Ilmiy jurnal

3-расм. Психология йўналиши 1–курс талабаларининг тажриба гуруҳида психологик 
ҳимоянинг конструктивлик даражасини ифодаланиши 
https://buxdu.uz

---

№ 1, 2023 “PSIXOLOGIYA” ILMIY JURNAL * НАУЧНЫЙЖУРНАЛ * SCIENTIFIC JOURNAL
 
189 
Психологик ҳимоянинг конструктивлиги умумий кўрсаткичидаги ўзгаришлар фоиз нисбатида 
аниқланди: назарий даражадаги ўзгариш 17% дан 22% гача, эмпирик даражадаги 43% дан 60% гача, 
табиий даражада 40% дан 18% гача ўзгаришлар кузатилди. Психологик ҳимоя тизими таркибий 
қисмларининг ўзгаришларини статистикик таҳлил қилиш ўзгаришларнинг ишончлилигини, 
шунингдек, қўлланилган методикалар таъсирнинг ишончлилиги, самарадорлиги ва етарлилигини 
тасдиқлаш имконини берди. 
Шундай қилиб, конструктив психологик ҳимояни шакллантириш бўйича тажриба-
эксперимент ишлари давомида биринчи курс талабаларида психологик ҳимоя механизмлари ва 
ўзлигини англаш стратегиялари муносабатларида ижобий ўзгаришлар юз берди. Психологик 
ҳимоянинг функционал жиҳатларида умумий зўриқиш кўрсаткичи сақланиб қолса-да, ибтидоий 
ҳимоя қийматларининг пасайиши кузатилди (ўрнини эгаллаш, орқага қайтиш, рад этиш) ва юксак 
ҳимоя механизмлари (компенсация, гиперкомпенсация) кучайганлиги аниқланди. Бундай ўзгариш 
талабаларнинг мақсадга эришишларида фаол бўлишга, шахс хусусиятларининг намунали ва 
меъѐрий намоѐн бўлишини таъминлаўга имкон берди. Ушбу ўзгаришлар талабаларни психологик 
ҳимоя тизимининг самарадорлигини оширишга ва уларнинг янги фаолият даражасига осонлик 
билан ўтишига олиб келди. 
Психология йўналиши 4-курс талабаларида конструктив психологик ҳимояни шакллантириш 
2- Тг ва 3- Тг- ларида амалга оширилди. Тадқиқотда юзага келган ўзгаришларнинг натижалари 
қуйида муҳокама қилинади. 
2-тажриба гуруҳи (кейинги ўринларда 2-Тг деб юритилади) ҚаршиДУ ва БухороДУ 
психология йўналишининг 4-курс талабаларидан ташкил этилди. Ушбу гуруҳ талабалари билан 
тажриба-тадқиқот ишларида психологик-педагогик шарт-шароитлар ва шахс хусусиятларини 
ўрганишга алоҳида эътибор берилди.