Ishlatish operatsion bosqichida dasturlarni kuzatish va

Foydalanish imkoniyatlari 
Buyumlar Internetning foydalanish imkoniyati tiklanish va 
ishonchlilik bilan bog‘liq. Tizimlarning to‘liq foydalanish imkoni-
yati ma’lumbir sohaningamaliyehtiyojlariga qarab turli xil kom-
ponentlar va tarkibiy bloklarga turli xil texnik tamoyil-
larni qo‘llashni talab qilishi mumkin . 
Arxitekturaning foydalanish qulayligiga ta’siri, xususan, 
bulutli hisoblash va “x-servis sifatida” kabi modellariga talabning 

---

82 
ortib borishi bilan bog‘liq, misol uchun dasturiy ta’minot xizmat 
sifatida. Korporatsiyalar IoT muhitining zarur xizmatlari va 
imkoniyatlaridan foydalanish 
oqibatlarini 
sinchkovlik 
bilan 
o‘rganishlari kerak. Foydalanishning kerakli darajasini ta’minlab 
bera olishi mumkinligini aniqlash uchun ular bulutli echim-
lar uchun xizmat ko‘rsatish darajasidagi kelishuvlarni qayta 
ko‘rib chiqishda zarurat paydo bo‘ladi. 
Innovatsion yechim to‘xtab qolishlarni va nosozliklar-
ning oldini oladi, gibrid muhitdagi kompaniyalarga (mahalliy va 
bulutli) mijozlarning talablarini 
qondirishga va 
korxonaning 
ehtiyojlarini qondirishga yordam beradi . 
Boshqaruv 
Hozirgi vaqtda boshqaruv modeli faqat serverlar, komp-
yuterlar va ma’lumotlarni saqlash qurilmalari kabi AT bilan 
bog‘liq tizimlarga nisbatan qo‘llaniladi. 
Aytaylik, uyali telefonlar va planshetlarni ehtiyotkorlik bilan 
boshqarishga qaramasdan, boshqa ko‘plab IoT qurilmalari ken-
gaytirilgan ekotizimga kirmaydi va ularni tizimli ravishda bosh-
qarib bo‘lmaydi. 
Buyumlar Internetdagi qurilmalarning aksariyati masofadan 
turib va to‘g‘ridan-to‘g‘ri odamlarning aralashuvisiz ishlaydi –
ularni masofadan turib va inson aralashuvisiz boshqarish ke-
rak. Tarmoq va tizimlarni boshqarish uchun zamonaviy usul va 
texnologiyalarni qo‘llash etarli emas. 
Buyumlar Internetining tuzilmasini rivojlantirish va uning 
hayot aylanishini boshqarish uchun yangi yondashuvlar kerak. 
Xavfsizlik 
Axborot texnologiyalarnin an’anaviy tartibda xavfsizligini 
ta’minlashda ichki AT tizimlari atrofidagi xavfsizlik chegaralari 
va brandmauerlarini ta’minlanadi. Ammo Buyumlar Interneti bi-
lan boshqariladigan foydalanish kontsepsiyasi boshqariladigan 
ishonch kontsepsiyasi bilan almashtiriladi, bunda turli xil yechim-
lar vujudga keladi. 
Xavfsizlik muammolarini hal qilish uchun buyumlar Inter-
netini shunday joriy etish kerakki, avtorizatsiya, ishonchliyligini 
tekshirish, foydalanishni boshqarish, mahfiylik va ishonchdan 

---

83 
foydalanishda qulaylik saqlanib qoladigan tarzda samarali qo‘llash
kerak.