Hayvonat olamining tasvirlanishi qadimgi Yaponiy, Xitoy tasviriy san’atidagi dekorativ va monumental kompozisiyalarning keng tarqalgan motivlaridan biriga aylangan edi.
Ikki daryo oralig’i mamlakatlarining san’atida ho’kiz, sher, otlarning butun gavdasi bilan yoki kalla qismining tasvirini idishlarda, qurol va musiqa asboblarida bezak o’rnida ishlatilganligining guvohi bo’lishimiz mumkin.
Milodan avvalgi 1 ming yillikda Karpatdan Shimoliy Xitoygacha bo’lgan yerlarda yashagan «skif» qabilasining san’atida ham «hayvonat uslubi» deb nom olgan qushlar va hayvonlarning loy, metall va suyakdan yasalgan jozibali shakllari ham yuksak e’tiborga molik bo’lgan.
Qadimgi Yunoniston va Rim musavvirlari ijodida esa san’atning bosh ob’yekti inson qiyofasi olingan antik davr madaniyatida hayvonat olamini tasvirlash alohida ahamiyatga ega emas edi.
O’rta Osiyo tasviriy san’atida esa biz asosan haykaltaroshlik namunalarini uchratishimiz mumkin. Turli suratlar Surhandaryo viloyati Denov tumanidagi Zarautsoy xarobalaridan topilgan.
Buxora viloyatida qadimgi Varaxsha saroyida topilgan «Yaralangan qo’chqor» tasviri mukammal ravishda proporsionallikga e’tibor berilib ishlangan gipsdan tayyorlangan gorelf shaklidagi haykaltaroshlik asaridir. Bu shu joylarda ovchilikning naqadar avj olganligidan dalolat berib turibdi.
Ov manzaralari Qadimgi Sug’d musavvirlarining asarlarida ham o’z aksini topgan. Bu asar orqali biz musavvirning mahoratiga qoyil qolmay ilojimiz ham yo’q.
Keyinchalik XIV – XV- asrlarga kelib hayvonlarning va qushlarning tasvirini biz asosan miniatyura asarlarida ko’plab uchratishimiz mumkin.
Yevropa uyg’onish davri musavvirlari ijodida real borliqni o’zining keng qamrovi bilan tasvirlanishi, uning hayvonlar tasviri tushirilgan natural ko’rinishlari haykaltaroshlikda, freska va dastgoh rangtasvir janri asarlarida o’z aksini topadi. Bunday asarlar yaratilishiga birinchilardan bo’lib XV- asrda italyan rassomi A.Pizachello murajaat qildi. XVI asrga kelib esa hayvonlarning ajoyib kuch va aniqlikga ega bo’lgan suratlarini Leonardo da Vinchi va Al’berxt Dyurerlar yaratishdi.
Gollandiyada esa XVII- asrda hayvonlarni tasvirlash uchun alohida janr mavjud bo’lgan. Bu janrda birinchilardan bo’lib ijod qilgan rassomlardan A. Keyp va P. Potterlar o’z asarlarida hayvonlarning ferma va yaylov fonida mohirona tasvirlab berishgan.
Bu davrda har bir animal musavvir o’zi sevgan mavzu doirasida va obrazlariga murajaat qilar edi. X1X- asrda mohir haykaltarosh A.P.Boriy o’z asarida uy hayvonlarini yirtqich hayvonlar bilan o’ziga xos jozibadorlik bilan tasvirlay olgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
