Sanoat (yangi sanoat) klasterlari– yuqori bilim, ilmiy tadqiqot va ilmiy ishlanmalar natijalariga asoslangan holda mutlaqo yangi innovatsion mahsulotlarni yaratishga, yuqori sanoat texnologik jihatlarga tayanadigan, territorial geografik jihatdan yaqin bo‘lgan korxonalarning (kompaniya, tashkilotlar) kooperatsiya asosida hamkorligiga asoslanadi.
Sanoat (yangi sanoat) klasterlari ko‘proq bilimga, ilmiy tadqiqot natijalariga asoslanganligi uchun iqtisodiyotni sanoat-lashtirishga yo‘naltirilganligi bilan boshqa klasterlardan farq qiladi. Bunga jahon amaliyotida tez sur’atlar bilan rivojlana-yotgan axborot texnologiyalari va mikro elektronika kabi sohalar-dagi klasterlarni misol qilish mumkin. Sanoat (yangi sanoat) klasterlarida korxonalar ilmiy ishlanmalarga yirik inves-titsiyalar kiritib, yangi sanoat mahsulotlarini yaratadi. Ular odat-da klasterlarni tashkil etish geografik xususiyatidan kelib chiqib, ko‘proq shahar chetlaridagi sanoatlashgan zonalarda joyla-shadi. Masalan, dastlabki, yangi sanoat (sanoat) klasterlari AQSh amaliyotida qo‘llanilgan bo‘lib, Kaliforniyadagi Silikon vodiysida tashkil etilgan sanoat klasterlari bunga yorqin misol bo‘ladi. Bunday sanoat (yangi sanoat) klasterlarining muhim jihatlari korxonalarda ishlab chiqarilgan mahsulotlar bozorbop, xaridorgir bo‘lishligi hamda chuqur ilmiy bilim natijalariga asoslanishi, shuningdek, ulardagi muhim xarajatlar masalan, transport xarajatlarining jami xarajatlardagi ulushi ancha kamligi va boshqa shu kabi xususiyatlarni hisobga olish bilan xarakterlanadi. Bunday klasterlarning yana bir muhim xususiyati jarayonda ishtirok etayotgan har bir xodimga ilmiy va texnologik jihatdan chuqur bilimga ega bo‘lish talabi qo‘yilganligi hamda yangi innovatsiyalarni yaratish va uni amaliyotga joriy etish tezligi yuqoriligidan iborat. Ushbu klasterda ishtirokchilar bo‘yicha korxonalar hajmi turlicha bo‘lib, transmilliy korporatsiyalardan tortib to kichik sanoat korxonalari ham klaster a’zosi bo‘lishi mumkin.
Respublikamizda bugungi iqtisodiyotimizning jadal rivojlantirish uchun sanoat (yangi sanoat) klasterlarining sonini oshirish taqozo etilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |