Informatika va axborot texnologiyalari” kafedrasi “texnik tizimlarda axborot texnologiyalari” fanidan

Aktiv kolonkalar. Musika va har xil tovushlarni chiqarish kurilmasi. Aktiv kolonkalar dinamiklar soni (1 yoki 2 dinamikli) bo’yicha farqlanadi. va xokazo.

Axborotni kompyuterda tasvirlash
Kompyuter fakat sonli ko’rinishda ifodalangan axborotni kayta ishlay oladi. Shuning uchun kompyuterda kayta ishlanishi lozim bo’lgan axborotni sonli ko’rinishda tasvirlash kerak. Boshlangich ma‘lumot kompyuterga kiritilishi jarayonida har bir rakamga, harfga va belgiga ma‘lum bir son mos quyiladi. Kelgusida kompyuterga ishlatiladigan barcha harflarni, rakamlarni va belgilarni kiskarok belgi yoki simvol deb ishlatamiz. Belgilar bilan ularga mos quyiladigan sonlar orasida moslik o’rnatish belgilarni kodlash deyiladi.
Kompyuterda barcha belgilar 0 va 1 rakamlari yordamida kodlanadi. Bunday kodlash ikkili kodlash deyiladi. 0 va 1 rakamlari bitlar deb ataladi. Bu atama quyidagi ingliz so’zlarida kelib chikkan: binary digit – ikkilik rakamlar. Har bir belgi 8 ta 0 va 1 lar ketma-ketligi ko’rinishida kodlanadi. Masaslan, katta A harfining kodi, 9 rakamining kodi, + va ) belgilarining kodi quyidagicha.
А - 01000001 + - 00101011
9 - 00110011 ) - 00101001

Axborotni kodlash
EHMda operatsiyalar bajarish uchun sonlar maxsus mashina kodlari bilan kodlanadi.
EHMning arifmetik mantiqiy qurilma (AMQ) si sonlarni uzluksiz ayirish va qo’shish operatsiyalarini qisqartirish maqsadida to’g’ri, to’ldirish va teskari kodlar ishlatiladi.
To’g’ri kod. Sonlarni absolyut ahamiyatini mos keluvchi belgi asosi: musbat va manfiy

ikkilik sonni to’g’ri kodlash formulasi quyidagi ko’rinishga ega:
(1)
Masalan: 1. ва 2. sonlari to’g’ri kodda quyidagi ko’rinishga ega.

1. uchun
2. uchun
(1) formuladan ko’rish mumkinki, nol to’g’ri kodda manfiy va musbat bo’lishi mumkin:

To’g’ri kod xotira qurilmasida sonlarni saqlash uchun, kiritish va chiqarish qurilmalarida shuningdek, ko’paytirish amalini bajarishda qo’llaniladi.
To’ldirish kod. A sonini ikkilik sanoq tizimsida to’ldirish kod formulasi quyidagi ko’rinishga ega:
(2)