Individual rivojlanish davomida immun reaksiyasilaring shakllani

Individual rivojlanish davomida immun reaksiyasilaring shakllani
Individual rivojlanish yoki entogenez triklikning eng muhum xsusiyatlaridan biridir.ontogenez tushunchasi 1866-yilga E. Gekkel tomonidan fanga kritilgan bir hujayralilarda ontogenez ularning hosil bo’lishidan boshlanib bo’linishi yoki o’limi bilan tugallanadi. Ko’p hujayralilarda ontogenez zigotya hosil bo’lishidan boshlanib o’lim bilan tugallanadi.

Individual rivojlanish yoki entogenez triklikning eng muhum xsusiyatlaridan biridir.ontogenez tushunchasi 1866-yilga E. Gekkel tomonidan fanga kritilgan bir hujayralilarda ontogenez ularning hosil bo’lishidan boshlanib bo’linishi yoki o’limi bilan tugallanadi. Ko’p hujayralilarda ontogenez zigotya hosil bo’lishidan boshlanib o’lim bilan tugallanadi.

Ointogenezning uchta tipi mavjud:

1. Lichinkali. 2.lichinkasiz. 3. Ona qornida rivojlanish.

Lichinkali ontogenez. Tuxum hujayrada oziq modda kam bo’lgan organizmlarda kuzatiladi. Ularning lichikkasi yetuk shaklidan o’z tuzulishi bilan farq qiladi.

Lichinkasiz ontogenez.Tuxumda oziq moddalar ko’p bo’lgan organizmlara kuzatiladi, yosh organizmlar O’z tuzulishiga ko’ra yetuk organizmlarga ancha o’xshaydi. Ona qornioda rivojlanish odam va yuqori sutemizuvchilarda kuzatiladi.

Ontogenezning ikkita asosiy davri mavjud.

1. Embiriona davr 2. Post embriona davr.

Post embrional rivojlanish tuxum qoyib ko’payiuvchilarda xomilaning tuxum qobiqlaridan chiqishidan , Ona qornida rivojlanuvchi organizmlarda esa tug’ulishidan boshlanib, uning o’limigacha davom etadi. Bu davrda organizm tashqi muhit bilan bevosita aloqada bo’ladi, o’sadi, hujayralar, to’qimalar, azolar iqtisoshlashadi,umri tugagan yoki jarohatlangan to’qimalar qayta tiklanadi va organizmning qarishi asta sekin kuzatiladi.

Post embrionalar rivojlanishining ikki turi malum

1. Bilvosta (no to’g’ri) rivojlanish.

2. Bevosita (tog’ri) rivojlanish.

Organizm indivitual rivojlanishiga tashqi muhit omillarining tasiri kattadir. Tashqi muhit omillarinig tasiri homila davrida ham, undan keyingi davrda ham kuzatiladi.

Odam homilasining rivojlanishiga zara ko’rsatuvchi omillarga alkogol, tamaki tarkibidagi nikotin, Giyohvant moddalari kiradi. Bu moddalar insonning faqat sog’ligiga zara yetkazibgina qolmasdan balki Jinsiy hujayralarning xromosomalari, genlarida mutatsiyalarida sabab bo’lishi ham mumkin. Bunday o’zgargan

