Antik olimlarning
iqtisodiy qarashlari
O’rta asrlardagi
iqtisodiy qarashlar
Fiziokratlar
Merkantilizm
Ilk klassik
maktab
Liberal
maktab
Angliya
klassik
maktab
Marginalizm
Nyeoklassik
yo’nalish
Utopik
– sotsalistik
nazariyalar
Markssha iqtisodiy
talivot
Tarixiy maktab
Yangi tarixiy
maktab
Iqtisodiyoning turli
yo’nalishlari va maktablari
20-30-yy.
nyeoklassik
nazariyalar
Nyeklass
ikaning
tanqidi
I
nsitutsionalizm
Marksizmning
sotsalistik
deokratik
yo’nalish
Marksizmni
ng
bolshevik
yo’nalishi
Kyeynschilik
Sovet dvridagi
iqtisodiy g’oyalar
Hozirgi davr
institutsionalizmi
Hozirgi davr
kyeynschiligi
Hozirgi davr
nyeoklassik
maktabi
• «Iqtisodiy ta'limotlar tarixi» fani «Iqtisodiy nazariya» fani bilan
chambarchas bog'liq, lekin undan katta farq qiladi. «Iqtisodiy
nazariya» fanida eng muhim iqtisodiy kategoriyalarning so'nggi davr
uchun tahlili beriladi, ammo bu nazariyalar har doim ham turg'un
bo'lmaydi va vaqt davomida, ayniqsa keskin o'zgarishlar davrida
evolyuцiyada bo'ladi. «Iqtisodiy ta'limotlar tarixi» fanida ayrim
olimlar, davlat arboblari tomonidan ilgari surilgan g'oya, qarash,
nazariya, qonun, ta'limot, konцepцiyalar insoniyat taraqqiyotining
turli bosqichlaridagi ijtimoiy qatlamlar, sinflar va boshqa
guruhlarning manfaatlari nuqtai nazaridan tarixiy rivojlanishi tadqiq
etiladi.
• Iqtisodiy tafakkur tarixi fanining amaliy xo'jalik
ob'ekti bilan chambarchas bog'liqligini namoyon
etadi. «Eskirgan nazariyalarni ular faqat inkor
etilganligi sababli prinцipda ilmiy emas deyish
mumkin emas» deb yozadi taniqli iqtisodchi T.Kun.
Chunki keyingi, nisbatan yangi qarashlar avvalgilar
asosida, ularni qabul qilish, rivojlantirish yoki inkor
etish natijasida paydo bo'lgan.
• Ba'zi mutaxassislar faqat yangi nazariyalarnigina
o'rganishni taklif etishadi, ammo bu so'nggi nazariya
avvalgi ko'p yillik ilmiy, amaliy tadqiqotlarning
yakuniy qisqacha xulosalarsi sifatida namoyon bo'ladi
yoki bugun biz «yangi» degan fikr ma'lum vaqtdan
keyin o'zgarishi mumkin.
• Bu fan boshqa iqtisodiy va tarixiy, ayniqsa iqtisodiyot
nazariyasi fani bilan bevosita bog'liq.
• Iqtisodiy ta'limotlar tarixi ancha keng davrni
qamrab olgan va mustaqil xarakterga ega. Bu
fanni o'rganish orqali ekonomiks, xalq xo'jaligi
tarixi, iqtisodiy tarix va iqtisodiy konцepцiyalar
hamda aniq iqtisodiy predmetlarni
o'zlashtirish osonlashadi, u yoki bu iqtisodiy
o'zgarishning shart-sharoitlari va oqibatlarini
tahlil etishga katta ko'mak beradi.
• Masalan, bizga bugun yangidek tuyulgan bozor
iqtisodiyoti to'g'risidagi fikrlar Adam Smit
tomonidan 1776 yili chop etilgan «Xalqlar
Do'stlaringiz bilan baham: |