-og’irligi 30 tonnadan yuqori bo’lgan
-hajmi 170 kvadrat metr maydonni eggallagan
-tarkibida 18000 ta lampochka bor edi
-ishlash tezligi juda past (sekundiga 300 ta ko’paytirish yoki 5000 ta qo’shish amali)
Shu kamchilikarni bartar qilish olimlardan juda ko’p mehnat talab qilar edi. Elektron hisoblash mashinalarining rivojlanishida ularni avlodlarga ajratish qabul qilingan bo’lib ularning taraqiy etib borishini ifodalaydi. Bu avlodlarning har biri elementlarining
tayyorlanishi, texnologiyasi, jihozlarining parametrlari va hal etilish
“MARK 1” birinchi kompyuter
bo’lgan muamolari bilan ajralib turadi. Birinchi avlod mashinalari dastlab 1945 –yilda ishlab chiqarilgan bo’lib asosiy komponentlari elektron lampochkalardan iborat bo’lgan. Shuning uchun birinchi avlod elektron hisoblash mashinalari lampochkali EHMlari deb ataladi. Bunday elektr hisoblash mashinalarining lampochkalari juda ko’p miqdorda elektor tokini talab qilgan. Natijada qurilma tez qizib ketgan. Hajmi ham juda katta bo’lgan. Bu qurilmalarning ishlash tezligi juda past, tez qizib ketgan va tez –tez ishan chiqib turgan. Dasturlar mashina kodlari yordamida yozilgan. Dastur tuzuvchi o’z malumotlarini yacheykalarga taqsimlab chiqqan.
1948-yilda esa elektron lampalar o’rniga kashf etilgan tranzistorlardan foydalanila boshlandi. Shundan so’ng 2 avlod elektronhisoblah mashinalari tranzistorli elektron hisoblash mashinalari dab atala boshlandi. 1949- yilda Forrester tomonidan magnitli xotira yaratildi. Shundan so’ng Kembridj universitetida birinchi xotiraga ega elektron hisoblash mashinlalari yaratildi. Elektron lampalar o’rniga tranzistorlardan va yarim o’tkazkichlardan foydalanilishi elektron hisoblash mashinalarining massasini va elektr sarfini kamayishiga olib keldi va ularning tezligi ham ancha ortdi. Bu avlod qurulmalarining o’ziga hos xususiyatlaridan biri bu shu avlod vakkillarini foydalanilishiga qarab ihtisoslashishi bo’ldi. Bu mashinalarga qo’yilgan masalalarni yechishda dasturlash tilidan foydalanilar edi. 1959- yilda Robert Noys bitta diskka bir nechta tranzistorlarni joylashtirib birinchi chipni yaratdi. 1968 –yilda esa shunday integral chiplar yordamida ishlaydigan elektron kompyuter chiqarildi. Shu sababli bu avlod mashinalari katta integral sxemali deb ataladi. Shu yilda amerikalik injener Enjeldbar hozirgi sichqoncha qurilmasini fazifasini bajaruvchi qurilma yaratadi
1970 – yilda intrl firmasi integral sxemalarni chiqara boshladi. Shu firmada ishlaydigan Edvard Xoff mikro protsessorni kashf etdi. 1970-yilda mikroprotssesorlar yordamida ishlaydigan 4-avlod mashinalari yaratildi. Bu avlod vakillari kichik integral sxemali avlod vakillari deb ataladi. Mikroelektronikaning rivojlanishi bilan shaxsiy elektron hisoblash mashinalari yaratila boshlandi. 1977- yilda Apple kompaniyasi Apple- II nomli shaxsiy kompyuterni namoyish etadi. Bu kompyuter o’zining protsessori v klaviatura, monitoriga ega bo’lgan. 1980- yilda Osborne Computer firma prototip kompyuterlarni ishlab chiqara boshladi. Bu kompyuterlarning og’irligi 11kg, narxi esa 1790 dollar bo’lgan. 1981- yildan boshlab shaxsiy kompyuterlar butun dunyo bo’yicha sotila boshlagan. Shundan so’ng kompyuter axborotni qayta ishlashning asosiy qurilmasiga aylandi.
|