Mitoz sikli deb hujayraning bo’linishga tayyorgarlik davri hamda mitoz bosqichlarini davom etishiga aytiladi
Metafaza — xromosomalarning spirallanishi davom etadi. Xromosomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi.
Ontogenezning davrlari
Amfibiyalarning lichinkalik bosqichi — itbaliqdir O’pka va ikkita qon aylanish doirasi rivojlanadi. Itbaliq bir qator belgilari (yon chiziq, yurak tuzilishi, qon aylanish sistemasi, jabra yoriqlari) bilan baliqlarga o’xshab ketadi.
Mustaqil ish Mavzu: Individual rivojlanish davomida immun reaksiyalarning shakllanishi
Mustaqil ish
Mavzu:
Individual rivojlanish davomida immun reaksiyalarning shakllanishi
Reja:
• Individual rivojlaninsh haqida umumiy
• Immun reaksiyalari turlar
• Induvidual rivojlanish davomida immun reaksiyalarning shakllanishi
Immunologiya
• Immunologiya (immunitet va logiya) — tibbiy-biologik fan. Organizmning genetik jihatdan unga yot boʻlgan belgilar (antigenlik xususiyati) ga ega tirik tanalar va moddalar taʼsiriga nisbatan oʻziga xos antigenlik birligini saqlashga qaratilgan reaksiyalari. Immunitetning umumbiologik asoslarini, uning vujudga kelishi va evolyusiyasini, toʻqimalar antigenlarining nasldannaslga oʻtishini, antitelolar va antigenlarning kimyoviy tuzilishi hamda xossalarini, ularning oʻzaro taʼsiri qonuniyatlarini, immunologik kasalliklarning oldini olish va davolash usullarini oʻrganadi.
Hujayra va molekula doirasida antitelolar hosil boʻlish mexanizmini, antigenlarning patogenetik rolini, immun sistemaning filogenezi va ontogenezini oʻrganish Immunologiyaning nazariy yoʻnalishlaridir.
• Hujayra va molekula doirasida antitelolar hosil boʻlish mexanizmini, antigenlarning patogenetik rolini, immun sistemaning filogenezi va ontogenezini oʻrganish Immunologiyaning nazariy yoʻnalishlaridir.
Immunitet
• Infeksiyalar bilan kurashda, hal qiluvchi rolni organizmda ishlab chiqiladigan spetsifik omillar o'vnaydi. Ular qavsi infeksiyaga qarshi ishlab chiqilgan bo'lsa. o'sha kasallikka yoki infeksiyaga organizmni spetsifik chaiinmasligini ta'minlaydi. Himoyaning bu shakli immunitet deb ataladi.
Tug‘ma va orttirilgan immunitetlar.
• Odamlarda ular infeksion kasalliklar bilan og'riganidan keyin immunitetlar hosil boiishi mumkin. bu esa orttirilgan immunitet hisoblanadi. Odam sog’ayganidan keyin uning qonida u og'rigan kasallik qo'zg'atuvchisiga qarshi boigan himoyaviy moddalar qoladi. Agarda ushbu kasallikni qo'zg'atuvchilari qonga tushsa.
Organizmning irsiy yo'l bilan yoki kasallanishi tufayli orttirilgan u yoki bu kasallik bilan kasallanmasligi tabiiy immunitet deb ataladi. tabiiy immunitet mustahkam boiib. uzoq yillar davomida saqlanib qoladi.
• Organizmning irsiy yo'l bilan yoki kasallanishi tufayli orttirilgan u yoki bu kasallik bilan kasallanmasligi tabiiy immunitet deb ataladi. tabiiy immunitet mustahkam boiib. uzoq yillar davomida saqlanib qoladi.
Immun reaksiyalari
• Antitana va antigenlar. Immun reaksiya jarayon bu organizmning unga kirgan begona agent antigenlar tomonidan berilgan m aium turdagi qo‘zg'alishlarga bergan j avobidir.
• O 'z tanasining oqsili ham ayrim hollarda begona bo'lishi mumkin. Bunday holatlar infeksion kasalliklar, zaharlanishlar yoki boshqa organizmga ko'rsatilayotgan ta'sirlar natijasida jarohatlanganda organdagi u yoki bu tuzilishga va xususiyatga ega bo'lgan oqsilli birikmalarda o'zgarishlar yuz beradi
Antitana va antitoksinlar immun reaksiyalarda asosiy rol o’ynaydi
• Antitana va antitoksinlar immun reaksiyalarda asosiy rol o’ynaydi
Bunday antigenlar tashqaridan olib kelib kiritilmaganligi sababli ularni autoantigenlar, hosil bo‘ladigan antitanalarni esa autiantigenlar deb atash qabul qilindi. Autoantitanalarni hosil bo'lishi turli qon kasalliklari. kuyish, revmatizm holatlarida kuzatilgan
• Bunday antigenlar tashqaridan olib kelib kiritilmaganligi sababli ularni autoantigenlar, hosil bo‘ladigan antitanalarni esa autiantigenlar deb atash qabul qilindi. Autoantitanalarni hosil bo'lishi turli qon kasalliklari. kuyish, revmatizm holatlarida kuzatilgan
