“Iqtisodiyotda qo’llaniladigan dasturiy vositalar tasnifi

“Iqtisodiyotda qo’llaniladigan dasturiy vositalar tasnifi

“Iqtisodiyotda qo’llaniladigan dasturiy vositalar tasnifi

Operatsion tizimlar va ularning umumiy tavsiflari”

MAVZUSIDA

Toshkent Fan va Texnologiyalar Universitetining Moliya va Moliyaviy texnologiyalar fakultetining
1-kurs(sirtqi) 119 MTT talabasi
Abdumalikova Aselya Batirxanovnaning
TAYYORLAGAN TAQDIMOTI
Tekshirdi: Primqulova Alima
Kirish
Ma’lumki, XXI asr - axborot texnologiyalari asri deb ta’kidlandi. Buning mazmuni shundaki, jamiyat hayoti va rivojlanishida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosiy omillardan biri bolib xizmat qilmoqda. Jamiyatimiz taraqqiyotining hozirgi bosqichida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari muhim o’rin tutmoqda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorida quyidagi vazifalar belgilangan: “...yangi avlod o‘quv adabiyotlarini yaratish va ulami oliy ta’lim muassasalarining ta’lim jarayoniga keng tatbiq etish, oliy ta’lim muassasalarini zamonaviy o‘quv, o‘quv-metodik va ilmiy adabiyotlar bilan ta’mini ash, shu jumladan, eng yangi xorijiy adabiyotlar sotib olish va tarjima qilish, axborot-resurs markazlari fondlarini muntazam yangilab borish” Ushbu vazifalami muvaffaqiyatli bajarish uchun oliy ta’lim tizimida axborot madaniyati yuqori darajada shakllangan malakali mutaxassislami tayyorlashda ularda iqtisodiyotda axborot texnologiyalariga oid bilim, malaka va ko‘nikmalarni rivojlantirish imkoniyatlarini yaratadigan yangi avlod o‘quv adabiyotlari yaratish dolzarb masalalardan hisoblanadi. Hozirgi kunda mutaxassislar, korxona yoki muassasalarining faoliyati ko‘p jihatdan ulaming zaruriy ma’lumot va axborotlar bilan to‘la ta’minlanganligiga hamda ushbu ma’lumotlardan samarali foydalana olayotganliklariga bog‘liq bo‘lib qolmoqda. Bunda iqtisodiyotda axborot texnologiyalarining o‘rni beqiyosdir. Iqtisodiyot axborot texnologiyalaridan foydalangan holda katta hajmdagi axborot resurslariga murojaat qilib, ulardagi nafaqat matnli, balki multimediali ma’lumotlardan foydalanish, masofada joylashgan foydalanuvchilarning birgalikda ishlashlari amalgam oshiriladi. Jamiyatni axborotlashtirish barcha fuqarolarga axborotni erkin olish va tarqatishga doir konstitutsiyaviy huquqlarini amalgaoshirish, axborot resurslaridan erkin foydalanilishini ta’minlash uchun sharoitlar yaratilishini taqozo etadi.
Axborotlashtirish - bu axborotni olish uchun maqbul shart-sharoitlarni yaratishning uyushgan ijtimoiy-iqtisodiy va ilmiy-texnik jarayoni fuqarolarning, davlat hokimiyati organlarining, mahalliy hokimiyat organlarining ehtiyojlari va huquqlarini amalga oshirish o'zini o'zi boshqarish organlari, tashkilotlar, jamoat birlashmalari tashkil etish va axborot resurslaridan foydalanish.
Jamiyatda axborotlashtirishning zamonaviy darajasiga chiqish yo‘li bir qancha bosqichlardan o‘tdi.
- Birinchi bosqich nutqning paydo bo'lishidan kelib chiqadi va keyinchalik yozish imkonini beradi ma'lumotlarni yozib olish, saqlash va avloddan avlodga uzatish.
- Ikkinchi bosqich matbaa ixtirosi bilan bog'liq bo'lib, bu imkon berdi bilimlarni foydalanuvchilarning keng doirasiga uzatish.
- Uchinchi bosqich telegraf, telefon, radioning paydo bo'lishi va rivojlanishi bilan keldi masofadan turib ma'lumotni tezda uzatish va qabul qilish imkonini beruvchi televizor.O'tgan asrning o'rtalarida boshlangan to'rtinchi bosqich kompyuterlarni yaratish bilan bog'liq kompyuter tarmoqlari va axborot kommunikatsiyalarini joriy etish, rivojlantirish axborot sanoati va axborot jamiyati. Ushbu bosqich jamiyat taraqqiyotining yangi bosqichiga o'tishni anglatadi, unda Davlatning iqtisodiy holati nafaqat moddiy va energiya resurslari, lekin asosan axborotlashtirish barcha ijtimoiy ahamiyatga ega odamlar hayotining sohalari.
Axborot jamiyatining o'ziga xos xususiyatlari:
moddiy sohadan mehnat resurslarining ortib borayotgan taqsimoti axborot jarayonlari sohasida ishlab chiqarish va xizmat ko'rsatish sohasidagi xodimlar soni moddiy ishlab chiqarishning barcha sohalarida bandlikdan oshib ketadi;
axborotlashtirish hayotning barcha ijtimoiy ahamiyatga ega sohalarini qamrab oladi insoniyat jamiyati: axborot iqtisodiyoti, davlat, axborot madaniyat va boshqalar; bundan mustasno, axborot resurslaridan erkin foydalanish shaxs, mehnat jamoasi, davlat va butun jamiyat uchun axborot tahdidlari; global miqyosga kiruvchi axborot sanoatining rivojlanishi axborot, texnologiya va telekommunikatsiya bozorlari;
Jamiyat zamonaviy axborotdan faol foydalanishga odatlanib bormoqda va kommunikatsiya texnologiyalari. Bu biz eng ko'p ishlayotganimizni ko'rsatadi insoniyat tarixidagi eng tez rivojlanayotgan bozor hamjamiyati. Tom ma'noda 10 yil ichida asosiy iqtisodiy faoliyat internet orqali o'zlashtirildi va paydo bo'ldi Internet-tijorat, Internet-reklama, Internet-banking va boshqalar.
Dasturiy ta'minotdan foydalanish ko'p vaqtni tejaydi va buxgalter va iqtisodchi ishini soddalashtiradi. So'nggi yillarda buxgalteriya dasturi juda katta qadam tashladi.
Bugungi kunda ham buxgalteriya hisobidan va Internet orqali bank operatsiyalariga qadar turli xil buxgalteriya va iqtisodiy muammolarni hal qilish uchun dasturiy ta'minotni topish mumkin. Iqtisodchilar va buxgalterlar uchun foydali bo'lgan dasturlarning ko'p turlari mavjud, ularning asosiylarini quyidagi ro'yxatda ajratish mumkin:
1.Microsoft Office Excel 2. 1S:Buxgalteriya 3. 1C: Ish haqi va boshqarish
4. 1C: Hujjatlar aylanishi
5. Mijoz-bank 6.SBIS