Иссиқлик занжири: медотнинг моҳияти нимада


Download 28.56 Kb.
Sana20.10.2023
Hajmi28.56 Kb.
#1712406
Bog'liq
KARIMA


Туғилгандан кейинги дастлабки 24 соат янги туғилган чақалоқ ҳаётидаги энг муҳим ва қийин давр бўлиб, кичик организм бутунлай бошқача яшаш шароитларига мослаша бошлайди. Ҳаётнинг биринчи дақиқаларида шифокорларнинг ўйламаган ва нотўғри ҳаракатлари - боланинг соғлиғи билан боғлиқ муаммоларга олиб келиши мумкин, хусусан, янги туғилган чақалоқдаги муҳим функцияларнинг ривожланишига таъсир қилади.
Замонавий тиббиёт ҳар куни боланинг соғлиғи билан боғлиқ муаммолардан қочишнинг ягона йўли туғруқдан кейинги юмшоқ мослашувчан ёндашув эканлигини исботламоқда: бола онасидан ажралмаганида, улар иложи борича илиқ бўлишга ёрдам беради ва кераксиз манипуляцияга дуч келмайди. Ушбу ҳаракатлар кетма-кетлиги "иссиқлик занжири" деб номланади.

Иссиқлик занжири: медотнинг моҳияти нимада


Бизнинг саволларимизга Киевдаги Перинатал марказининг мутахассислари, Украинада 10 йилдан ортиқ вақт давомида юмшоқ мослашув принципини амалга ошираётган шифокорлар жавоб беришди. Шу вақт ичида "иссиқлик занжири" усули ёрдамида шифокорлар 60 мингдан ортиқ янги туғилган чақалоқни тарк этишди.

Иссиқлик занжири - бу туғруқ пайтида ва ҳаётнинг биринчи кунларида чақалоқнинг иссиқлик йўқотилишини камайтиришга қаратилган ҳаракатлар кетма-кетлиги. Бу қулай ва хавфсиз она қорнидан кейин чақалоқни ташқи шароитларга юмшоқ мослашувининг муҳим омилларидан биридир. Ва ҳаракатлардан бирини йўқотиш боланинг келажакдаги соғлиғига жиддий таҳдид солиши мумкин.


Иссиқлик занжири нима учун муҳим?
Янги туғилган чақалоқни юмшоқ тарзда мослаштиришнинг аҳамияти онанинг қорнидаги одатдаги ҳарорат 38-38,5 даражани ташкил этиши ва чақалоқ учун ҳатто 10-15 даражагача тушиши жуда оғир бўлганлиги билан изоҳланади. Бундан ташқари, болаларда терморегуляция тизими ҳали ҳам жуда номукаммал, у ҳар қандай шароитда 36,6 ҳароратни сақлашга тайёр эмас. Боланинг тана ҳароратининг пасайиши кўкракни эмизиш, нафас олиш қийинлишуви, янги туғилган чақалоқларнинг сариқлигини кучайиши, патологик вазн йўқотиш ва бошқа бузилишларга олиб келиши мумкин - тўсатдан янги туғилган чақалоқларнинг ўлим синдроми хавфи ортади. Бундан ташқари, туғилишдан кейинги дастлабки соатларда кичкина одам бактериал флора томонидан мустамлакага айланади, бу эса ҳаёт учун иммунитет тизимининг ҳолатини белгилайди, шунинг учун шифокорлар онадан ва янги туғилган чақалоқни туғруқдан кейин дарҳол ажратмасликлари жуда муҳимдир.

Иссиқлик занжирининг босқичлари қандай?


Иссиқликни максимал даражада сақлаш учун бир неча муҳим қадамлар мавжуд: туғилгандан сўнг дарҳол шифокорлар болани онанинг қорнига ётқиздилар. Онанинг юрак уриши ҳарорати, ритми ва товуши уни хавфсиз ҳис қилади. Шунингдек, улар интраутерин ҳаётга ўрганиб қолган омилларни эслатадилар; гўдак дарҳол бези билан қуритилади ва қуруқ илиқ адёл билан ёпилади, шунда қимматли иссиқлик йўқолмайди, шляпа ва пайпоқ кияди.
Тананинг бу қисмлари, адёл остига тушмаса ҳам, иссиқлик йўқотилишидан сақланиб қолади; барча туғруқ хоналарида ва туғруқдан кейинги бўлимларда чақалоқ ва онага қулай яшаш учун ҳаво ҳарорати 25-28 даражагача сақланади; биринчи текширув педиатр томонидан фақат онанинг ошқозонида ўтказилади: шифокор чақалоқнинг юраги, ўпкасини тинглайди, Апгар шкаласи бўйича баҳо беради, болага таъсир қилмаслиги керак.

Бу янги туғилган чақалоқнинг ҳолатини баҳолашнинг энг хавфсиз ва шикастли усули. Барча процедуралар пайтида, бола ҳаётга таҳдид соладиган ҳолатлар бундан мустасно, ҳеч қандай ҳолатда онасидан ёки отасидан тортиб олинмаслиги муҳимдир. Критик ҳолатларда, реанимация ташкил этилиши керак, шунда ота-оналар чақалоқ билан максимал вақт давомида боғланишлари мумкин. Бундай кўмак баъзан энг кичик чақалоқлар учун жуда муҳимдир. Кенгуру усули ушбу шифохонада 8 йилдан ортиқ вақтдан бери, бола онасининг кўкрагида бўлганида ва шу билан онанинг танасининг ўзи ҳароратни тартибга солишда жорий қилинган. Агар бирон сабабга кўра чақалоқ реанимация чораларига муҳтож бўлса, у ҳолда улар махсус иситиладиган столда таъминланади.
Яна нима муҳим?
Кийимларни биринчи тортиш ва алмаштириш туғилгандан кейин 2 соатдан илгари амалга оширилади. Шу вақт ичида чақалоқ исиниб, алмаштириб бўлмайдиган биоценознинг биринчи қисмини олади. Ушбу босқичда шифокорлар онани ва болани келажакдаги уй-жой билан ўраб олишни маслаҳат беришади. Шундай қилиб, чақалоқ аллақачон уйда микрофлорани яхши билади ва мослашиш хавфсиз тарзда амалга оширилади. Кўкракка биринчи қўшилиш ҳам муҳим қадамдир. Бу бола кўкракни излай бошлагандан сўнг пайдо бўлади - туғилгандан кейин ўртача 15-30 дақиқадан сўнг. Эмизгандан сўнг дарҳол янги туғилган чақалоқ кўзларини очади ва онасига қарайди. Айни пайтда, импринтинг, инстинктив даражада, чақалоқ онасини ўзиникидек тан олганда пайдо бўлади.
Она ва бола ўртасида кўз билан алоқа қилгандан сўнг (лекин бола ҳаётининг биринчи соатларидан кечиктирмасдан), акушер, қўлларни даволагандан сўнг, янги туғилган чақалоққа офталмия профилактикасини 0,5% эритромицин ёки 1% тетрациклин мойидан фойдаланиб, бир марта фойдаланиш бўйича кўрсатмаларга мувофиқ амалга оширади. Она ва бола қониқарли ҳолатда бўлиш шарти билан "теридан терига" алоқа камида 2 соат давомида этказиб бериш хонасида амалга оширилади (икки, икки, икки-оо-оо-оо-оо-оо-оо-оо). Тери-тери билан алоқа тугаганидан сўнг, акушер чақалоқни ўзгарувчан столга ўтказади, киндик ичакни қайта ишлашни, ўсишни, бош ва кўкрак атрофини ўлчашни, тортишни амалга оширади. (Буларнинг барчаси шу икки соатдан кейин аниқми?) Педиатр-неонатолог, ва у йўқ бўлганда, акушер-гинеколог, бола ва онани биргаликда ётиш бўлимига ўтказмасдан олдин, янги туғилган чақалоқни бирламчи тиббий кўрикдан ўтказади (ва бу ҳам икки соатдан кейин). Акушер (ҳамшира) болани тоза тулум, кўйлак, шапка, пайпоқ, қўлқоп билан кийинтиради. Уйнинг тоза кийимларидан фойдаланишга рухсат берилади. Бола онаси билан биргаликда адёл билан ёпилади ва иссиқлик занжири шартларига риоя қилган ҳолда умумий бўлимга ўтказилади. " Иссиқлик занжири, мен тушунганимдек, улар бундай имон рамзига эга. Иссиқлик занжирига риоя қилишнинг энг муҳим шарти туғруқ хонасида (операция хонасида) ҳароратнинг 25 ° C дан паст бўлмаслигини таъминлашдир Иссиқлик занжирини қўллаб-қувватлаш учун ташкилий шароитлар.Бу тадбирлар туғруқ пайтида ва бола туғилгандан кейинги биринчи кунларда барча янги туғилган чақалоқларда иссиқлик йўқотилишини камайтириш учун амалга оширилади. Ушбу тадбирларнинг камида биттасини бажармаслик иссиқлик занжирини бузади ва янги туғилган чақалоқни гипотермия хавфига олиб келади. Янги туғилган чақалоқнинг нормал тана ҳароратининг чегараларини аксиллар соҳасида ўлчашда 36,5 о C-37,5 о С ҳисобга олиш керак.
