estetika bilan bog'liq iste'molchi infratuzilmasining yangi ob’yektlari va sub’yektlari tarmog'ining paydo bo'lishi bilan bog'liq. Tadqiqotchilar iste'molni estetiklashtirishning ba'zi tendentsiyalarini ajratib ko`rsatishadi: - Kommodifikatsiya
- Kooptatsiya
- Konfortizm
- Iste'mol madaniyatlashtirishi
2.
Kommodifikatsiya (Tovarlashtirish) Buyumlashtirishning tizimli jarayoni, iste’mol mexanizmini ilgari bozor bo’lmagan hududlarga ekstrapolyatsiya qilish yoki tovar bo’lmagan ne`matlarni bozorda erkin ayirboshlanadigan va qiymatga ega bo’lgan tijorat tovariga o’tkazish. Sport, siyosat, san’at, armiya, tibbiyot, ta’lim va hatto inson tanasi (inson organlari bozorining shakllanishi) zamonaviy iste’mol ob’yektiga aylandi. Kooptatsiya Tashqi va ramziy ma’noga ijtimoiy-iqtisodiy tizimni o’rnatish, zamonaviy jamiyatda belgilar va tasvirlarning tez tarqalishi, ularni manipulyatsiya qilish, real hayotni quruvchi illyuziya dunyosini yaratish. Konfortizm Hayot, mehnat, tabiiy, ijtimoiy muhit, sog'liq, ta'lim va inson huquqlari kafolatlarini shakllantirish. Ushbu tendentsiya kundalik hayotni texnotizatsiya qilish, tovarlarni miniatyuralashtirish, bir marta ishlatiladigan idishlardan keng foydalanish va qulay hayot belgilari bilan bog'liq maishiy xizmatlarning ko'chkisi kabi o'sishini o'z ichiga oladi. Iste'mol madaniyatlashtirishi Bu yangi iste’mol amaliyotlarida o’z ifodasini topadi, bu erda turmush tarzi tanlangan estetik loyihaga bo'ysunadi va kundalik hayot san'at sohasiga aylanadi. Aniqlangan tendentsiyalar iste’molchining xohish-istaklarida iz qoldiradi, M. Roshchina so'zlariga ko'ra, endi "yuqori san'at" ni nafis, yopiq, faqat jamiyatning yuqori qatlamlari uchun ochiq narsa sifatida qabul qilmaydi va uni kundalik iste'mol faoliyatiga integratsiya qiladi. Zamonaviy iste'molchi turli xil tovarlar orasidan o'zining shaxsiy ishlab chiqilgan estetik standartlariga mos keladiganini tanlaydi, bu esa iste'molchining qo'shimcha iste`molchi ortiqchaligini badiiy va estetik bonus shaklida olish orqali individual naflilikni oshiradi. Bozorlarga yangi mahsulotlarni ilgari surish va ularning reklama qiyofasini yaratishda ushbu hodisa va jarayonlarni hisobga olish kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |