Иктисодий математик моделлар ва усуллар хамда уларнинг предмети


Техник тараккиетни моделлаштириш


Download 0.55 Mb.
bet4/7
Sana23.03.2023
Hajmi0.55 Mb.
#1289294
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
portal.guldu.uz-«ИКТИСОДИЙ-МАТЕМАТИК МОДЕЛЛАР ВА УСУЛЛАР» ФАНИДАН МАЪРУЗАЛАР МАТНИ

Техник тараккиетни моделлаштириш


Ресурсларнинг ишлаб чикариш эффектини усишига куп сонли ижтимоий факторлар таъсир килади. Иктисодий математик моделларда техник таракиётнинг моделлаштириш (НТП) деганда, одатда, миллий даромаднинг усишига олиб келадиган жами ходисалар тушунилади. Бунда сарфланадиган ресурслар хажми ошмайди. Иктисодиёт ривожланишининг узокмуддатли тахлил килишда кулланиладиган, каттик агрегатлашган моделларда ишлатиладиган техник тараккиётни тушунтириш йуллари жуда куп. Улар орасида алохида уринни, техник тараккиётнинг махсулоти булган иктисодий системада алохида тармокнинг ажралишига асосланган услуб, эгаллайди. Ушбу услубни куриб чикамиз. Бунинг учун куйидаги куринишдаги ишлаб чикариш функциясини куриб чикамиз.


Y= AF (K,L) (1)
Бу ерда А- берилган вакт функцияси эмас ва у куйидаги дифференциал тенгсизликка тугри келади:
dA/dt =  (A,V) (2)
Бу ерда
A ( t ) - асосий фондлар ва мехнат ресурслари ишлатилиши фойдалилиги усишини ифодалайди.
V ( t ) – илмий изланишларга кетган харажатларни изохлайди.
 (A,V) функция берилган булсин. Мамлакат иктисодиёт ривожланишининг агрегатлашган модели техник тараккиётини хисобга олган холда, юкорида куриб утилган (8)- нисбатни бошкача килиб куйидагича ёзиш мумкин:

Y ( t ) = A ( t ) * K [ (K ( t ), L ( t ) ]


I ( t ) = S1 ( t ) *Y ( t )
V (t) = S2 ( t ) * Y(t)
C (t) =(1- S1( t ) – S2 ( t )) * Y ( t )


Lt = L0 * e t
K0 = K(0) ; A0= A(0)

Бу моделда Y(t) миллий даромад асосий фондлар капитал куйилмалар, илмий техник тараккиётга килинган харажатлар ва истеъмол орасида таксимланади. Куриниб турибдики, S1 ва S2 лар [0; 1] ораликда узгарадиларва уларнинг йигиндиси бирдан катта эмас. (8)- моделдагидек, ушбу модел учун усиш балансининг имкониятини излаш ва иктисодий система тараккиётининг турли критерийли S1 ва S2 оптимал бошкарувни сайлаш масаласини ечиш мумкин.



Download 0.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling