Internetda dizayn asoslari

---

INTERNETDA DIZAYN ASOSLARI 
 

Reja:
 
1. Grafik dizayn asoslari. Shakl va fazoni anglash.
2. Grafik dizaynda rang o’rni.  
3. 
Kompozitsiya tushunchasi. Tipografik dizayn.  
4. 
Web-dizayn asoslari. Reklama vositalari.  
Grafik dizayn asoslari 
Kompozitsiyalarni tengligini aniqlovchi asosiy nuqtalar optik 
markaz bo‟lib hisoblanadi. U taxminan fizik markazdan birdan sakkiz 
balandlikda yoki kompozitsiya paski chegarasidan beshdan sakkiz 
oralig‟ida joylashadi. Tenglik–bu elementlarning optik markazdan 
chapda va o‟ngda va yuqorida va pastga joylashishi.
Tenglikning ikki ko‟rinishi mavjud–formal va formal bo’lmagan. 
Formal tenglikning kaliti–markazdan chap va o’ngi absalyut simmetrik. 
Bunday tenglik obrazlarni afzalligini, mustaqilligini va konservatligini 
belgilash talab qilinganda foydalaniladi.
Elementlarni optik markazdan turli xil masofalarda xar xil 
o’lchamlarda, formada, rangli inteksivlikda joylashtirib, vizual tenglikka 

---

erishishi mumkin. Ko’p xollarda formal bo’lmagan tenglikdan 
foydalaniladi, ya’ni u saxifani qiziqarli, obrazli va emotsional yorug’ 
qiladi.
O’quvchi diqqat e’tiborini xisobga olgan xolda saxifa elementlarini 
qurish qoidasi joylashtirish deb ataladi. Bunga bir qator usullar orqali 
amalga oshiriladi. Saxifalarda odamlar yoki xayvonlar rasmi bo’lishi 
mumkin bo’lib, shu bilan birga o’quvchi diqqati keyingi yangilikni 
muhim elementiga har qaratiladi.
O’bektlardagi to’rtburchak, chiziq yoki strelkalarning mexanik 
xarakati diqqatni bir ob’ektdan boshqasiga qaratish imkonini beradi.
Ma’lum bir ketma-ketlik asosida joylashgan komiks rasmlar 
o’qishni boshidan boshlab va kerakli ketma-ketlikda davom ettirishga 
majbur qiladi. Protal va rangdan foydalanish matnli qism va tasvirni 
ajratib beradi. Diqqat qorong‟udan yorug’ga, fonlidan rangsiz ob’ektga 
qaratiladi.

---

O’qituvchilarga qulaylik yaratish maqsadida anchagina moslashib 
qolishgan zigzach usulida foydalanish mumkin. Bunda o’qish 
saxifaning yuqoridan chapgi qismidan boshlanib, saxifa oxirigacha 
davom etadi. Birinchi navbatda asosiy e’tibor katta o’lchamdagi 
ob’ektlarga undan so’ng esa kichikrog’iga tushadi.
Saxifaning barcha elementlari kompozitsiyasi ma’lum bir joy olishi 
kerak, ularning o’lchamliligik qiymati kompozitsiyada bir butun 
xisoblanadi. Elementlar rangi, o’lchami yoki boshqa sifat bo’yicha bir 
xillilik monotonlik deb ataladi.
Biror bir elementga yorqin rang, o’lcham yoki stildan faydalanish 
diqqatni qaratishning unumli usuli xisoblanadi. Misol uchun negativ, 
qizil rangda oq-qora e’lon yoki noodatiy shrift stilidan foydalanish.
Butun sayt saxifalari (yoki jo’rnal) bo’ylab stil ko’rinishi bo’yicha 
bog’liqlilik mavjud bo’ladi. Bunday bog’liqlilikka formatlar, stil, 
yagono usullardan foydalanish orqali erishiladi: logitop, chizilgan 
personaj.
Birlik–bu barcha elementlarni bir butun bog‟lamasi kompozitsiya 
ko‟pincha turli xil qismlardan tashkil topgan bo'lsa ham ular o’zaro 
bog’liq, bo’lishi kerak, chunki kompozitsiya gormonik taьsirot 
koldirishi kerak. Birlikka erishish uchun tenglik, joylashtirish, 
proportsionallik, yorqinlilik va ranglardan birgalikda foydalanish kerak. 

---