Ikki tekislikning o‘zarо kesishuv chizig‘ini yasash

,,TIQXMMI"MTUning Qarshi irrigatsiya va agrotexnalogiyalar instituti ChQXM fakulteti TJIChAB ta‘lim yo‘nalishi 304-guruh talabasi Erkinov Sherbekning energiya tejamkorlik asoslari fanidan amaliy ish taqdimoyi.

Rеja:

• Tarmoq va qurilmalardagi quvvat sarflariga elektr energiya parametrlarining ta’siri

• Elektr iste’molchilar ishiga elektr energiya sifatining ta’siri

• Elektr iste’molchilar ishiga elektr energiya sifatining ta’siri

Elektrotexnik uskunalar (elektrenergiya iste’molchilari) ma’lum bir nominal ko‘rsatkichlarda ishlashga mo‘ljallanib ishlab chiqariladi: nominal chastota wnom, nominal kuchlanish Unom, nominal tok Inom va xokazo. Ularga yetkazilib berilayotgan energiyani sifat ko‘rsatkichlari iste’molchining pasportidagi nominal ko‘rsatkichlarga mos bo‘lishi kerak. Yetkazib berilayotgan (o‘zgaruvchan tokning) kuchlanishi sinusoidal formada va uch fazali tizimlar uchun simmetrik bo‘lishi kerak.

• Elektr iste’molchilar ishiga elektr energiya sifatining ta’siri

Kuchlanish pasayishi motorning aylantirish momentini kamaytiradi (chunki M=U2 ) va elektr isrofi orta boshlaydi. Kuchlanishni o‘zgarishi kondensator qurilmalarining ishiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Tarmoqning kuchlanishi 10% gacha pasayishi kondensator ishlab chiqarayotgan reaktiv quvvatni 81% gacha kamaytiradi. Kuchlanish miqdori 10% gacha oshishi, kondensatorning zo‘riqish holatiga olib keladi, chunki u ishlab chiqarayotgan reaktiv quvvat 121% gacha oshadi.

• Elektr iste’molchilar ishiga elektr energiya sifatining ta’siri

• Yoritgichlarga yetkazib berilayotgan kuchlanishni nominalga to‘g‘ri kelishi ham muxim ahamiyatga ega. Kuchlanish, nominalga nisbatan 1%ga pasayishi chug‘lanma lampalarning yorug‘lik oqimini 3-4%ga, lyuminestsent lampalarda 1,5% ga va DRL turidagi lampalarda 2,2 %gacha kamaytiradi. Kuchlanishning 10%gacha oshishi lampalarning xizmat muddatini 3 barobar kamaytiradi.
• Tokning chastotasi pasayishi elektr tarmoqlarda quvvat va kuchlanishlari isrofini oshiradi.

• Tarmoq va qurilmalardagi quvvat sarflariga elektr energiya parametrlarining ta’siri

• Tarmoq va qurilmalarning nominal yuklamadagi quvvat va energiya isroflari iste’mol qilinayotgan tokning kvadratiga to‘g‘ri proportsional (kuchlanishning kvadratiga teskari proportsional), tarmoq va qurilmalarning salt ishlashidagi isroflar kuchlanishning kvadratiga to‘g‘ri proportsionaldir:

bu yerda: k2 yuk – yuklanish koeffitsienti;
Δ Ryuk.nom, Δ Rs.ish.nom – nominal yuklanish va salt ishlash rejimlarda quvvat isroflari, %

• Tarmoq va qurilmalardagi quvvat sarflariga elektr energiya parametrlarining ta’siri

• Kuchlanish nosimmetriyasizligi va nosinusoidal natijasida yuzaga kelgan qo‘shimcha quvvat isroflarini aniqlaymiz.
• Elektr energiyasini uzatuvchi liniyalar uchun:

bu yerda: ΔRs – simmetrik va sinusoidal rejimlarida liniyadagi quvvat isroflari, kVt.
ץ – garmonikaning tartib raqami;
Transformatorlar uchun:

• Tarmoq va qurilmalardagi quvvat sarflariga elektr energiya parametrlarining ta’siri

• bu yerda: Qk-kondensator batareyasining nominal quvvati, kVar.
• kE va kr miqdorlari adabiyotlarda berilgan

bu yerda: Rm – motorning nominal quvvati, kVt:
Kondensator batareyalari uchun:

• Kuchlanish nosimmetriyasizligi va nosinusoidal natijasida yuzaga kelgan qo‘shimcha quvvat isroflarini aniqlaymiz.
• Elektr mashinalar uchun: