Iste`molchi va ishlab chiqaruvchi ortiqchaligidan foydalanish


-rasm. Minimal narx o`rnatilishi natijasidagi


Download 236.96 Kb.
bet5/8
Sana12.03.2023
Hajmi236.96 Kb.
#1264061
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
13-mavzu. Mikroiqtisodiyot. Makroiqtisodiyot

13.7-rasm. Minimal narx o`rnatilishi natijasidagi
yo`qotishlar grafigi

Natijada ishlab chiqaruvchilarning ortiqchaligi o`zgarishi quyidagiga teng:



Demak, ishlab chiqaruvchilar Q1 oraliqda mahsulot ishlab chiqarsa, umumiy yo`qotish yanada ortadi va u (-B-C-D) yuzani tashkil qiladi.
Bunday holda har bir ishlab chiqaruvchi o`z mahsulotining hammasining yuqori narxda sotaman deb o`ylaydi. Pirovardda davlat tomonidan o`rnatilgan minimal narx siyosati ortiqcha mahsulot ishlab chiqarish uchun ketgan xarajatlarni qoalamaganligi sababli, ishlab chiqaruvchilarning foydasini ancha qisqartirib yuborish mumkin.
Yana bitta misol tariqasida mehnat (ishchi kuchi) bozorini qaraylik. Ma`lum mehnat bozorida ishchi kuchi bahosi bu ish haqi. Davlat tomonidan minimal ish xaqi ( ) belgilandi deylik.
15.8-rasmda taklif chizig`i ishchi kuchi taklifini, talab chizig`i - ishchi kuchiga talabni ifodalaydi. Davlat tomonidan o`rnatilgan minimal ish haqi mehnat resurslari bozoridagi muvozanat ish haqi dan katta, ya`ni .




13.8-rasm. Minimal ish haqi grafigi


Ushbu siyosat natijasida ish joyi topgan ishchilar (rasmda L1 ishchi) yuqori ish haqi oladi. Lekin, miqdoridagi ishchilar ish topa olmaydilar va ishsiz qoladilar. Demak, bunday siyosat ishsizlikka olib kelishi mumkin. Barqaror narxni ta`minlash va ishlab chiqarish hajmini cheklash siyosati. AQSh va Evropa davlatlarida minimal narxni o`rnatishdan tashqari, narxlarni barqarorlashtirishda ishlab chiqarish hajmini qisqartirishni yoki ishlab chiqarishni chekli rag`batlantirish siyosatlarini qo`shib olib boradi. Ayniqsa, bunday siyosat AQShda qishloq xo`jaligi tizimi qo`llanadi. Barqaror narxlarni ushlab turish. Rivojlangan davlatlarda barqaror narx ko`pincha sutga, tamaki va donga qo`llaniladi, bundan maqsad, ushbu tovarlarni ishlab chiqaruvchilarning daromadlarini etarli darajada bo`lishini ta`minlash.Bunday siyosatda davlat mahsulotga narxni R* darajada belgilab, uni shu darajada bo`lishini ta’minlash uchun kerakli hajmdagi mahsulotni sotib oladi. Ushbu holat 15.9-rasmda ko`rsatilgan.


Download 236.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling