09 O‘zbek adabiyoti 136 76 38 38 60 4 3.10 Dunyo dinlar tarixi 136 76 38 38 60 4 3.11 Etnomadaniyat 136 76 38 38 60 4 3.12 Globallashuv asoslari 104 56 28 28 48 3 Huquq ta’limi kursi 1354 722 350 20 352 632 7 7 6 7 8 3.13 Davlat va huquq nazariyasi va tarixi 218 114 56 58 104 5 3.14 Xalkaro xukuk.Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy xukuki 140 76 38 38 64 4 3.15 Ekologiya huquqi 72 38 18 20 34 2 3.16 Ma’muriy huquq 72 38 18 20 34 2 3.17 Mehnat huquqi 72 38 18 20 34 2 3.18 Jinoyat huquqi 72 38 18 20 34 2 3.19 Fuqarolik huquqi. Oila huquqi 280 152 76 76 7 128 3 4 3.20 T.F. Moliya huquqi. Soliq huquqi 214 114 54 10 50 100 2 3 3.21 T.f. Jaxon siyosiy mafkuroviy ta’limotlar tarixi 214 114 56 10 48 100 2 4 4.00 Ixtisoslik fanlari 732 10,0 366 174 192 7 366 18 5 4.01 Milliy g’oya targ’iboti texnologiyalari 152 76 38 38 76 4 4.02 Ma’naviy-ma’rifiy ishlar va uni tashkil etish metodikasi 152 76 38 38 76 4 4.03 Geosiyosat asoslari 152 76 38 38 76 4 4.04 Inson huquqlari 152 76 38 38 76 4 4.05 Notiqlik san’ati va nutq madaniyati 76 38 10 28 38 2 4.06 T.F. Huquqiy tarbiya nazariyasi va amaliyoti 48 24 12 12 24 5 5.00 Qo‘shimcha fanlar 450 6,13 228 80 74 74 222 8 4 5.01 Xozirgi davrda ijtimoiy-falsafiy g’oyalar rivoji 450 228 80 74 74 222 8 4 JAMI 7344 100 4080 1672 740 150 1518 3 3264 30 30 30 30 30 30 30 30 11 1 2 3 4 5 6 Download 1.78 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|