Barcha oqsillar antigenlik xususiyatiga ega, xuddi shunday xususiyatga ayrim polisaxaridlar va aralash tabiatli moddalar ham egadir. Antigen bo'lib tirik tanachalar (masalan. kasallik chaqiruvchi bakteriyalar) va ayrim erigan holda bo'lgan kimyoviy moddalar ham hisoblanishi mumkin. Yuz mingdan ortiq antigenlarni sanash mumkin.
• Barcha oqsillar antigenlik xususiyatiga ega, xuddi shunday xususiyatga ayrim polisaxaridlar va aralash tabiatli moddalar ham egadir. Antigen bo'lib tirik tanachalar (masalan. kasallik chaqiruvchi bakteriyalar) va ayrim erigan holda bo'lgan kimyoviy moddalar ham hisoblanishi mumkin. Yuz mingdan ortiq antigenlarni sanash mumkin.
Hozir antitanalarning kimyoviy tarkibi yaxshi ma'lum. Ularning hammasi maxsus oqsillar - gammaglobulinlar bo'lib hisoblanadi. Antitanalar limfa tugunlari, taloq. qizil ilik va boshqa a'zolarning hujayralarida ishlab chiqariladi. U yerdan ular qonga tushib organizm bo'ylab aylanadi.
• Hozir antitanalarning kimyoviy tarkibi yaxshi ma'lum. Ularning hammasi maxsus oqsillar - gammaglobulinlar bo'lib hisoblanadi. Antitanalar limfa tugunlari, taloq. qizil ilik va boshqa a'zolarning hujayralarida ishlab chiqariladi. U yerdan ular qonga tushib organizm bo'ylab aylanadi.
Individual rivojlanish jarayonida immun reaksiyalarning shakllanishi
• Embrional rivojlanish davrida homilaning organizmida antitanalar ishlab chiqilmaydi. Tug'ilgandan keyingi dastlabki 3 oy mobaynida chaqaloqlarning organizmi devarli to'lig'icha infeksion kasalliklar bilan kasallanmaydi.
Kasalga chalinmaslikni bu holatiwww.ziyouz.com kutubxonasi ni homilaning ona organizmidan olgan immun tanalari mavjudligi bilan tushuntirish mumkin. Kasalga chalinmaslikning yana emadigan bolalarni ona sutidan olgan antitanalar bilan ham tushuntirish mumkin. Gamma-globulin antitanalarni tashuvchi ona organizmidan homilaga plasenta orqali berilsa. tug'iiganidan keyin dastlabki 3-5 kunlik sut (og'iz suti) tarkibida beriladi
• Kasalga chalinmaslikni bu holatiwww.ziyouz.com kutubxonasi ni homilaning ona organizmidan olgan immun tanalari mavjudligi bilan tushuntirish mumkin. Kasalga chalinmaslikning yana emadigan bolalarni ona sutidan olgan antitanalar bilan ham tushuntirish mumkin. Gamma-globulin antitanalarni tashuvchi ona organizmidan homilaga plasenta orqali berilsa. tug'iiganidan keyin dastlabki 3-5 kunlik sut (og'iz suti) tarkibida beriladi
Gamma-globulin antitanalarni tashuvchi ona organizmidan homilaga plasenta orqali berilsa. tug'iiganidan keyin dastlabki 3-5 kunlik sut (og'iz suti) tarkibida beriladi. Bundan tashqari, yangi tug'ilgan bolalarning turli kasalliklar bilan og’rimasligi, ular organizmining, ayniqsa, uning asab tizimini to'lig'icha yetilmaganligi bilan bog'liq. Bu yoshda bolalarning qizil iligida va limfa tugunlarida antitanalar ishiab chiqaruvchi hujayralar yo'q va gamma-globulinlar sintezlanmaydi. Katta yoshdagi bolalarga nisbatan kichik yoshdagi bolalarda spetsifik bo'lmagan himoya omillari aniq namoyon bo'ladi
• Gamma-globulin antitanalarni tashuvchi ona organizmidan homilaga plasenta orqali berilsa. tug'iiganidan keyin dastlabki 3-5 kunlik sut (og'iz suti) tarkibida beriladi. Bundan tashqari, yangi tug'ilgan bolalarning turli kasalliklar bilan og’rimasligi, ular organizmining, ayniqsa, uning asab tizimini to'lig'icha yetilmaganligi bilan bog'liq. Bu yoshda bolalarning qizil iligida va limfa tugunlarida antitanalar ishiab chiqaruvchi hujayralar yo'q va gamma-globulinlar sintezlanmaydi. Katta yoshdagi bolalarga nisbatan kichik yoshdagi bolalarda spetsifik bo'lmagan himoya omillari aniq namoyon bo'ladi
Organizm 10 yoshga yetganida uning immun xususiyati yaxshi namoyon bo'ladi. kevingi davrlarda ular nisbatan doimiy darajada turadi va 40 yoshdan keyin pasaya boshlaydi. Organizmning immunli reaksiyalarini shakllanishida profilaktik emlashlar muhim rol o'ynavdi. Asosiy emlashlarning va ularning takrorlanishini kalendar jadvali (revaksinatsiya) quyidagicha ko'rinishga ega.
• Organizm 10 yoshga yetganida uning immun xususiyati yaxshi namoyon bo'ladi. kevingi davrlarda ular nisbatan doimiy darajada turadi va 40 yoshdan keyin pasaya boshlaydi. Organizmning immunli reaksiyalarini shakllanishida profilaktik emlashlar muhim rol o'ynavdi. Asosiy emlashlarning va ularning takrorlanishini kalendar jadvali (revaksinatsiya) quyidagicha ko'rinishga ega.