Iqtisodiyot va menejment

4-jadval. So‘mning AQSH dollariga nisbatan ayirboshlash kursi

(o‘rtacha ko‘rsatkichlar)¹²¹

Davr	Markaziy bank ayirboshlash kursi (so‘m/$)	O‘tgan davrga nisbatan o‘zgarishi (%)	Naqd xorijiy valyuta kursi (so‘m/$)	Avvalgi davrga nisbatan o‘zgarishi (%)
2000	236,6	89,9	450,1	183,5
2001	422,9	78,8	829,0	84,2
2002	770,8	82,3	1093,8	31,9
2003	979,39	26,0	995,1	-9,0
2004	1058	8,0	1062,5	6,8

Manba: O‘zR Markaziy banki ma’lumotlari.
O‘zbekiston Markaziy banki mavsumiy tebranishlarni kamaytirish va oltin-valyuta zahiralarini ko‘paytirishni hisobga olgan holda o‘zgaruvchan valyuta kursi rejimini qo‘llab kelmoqda. 2004 yil mobaynida valyuta siyosatining asosiy e’tibori ayirboshlash kursining barqarorligini ta’minlashga va konvertatsiya qilingan so‘mning joriy to‘lovlarni amalga oshirish bo‘yicha majburiyatlarini bajarishga qaratildi. 2004 yil natijalariga ko‘ra milliy valyutaning real ayirboshlash kursining pasayishi kuzatildi. AQSH dollariga nisbatan 9,6%, Evroga nisbatan – 4,8%ga, Rossiya rubliga nisbatan – 19,6%ga pasaydi. Bu milliy valyuta so‘mning mamlakatning asosiy tashqi iqtisodiy xamkorlari valyutasiga nisbatan pasayishi mahalliy tovarlarning jahon bozorida narx raqobatbardoshligini ta’minlaydi.

Agar O‘zbekistonda muomaladagi pul massasining ko‘payishi oqibatida, tovarlar narxi ikki marta oshsa va barcha sharoitlar teng bo‘lganda dollarning so‘mga ayirboshlash kursi ikki marta oshadi.