Irrigatsiya va Melioratsiya


Download 354.6 Kb.
bet4/5
Sana23.02.2023
Hajmi354.6 Kb.
#1223602
1   2   3   4   5
Bog'liq
Toshkent irrigatsiya va qishloq xo 1 (1)

Allyuvial Oʻtloqi- tuproqlar daryoning quyi qayir usti terrasalari va daryolarning hozirgi deltalarida tarqalgan boʻlib, daryo rejimidagi grunt suvlar taʼsirida boʻladi.
Iqlimi
Samarqand viloyati iqlimi :subtropik-ichkikontinental
Samarqand viloyati gidrometeorologiya ma’lumotlarida ko‘rsatilishicha harorat yilning eng issiq kunlari iyul oyiga to‘g‘ri kelib, o‘rtacha oylik harorat ko‘p yillik ma’lumotlar bo‘yicha 25,5˚ C ni, tajriba o‘tkazilgan yillarda 25,6-28,2˚ C gacha o‘zgargan. Yanvar oyining o‘rtacha harorati ko‘p yillik ma’lumotlar bo‘yicha – 0,20˚C, tajriba yillarida 1-4,40C gacha o‘zgargan. Ko‘p yillik ma’lumotlar bilan taqqoslanganda harorat yuqori bo‘lganligini ko‘rsatadi. O‘rtacha yillik harorat ko‘p yillik ma’lumotlar bo‘yicha 15,10C ni, tajribayillarida esa 15,70C dan 17,40C gacha ko‘tarilganligini ko‘rsatadi. Ushbu hududda yog‘ingarchilik asosan kuz, qish va bahor oylarida notekis taqsimlangan. Ko‘p yillik ma’lumotlar bo‘yicha yog‘ingarchilik miqdori 358 mm, havo namligining ko‘tarilishi, haroratning yuqori bo‘lishi zamburug‘ kasalligining tarqalishiga va hosilning kamayishi hamda sifatining buzilishiga ta’sir etar ekan Havo namligi meteobservatoriya ma’lumotlarida 38 yog‘ingarchilik miqdori va harorat kabi ko‘p yillik va tajriba yillari bo‘yichao‘rtacha oylik olinib keltirildi. Havo namligining oylar bo‘yicha 27 o‘rganilganda kuz, qish va bahor oylarida havo namligi 68 -76% atrofida bo‘lishi qayd etilgan. Samarqand viloyati gidrometeorologiya ma’lumotlardan ko‘rinadiki, ko‘p yillik o‘rtacha harorat 15,10C ni tashkil etib, iyul oyida 29,80C yuqori ko‘rsatkichlariga yetgan.
samarqandda Iyulning oʻrtacha harorati 25,9°, eng baland harorat 40—42°, yanvar oʻrtacha harorati 0,2°, eng past harorat —26°.
geologiyasi
Samarqand geologiyasi (tog’lari): Zarafshon vodiysining o‘rta qismiga to‘g‘ri keladi, uch tomondan Nurota, Turkiston va Zarafshon tizma tog‘lari bilan o‘ralgan
 Ushbu viloyat respublika hududining markaziy qismida, Zarafshon daryosining oʻrta oqimi havzasida joylashgan. Uning chegaralari gʻarb va shimoli-gʻarbda Navoiy viloyatishimol va shimoli-sharqda Jizzax va janubda Qashqadaryo viloyatlari, janubi-sharqda Tojikiston bilan tutash.
gidrologiyasi
Samarqand viloyati gidrologiyasi(daryo suvlari ): Samarqand hududidan oqib o‘tuvchi Zarafshon daryosi suvni muz va qorlardan oladi. Shunga ko‘ra Zarafshon daryosi sug‘orishga ehtiyoj katta bo‘lgan yoz oylarida to‘lib oqadi. Suvdan yanada samarali foydalanishni ko‘zlab, daryoning o‘rta oqimida Kattaqo‘rg‘on suv ombori, quyi oqimida esa Quyimozor suv ombori barpo etilgan. Shu bilan birga Eski Anhor kanali orqali Zarafshon suvi (Darg‘om kanalidan) Qashqadaryo viloyatiga oqizilmoqda. suvdan xo‘jalikda to‘la foydalanish bo‘yicha O‘rta Osiyoning bironta daryosi Zarafshonga tenglasha olmaydi. Uning 90 foiz suvi sug‘orishga sarflanadi. Adirlar qisman haydalgan, unga g‘alla ekiladi. Tog‘larda yog‘ingarchilik yetarliligidan o‘tloqlar ham ko‘p.


Download 354.6 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling