Internet protokoli (IP) nima?

Internet protokoli (IP) nima?
Internet Protocol (IP) - bu Internetdagi ma'lumotlarni bir kompyuterdan ikkinchisiga yuborish usuli yoki protokoli. Internetdagi har bir kompyuter -- xost sifatida tanilgan -- kamida bitta IP-manzilga ega bo'lib, uni Internetdagi barcha boshqa kompyuterlardan ajratib turadi.
IP - bu zamonaviy internetni ta'minlaydigan aniqlovchi protokollar to'plami. U dastlab 1974 yil may oyida Elektr va elektronika muhandislari instituti tomonidan chop etilgan va Vinton Cerf va Robert Kan mualliflik qilgan "Paketli tarmoq o'zaro aloqasi protokoli" nomli maqolada aniqlangan.
Odatda IP deb ataladigan narsaning negizida turli xostlar o'rtasida haqiqiy aloqani ta'minlaydigan qo'shimcha transport protokollari mavjud. IP ustida ishlaydigan asosiy protokollardan biri Transmission Control Protocol (TCP) bo'lib, ko'pincha IP TCP/IP deb ham ataladi. Biroq, TCP IP-ning bir qismi bo'lgan yagona protokol emas.
IP marshrutlash qanday ishlaydi?
Ma'lumotlar qabul qilinganda yoki yuborilganda, masalan, elektron pochta yoki veb-sahifa - xabar paketlar deb ataladigan bo'laklarga bo'linadi. Har bir paket jo'natuvchining internet manzilini ham, qabul qiluvchining manzilini ham o'z ichiga oladi. Har qanday paket birinchi navbatda internetning kichik qismini tushunadigan shlyuz kompyuteriga yuboriladi. Shlyuz kompyuteri belgilangan manzilni o'qiydi va paketni qo'shni shlyuzga yo'naltiradi, bu esa o'z navbatida maqsad manzilini o'qiydi va shunga o'xshash shlyuzlardan biri paketni uning yaqin qo'shnisi yoki domenidagi kompyuterga tegishli ekanligini tan olmaguncha davom etadi. Keyin bu shlyuz paketni manzili ko'rsatilgan kompyuterga to'g'ridan-to'g'ri yo'naltiradi.
Xabar bir nechta paketlarga bo'linganligi sababli, har bir paket, agar kerak bo'lsa, Internet orqali boshqa yo'nalishda yuborilishi mumkin. Paketlar yuborilgan buyurtmadan boshqa tartibda kelishi mumkin. Internet protokoli ularni faqat etkazib beradi. Ularni to'g'ri tartibga solish uchun boshqa protokol - uzatishni boshqarish protokoli.
IP paketlar
IP ma'lumotlar internet bo'ylab harakatlanadigan protokolni belgilaydi, lekin haqiqiy ko'chirishni amalga oshiradigan birlik IP paketidir.
IP-paket jismoniy posilka yoki manzil ma'lumotlari va ichidagi ma'lumotlarni ko'rsatadigan konvertli xatga o'xshaydi.
IP-paketning konverti sarlavha deb ataladi. Paket sarlavhasi paketni belgilangan manzilga yo'naltirish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni taqdim etadi. IP-paket sarlavhasi uzunligi 24 baytgacha bo'lgan va manba IP-manzilini, maqsad IP-manzilini va butun paket hajmi haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
IP-paketning boshqa asosiy qismi bu ma'lumotlar komponenti bo'lib, uning hajmi har xil bo'lishi mumkin. IP-paket ichidagi ma'lumotlar uzatilayotgan tarkibdir.
IP manzil nima?
IP turli tizimlarga ma'lumotlarni uzatish uchun bir-biriga ulanish imkonini beruvchi mexanizmlarni taqdim etadi. IP tarmog'idagi har bir mashinani aniqlash IP manzili bilan faollashtirilgan.
Ko'cha manzili uy yoki biznesning joylashuvini aniqlash usuliga o'xshab, IP-manzil ma'lumotni unga yuborish yoki undan qabul qilish uchun ma'lum bir tizimni aniqlaydigan manzilni beradi.
IP-manzil odatda DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) orqali tayinlanadi. DHCP ma'lum bir qurilmaga umumiy IP-manzilni tayinlaydigan internet-provayderda ishga tushirilishi mumkin. Ommaviy IP manzil - bu umumiy Internet orqali kirish mumkin bo'lgan IP manzil.
