Infilatsiyaning Qimmatli qog'ozlar bozoriga ta'siri

Infilatsiyaning Qimmatli qog'ozlar bozoriga ta'siri

SHAMSIDDINOV MUHAMMADJON

Infilatsiyaning Qimmatli qog'ozlar bozoriga ta'siri

Infilatsiyaning Qimmatli qog'ozlar bozoriga ta'siri deganda biz avval inflatsiya nimaligini keng roq manoda tushunib olishimiz kerak

Infilatsiya

• Inflatsiya pul qadrsizlanishini bildiradi. Inflatsiya har yili rivojlangan davlatlarda oʻrtacha 7 % tashkil etadi. Barcha iqtisodiy aloqalar inflyatsiyani hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

Inflatsiya (lot. infl atio — shishish, boʻrtish, koʻtarilish), pulning qadrsizlanishi — tovar-pul muvozanatining buzilishi natijasida muomalada xoʻjalik aylanmasi ehtiyojlaridan ortiq darajada qogʻoz pullar miqdorining koʻpayib ketishi, pul massasining tovarlar massasidan ustunligi natijasida tovar bilan taʼminlanmagan pullarning paydo boʻlishi. I. birinchi galda sifati yaxshilanmagan holda tovarlar va xizmatlar narxining koʻtarilishi koʻrinishida, shuningdek, oltin va chet el valyutasining milliy valyutaga nisbatan qimmatlashishi shaklida yuz beradi.

• Inflatsiya (lot. infl atio — shishish, boʻrtish, koʻtarilish), pulning qadrsizlanishi — tovar-pul muvozanatining buzilishi natijasida muomalada xoʻjalik aylanmasi ehtiyojlaridan ortiq darajada qogʻoz pullar miqdorining koʻpayib ketishi, pul massasining tovarlar massasidan ustunligi natijasida tovar bilan taʼminlanmagan pullarning paydo boʻlishi. I. birinchi galda sifati yaxshilanmagan holda tovarlar va xizmatlar narxining koʻtarilishi koʻrinishida, shuningdek, oltin va chet el valyutasining milliy valyutaga nisbatan qimmatlashishi shaklida yuz beradi.

Qimmatli qog’ozlar

• Korxonalarning aksiya, obligatsiyalari va davlat obligatsiyalari Qimmatli qogʻozlarning asosiy turlari hisoblanadi. Qimmatli qogʻozlar korxona kapitalida qatnashish yoki pulni ssudaga taqdim etish va dividend yoki foiz tarzida daromad olish huquqini beradi. Qimmatli qogʻozlar oʻz egasiga daromad keltirgani uchun fond birjasida maʼlum kurs boʻyicha oldi-sotdi qilinadi (qarang Fond bozori).

•  oʻz egasiga mulkka egalik huquqini va daromad koʻrinishida muayyan pul summasini olish huquqini beradigan pul yoki tovar hujjatlari (aksiya, obligatsiya, akkreditiv, veksel, chek va boshqalar). Qimmatli qogʻozlar taqdim etuvchi yoki egasining ayrim huquqlari qayd etilgan maxsus tarzda rasmiylashtirilgan moliyaviy hujjat. Qimmatli qogʻozlar maʼlum shaxs nomiga yozilgan (ismli), dastlab sotib olgan shaxs nomiga yozilgan va uning roziligi bilan boshqa shaxsga oʻtkaziladigan orderli va egasi yozilmaydigan (egasi koʻrsatilmaydigan) turlarga boʻlinadi.

QIMMATLI QOG’OZLAR

Horijiy davlatlarning me‘yoriy hujjatlarida qimmatli qog‘ozlar:

Qimmatli qog‘ozlar tushunchasi

-hujjat egasining bunday hujjatni chiqargan shaxsga nisbatan

mulkiy huquqlarini yoki qarz munosabatlarini tasdiqlovchi pul

hujjati sifatida

• Mulkiy huquqlarni belgilangan shaklga va majburiy rekvizitlarga amal qilgan holda tasdiqlovchi hujjatlar bo‘lib, ularni taqdim etgan taqdirdagina mazkur huquqlarni amalga oshirish yoki boshqa shaxslarga berish mumkin bo‘ladi

XULOSA SIFATIDA AYTISH MUMKINKI YUQORIDAGI MALUMOTLAARGA TAYANGAN HOLDA QIMMATLI QOGOZ ( AKISIYA ) EGASIGA DAROMAD OLIB KELUVCHI QOG’OZ HUJJAT BU INFALTIYSA GA TASIRI QAYERDA DEYILGANDA PULNING QADIRSIZLANISHI DAROMADNING QADRSIZLANISHI YOKIDA QIMMATLI QOGOZ CHIQARGAN FIRMANING YOQ BOLIB KETISHIGA HAM OLIB KELISHI HAM MUMKIN