Иссиқлик занжирига риоя қилмаслик янги туғилган чақалоқда гипогликемия, метаболик ацидоз, инфексия, нафас олиш тизимининг бузилиши ва марказий асаб тизимининг шикастланиши (қон кетиши, конвулсиялар) хавфини оширади.
Иссиқлик занжирининг ўн поғонаси.
1) Иссиқ этказиб бериш хонаси (операция хонаси) [Б]. Хона тоза ва иссиқ бўлиши керак, очиқ деразалар, эшиклар ва кондиционерлардан (вентиляторлардан) қораламаларсиз. Она ва бола учун энг мақбул (хавфсиз) ҳарорат 25 ° C-28 ° C атроф-муҳит ҳарорати деб ҳисобланади, болани иситиш учун зарур бўлган барча нарсалар (тагликлар, шляпа, пайпоқ, пастки кўйлак, ромпер костюми, адёл) олдиндан тайёрланиши ва қиздирилиши керак.
2) Болани зудлик билан қуритиш [Б]. Туғилгандан сўнг дарҳол (киндик ичакчасини кесишдан олдин) доя чақалоқнинг танаси ва бошини стерил, қуруқ, олдиндан қиздирилган тагликлар билан қуритиши, болани онанинг ошқозонига қўйиши ва қуритишни тугатиши керак. Ҳўл тагликларни четга суриб қўйиш керак, болага тоза кепка ва пайпоқ кийиб, устига тоза, қуруқ, олдиндан қиздирилган бези билан ёпиш керак.
3) терининг терига тегиши [C]. Тери билан тери алоқаси иссиқлик йўқотилишини олдини олади ва онанинг флораси билан чақалоқ танасининг мустамлакасига ёрдам беради. Онанинг кўкрагида чақалоқ тоза, олдиндан қиздирилган таглик ва онаси билан биргаликда кўрпа билан ёпилади ва камида 2 соат давомида умумий хонага кўчирилгунча у эрда қолади. термометр.
4) эмизиш (А Болани эмизишни туғилгандан кейинги биринчи соат ичида, болада овқатланишни бошлашга тайёрлик аломатлари пайдо бўлганда ва онаси билан терининг териси билан алоқа қилишда бошлаш мумкин. Агар у бу белгиларни кўрсатмаса, болани биринчи овқатни бошлашга мажбурламанг.
5) тортиш ва чўмилишни кейинга қолдиринг [Б]. Туғилгандан сўнг дарҳол янги туғилган чақалоқни чўмилиш ва тортиш иссиқлик йўқолишига олиб келади (21) ва кейинга қолдирилиши керак. Туғилгандан кейин қуриганида янги туғилган чақалоқ терисидан қон, меконюм қисман олинади. Туғилган мойнинг қолдиқлари боладан олинмайди. Уйда биринчи ҳаммомни олиш мақсадга мувофиқдир. Болани тортиш ва антропометрияси умумий бўлимга ўтказилишидан олдин "терига терига тегиб бўлгандан кейин амалга оширилиши керак.
6) Тўғри кийинг ва болани ўраб олинг [А]. Эрталаб маҳкам боғлаб туриш янги туғилган чақалоққа зарарли, чунки у иссиқликни сақлаб қолиш, боланинг ҳаракатини чеклаш ва нафас олишни чеклаш қобилиятини пасайтиради, шунинг учун болани тоза илиқ помпалар, пастки кўйлак, шляпа, пайпоқ кийиб, илиқ адёл билан ёпиш керак.
7) Она ва бола туну кун бирга яшаши [А] Ҳеч қандай контрендикация бўлмаса, янги туғилган бола онаси билан бир хонада тун бўйи бўлиши керак. Она ва боланинг биргаликда яшашлари талабга биноан овқатланиш, гипотермия ва нозокомиал инфексиянинг олдини олиш имконини беради.