Mahalliy IP-manzil mahalliy tarmoq routerida ishlaydigan DHCP orqali yaratilishi mumkin, bu faqat bitta mahalliy tarmoqdagi foydalanuvchilar kirishi mumkin bo'lgan manzilni taqdim etadi.
IPv4 va IPv6 o'rtasidagi farqlar
Internetning ko'p qismi uchun IP ning eng keng tarqalgan versiyasi Internet Protocol Version 4 (IPv4) bo'lgan.
IPv4 to'rtta bo'limga ega 32 bitli IP manzil tizimini taqdim etadi. Misol uchun, namuna IPv4 manzili 192.168.0.1 kabi ko'rinishi mumkin, bu tasodifan odatda iste'molchi router uchun standart IPv4 manzilidir. IPv4 jami 4 294 967 296 manzilni qo'llab-quvvatlaydi.
IPv4 ning asosiy afzalligi - bu joylashtirishning qulayligi va hamma joyda mavjudligi, shuning uchun u standart protokol hisoblanadi. IPv4 ning kamchiligi bu cheklangan manzil maydoni va odatda IPv4 manzilining tugashi deb ataladigan muammodir. Barcha IP foydalanish holatlari uchun yetarli IPv4 manzillari mavjud emas. 2011 yildan beri IANA (Internet Assigned Numbers Authority) ajratadigan yangi IPv4 manzil bloklariga ega emas. Shunday qilib, Mintaqaviy Internet Registrlari (RIR) yangi umumiy IPv4 manzillarini taqdim etish imkoniyatiga ega edi.
Bundan farqli o'laroq, IPv6 128-bitli manzil maydonini belgilaydi, bu IPv4-dan sezilarli darajada ko'proq joy beradi va 340 trillion IP-manzillar bilan ta'minlaydi. IPv6 manzili sakkiz qismdan iborat. IPv6 manzilining matn shakli - xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx:xxxx, bu erda har bir x o'n oltilik raqam bo'lib, 4 bitni ifodalaydi.
Manzil maydonining katta mavjudligi IPv6 ning asosiy afzalligi va uning eng aniq ta'siridir. Biroq, IPv6 ning qiyinchiliklari shundaki, u katta manzil maydoni tufayli murakkab va ko'pincha tarmoq ma'murlari uchun monitoring va boshqarish uchun qiyin.
IP tarmoq protokollari
IP - bu ulanishsiz protokol, ya'ni aloqa qilayotgan so'nggi nuqtalar o'rtasida uzluksiz aloqa yo'q. Internet orqali o'tadigan har bir paket boshqa ma'lumotlar birligiga hech qanday aloqasi bo'lmagan mustaqil ma'lumotlar birligi sifatida ko'rib chiqiladi. Paketlarning to'g'ri tartibda qayta yig'ilishining sababi xabardagi paketlar ketma-ketligini kuzatib boruvchi ulanishga yo'naltirilgan protokoli TCP tufaylidir.
OSI modelida (Open Systems Interconnection) IP 3-qatlamda, tarmoq qatlamida joylashgan.
IP ustida ishlaydigan bir nechta keng tarqalgan tarmoq protokollari mavjud, jumladan:
1. TCP. Transmissiyani boshqarish protokoli IP-manzil ulanishlari bo'ylab ma'lumotlar oqimini ta'minlaydi.
2. UDP. User Datagram Protocol DNS-ni qidirish va Internet protokoli orqali ovozli Internetda keng qo'llaniladigan past kechikishli jarayonli aloqani uzatish usulini taqdim etadi.
3. FTP. Fayl uzatish protokoli ulangan IP xostlar orqali fayllarga kirish, boshqarish, yuklash, nusxalash va oʻchirish uchun moʻljallangan spetsifikatsiyadir.
4. HTTP. Gipermatnni uzatish protokoli - bu zamonaviy internetni ta'minlaydigan spetsifikatsiya. HTTP veb-saytlar va veb-brauzerlarga tarkibni ko'rish imkonini beradi. Odatda 80-port orqali ishlaydi.
5. HTTPS. Xavfsiz gipermatnni uzatish protokoli - bu Secure Sockets Layer yoki Transport Layer Security orqali shifrlangan holda ishlaydigan HTTP. HTTPS odatda 443-port orqali xizmat qiladi.