Ijtimoiy soha iqtisodiyoti

Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish, shu jumladan narx belgilash samaradorligini eng muhim makroiqtisodiy ko'rsatkichlar dinamikasi bilan baholash mumkin. Statistik ma'lumotlar milliy iqtisodiyotning barqaror o'sish sur'atlari va makroiqtisodiy barqarorligidan dalolat beradi.

Davlat sektorida yaratilgan tovarlar narxini belgilashda alohida o'rinni tiqilib qolgan jamoat tovarlari va klub tipidagi istisno qilingan jamoat tovarlari (ko'rish imkoniyati cheklangan jamoat tovarlari) bahosi egallaydi.

Qayta tiklanadigan jamoat tovarlariga avtomobil yo'llari, ko'priklar, tunnellar, ayrim ijtimoiy-madaniy va dam olish muassasalari - milliy bog'lar, muzeylar, kutubxonalar va boshqalar kiradi. Bu yerda narx qo'shimcha iste'molchilar ma'lum chegara (nuqta)gacha bepul foydalanishi mumkin bo'lsa (ya’ni, iste’molchilar uchun marjinal xarajatlar nolga teng), iste'molchilarning o'sishi tanqidiy nuqtaga yetadi, undan keyin har bir qo'shimcha jamoat tovarlari iste'molchisi foydani kamaytiradi. Bu xarajatlarning oshishiga olib keladi. Shu bilan birga, tirbandlik nuqtasiga yetgandan so'ng, jamoat ne'matini iste'molchilar sonini normallashtirish uchun narx belgilash kerak (Taskent-sityga kirish tekin edi, nega pulli bo‘ldi, deb qiziqqanlar uchun).

Yo'llar, ko'priklar, tunnellardan foydalanish narxi nafaqat ulardan foydalanishni tartibga soladi, balki ushbu inshootlarni joriy ta'mirlash va ta'mirlash uchun zarur bo'lgan daromadni ham ta'minlaydi. Dam olish va ijtimoiy-madaniy muassasalarning ayrim xizmatlarining narxi tomoshabinlar ko‘rigidan o‘tish uchun emas, balki ularning imkoniyatlaridan ilmiy va eksperimental maqsadlarda foydalanish maqsadida tashrif buyuruvchilar oqimining intensivligi va ushbu muassasalarning o‘tkazish qobiliyatiga qarab belgilanadi.

Klub tipidagi jamoat tovarlari (suzish havzalari, tennis kortlari, havaskorlik klublari va boshqalar) narxlari shartnoma asosida belgilanadi va a’zolik badallari ixtiyoriy hamkorlik yo‘li bilan undiriladi. Bundan tashqari, to'lovlar miqdori jamiyatning ortiqcha yuklanishini oldini oladigan tarzda hisoblanadi. Bunday tuzilmalarni saqlashni moliyalashtirish ixtiyoriy, o'rtoqlik iste'molchi jamiyatlarini tashkil etish tamoyillari asosida amalga oshiriladi.