“ijtimoiy-gumanitar va mutaxassislik fanlari” kafedrasi

bo‘lib yagona global iqtisodiy va siyosiy tizimning zaruriy asoslarini yaratdilar va mazkur tizim shakllanishi uchun zamin hozirladilar.

Bashoratning turlari va metodlari

Bashorat - kelajak haqidagi, ya’ni hali amalda mavjud bo‘lmagan, lekin

rivojlanishning kutilayotgan rivojini belgilovchi ob’ektiv va sub ’ektiv omillar

ko‘rinishida hozirgi zamonda potensial mavjud bo‘lgan hodisalar va

jarayonlar haqidagi bilim. Bashorat o‘z gnoseologik tabiatiga ko‘ra

gipotezani

ilgari surishga yaqin turadi. Ammo gipoteza - o‘tmishni ham, hozirgi zamonni

ham, kelajakni ham bilishga tatbiq etiladigan mantiqiy shakl, bashorat esa

kelajakka yoki hali ma’lum bo‘lmagan hozirgi davrga qarab mo‘ljal oladi.

Kelajakni oldindan aytish usuli, teranlik va aniqlik darajasiga ko‘ra

bashoratning qo‘yidagi turlarini farqlash mumkin: 1) mifologik bashorat,

kundalik bashorat; 2) intuitiv bashorat; 3) ilmiy bashorat, 4)ijtimoiy bashorat

Mifologik bashorat

Mifologik bashorat arxaik ongda shakllangan obrazlar harakatida kelajakni

bashorat qilishdi. Masalan, Drezden qo‘lyozmalarida ta’kidlanishicha, Mayya

qabilalaribashorat qilishicha, 2012 yil 21 dekabr qiyomat kuni, deb

belgilangan. Xususan, qo‘lyozmalarda to‘p o‘ynayotgan navkarlar ramzi

ifodalangan. Olimlar fikricha, to‘p Quyosh ramzi, balandlikdagi doira Somon

yo‘li ramzi muvozanat markazining ifodasi. Navkarlar to‘pni tepib doiraga

kiritishi lozim. Doiraga to‘pni kirita olmagan navkarning boshi olingan. Olimlar,

to‘pning doiraga tushishini qiyomat kuni, ya’ni muvozanatning buzilishi ramzi,

deb tahlil qilmoqdalar. Shuningdek, Mayya qabilalari qo‘lyozmalarida,

dunyoviy suv toshqinlari ham obrazlarda ifodalangan.

Mifologik bashoratlar rasm ko’rinishida

Kundalik bashorat

Kundalik bashorat insonning kundalik hayot tajribasiga, tabiat va jamiyatda u