8) Иссиқ шароитда ташиш [Б] Агар болани бошқа бўлимга (бўлимга) олиб бориш керак бўлса, тиббиёт ходимлари гипотермияни олдини олиш учун тана ҳароратини қўллаб-қувватлаши ва назорат қилишлари керак. Янги туғилган чақалоқни онаси билан биргаликда умумий бўлимга этказиш керак. сезарен билан кесиш, янги туғилган чақалоқ инкубаторда ёки бешикда ташийди, илиқ адёл билан ёпилади.


9) Иссиқ шароитда реанимация Янги туғилган чақалоқда асфиксия бўлган бола этарли даражада иссиқлик чиқара олмайди, бу эса гипотермия хавфини оширади. Шунинг учун реанимация илиқ муҳитда ўтказилишини таъминлаш муҳим аҳамиятга эга
10) Тайёргарлик ва билимларни ошириш: Барча соғлиқни сақлаш ходимлари термал занжир тамойиллари асосида тегишли тайёргарлик ва кўникмаларга эга бўлишлари керак. Оила аъзолари соғлиқни сақлаш ходимлари томонидан боланинг тана ҳароратини нормал ушлаб туриш муҳимлиги тўғрисида маълумот олишади.

ЖССТ халқаро экспертлари янги туғилган чақалоқни ҳаётнинг биринчи дақиқаларида "иссиқлик занжири" деб аталадиган нормал мослашиши учун туғруқхонада шароитларни таъминлаш учун қуйидаги 10 та асосий қадамни (шартларни) ишлаб чиқдилар:


-шифохона ходимларининг зиммасига ҳавонинг ҳарорати 25 ° -28 ° C бўлган ва қоралама бўлмаган иссиқ, тоза этказиб бериш хонасини таъминлаш керак;
-бола туғилгандан сўнг дарҳол қуритинг.Бунинг учун тез, юмшоқ, лекин яхшилаб қоралаш ҳаракатлари билан боланинг терисини қуритадиган илиқ тагликлардан фойдаланинг. Шу билан бирга, у онасининг ошқозонида ётади.
-бу эрда, онанинг қорнида, уни артиб бўлгач, болага илгари тайёрланган ва қиздирилган шляпа ва пайпоқ кийилади;
-она ва бола илиқ адёл билан қопланиши керак;
-боланинг онанинг танаси билан "терига терига" тегиши камида 30 минут, иложи бўлса - она ва бола палатага ўтказилгунга қадар 2 соатгача давом этиши керак.

Агар туғилиш сезарен билан амалга оширилган бўлса, терининг терисига тегиши боланинг отаси ёки туғилиш пайтида бўлган оилага яқин бошқа одам томонидан амалга оширилиши мумкин!


-биргаликда яшаш учун хонага олиб бориш, болада термал қулайликни сақлаш учун барча зарур шарт-шароитларни таъминлаши керак;
- она ва бола учун кўкрагига биринчи қўшилиш туғилганидан кейин 30 дақиқадан кечиктирмасдан амалга оширилиши жуда муҳимдир;
- чақалоқни тортиш ва чўмилиш каби процедуралар кутиб туради. Улар туғилишдан бир неча соат ўтгач, иссиқлик қулайлиги учун барча зарур шарт-шароитларни кузатиш билан бажарилиши мумкин. Чўмилишдан кейин болани тоза ички кийим, пастки кўйлак, кайдıрıcıлар ёки бемалол белкурак билан алмаштириш керак;
- келажакда бола танасининг ҳарорати устидан назорат қилиш керак, уни ўраш, ювиш, текширувлар ва муолажалар пайтида совиб кетишига йўл қўймаслик керак. Янги туғилган чақалоқ учун нормал тана ҳарорати 36,5º-37,5ºC.
- она ва унинг боласи ҳар доим, палатада бирга бўлишлари керак. Идеал ҳолда, ушбу камера битта "она-бола" жуфтлигига мўлжалланган бўлиши керак.
Ушбу шартларга риоя қилиш сизнинг болангизни илиқ тутишга ва у учун янги ҳарорат шароитларига тезда мослашишга имкон беради. Юқоридаги қадамлар рўйхатида, бунга риоя қилиш, шунингдек, иссиқлик конфорини яратиш бола учун муҳим бўлган фикрлар мавжуд.


Download 28.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling