Ijtimoiy madaniy faoliyat

Nemis ma`rifatchilik adabiyoti.  XVIII asrda Evropadagi bir necha davlatlarda (Frantsiya, 

Angliya) markazlashgan mutloq hokimiyat vujudga kelgan bo`lsa, Germaniya juda ko`p maydda 

knyazlik, graflik, imperiya shaharlaridan iborat kichik davlatlarga parchalanib ketgan edi. 

Nemis  ma`rifatchilarining  asosiy  vazifasi  –  mamlakatni  milliy  jihatdan  birlashtirish. 

(Frantsiyada – inqilobga tayyorlagan). Bu davrda falsafa ham juda ham ravnaq topadi. (Kant, Fixte, 

Gegel‟).  YOzuvchilar  o`z  asardarida  falsafiy  masalalarga  keng  o`rin  berdi.  Nemis  ma`rifatchiligi 

rivojini 4 ta bosqichga bo`lishi mumkin. 

4) 

20-30  yil  adabiyotda  kllassitsizm  hukmronlik  qilar  edi.  (O`tmishimizga  murojaat 

qilish) 

5) 

60-yillar  –  bu  davrda  tasvirlashning  realistik  uslubi  asaoiy  bo`ladi.  Ma`rifatchilik 

harakati boshchisi – Lessing. 

6) 

70  va  80  yillar  yarmi(«Bo`ron  va  tazyiq»)  buni  kuchli  va  olijanob  qahramonlar 

amalga  oshirishi  mumkin.  (SHunday  fikrlarni  Getening  «Gets  fan  Berlixingen»  va  SHillerning 

«Qaroqchilar» dramalarida ham kuzatish mumkin).  

SHtyurmerlar  nazariyotchisi  bo`lib  Gerder  (1744-1803)  edi.  U  birinchilardan  bo`lib 

adabiyotda milliy kuchlarning millat rivojlanishining aks etishini aniq sistemali holda e`tirof etdi. U 

badiiy  adabiyot  xalqchilligi  tushinchasini  kashf  etdi.  (SHundan  beri  bu  termin  ishlatilmoqda). 

Ungacha ham xalq ijodiy o`rganishni umumxalq ishi deb bildi, unga falsafiy ko`z bilan tahlil qildi.