It brain” Ladder of dreams “Kampyuter savodxonligi” Mentor: Rayimov Sodiq

“IT BRAIN”

Ladder of dreams
“Kampyuter savodxonligi”
Mentor:Rayimov Sodiq

№	Mavzular	O`tilgan sana	Izoh
	Texnikxa xavfsizlik qoidalari
	Kirish. Kompyuter asosiy qurilmalari
	Kompyuter ishchi stoli bilan tanishuv
	Word matn muxariri bilan tanishuv
	Word matn muxaririda klavyaturada matn yozish va Asosiy menyu bilan tanishish
	Word matn muxaririda jadvallar yaratish va Vstavka menyusi bilan tanishuv
	Matnlardan klavyatura orqali nusxa ko`cherish xamda jadvallarda yozish uchirish
	Matn muxaririning betlarining o`lchamini o`zgartirish tugmalari va Dizayn menyusi bilan tanishuv
	Matn muxaririning betlarining joylashuv tugmalari va chegarasini o`zgartirish va Maket menyusi bilan tanishuv
	Matn muxaririda silka qo`yish
	Matn muxaririda pechatga berish xamda Fayl menyusi bilan tanishuv
	Word matn muxaririda o`tilgan mavzularda savol javob
Micrasoft Exel va Internet bilan tanishuv
	MS Exelga kirish
	MS Exelda matn yozish uni joylash
	MS Exelda Glavnaya menyusi bilan tanishuv
	MS Exelda jadval yaratish va unda matndi joylash
	MS Exelda Vstavka menyusi bilan tanishuv va jadvallar yaratish
	MS Exelda Razmetka stranitsa bilan tanishuv va betlar joylashuvini o`rganish
	MS Exelda Formula menyusi bilan tanishuv va matimatik amalar bilan tanishuv
	MS Exelda betlarni pechatga berishga tayyorlash va Vid menyusidan foydalanish
	Internet xaqida tushuncha
	Internetdan foydalanish qoidalari
	Google brauzeri bilan tanishuv va kibr xavsizlik
	Internetda electron pochta yaratish va foydalanish One drive xaqida
	O`tilgan barcha darslar bo`yicha savol javob

1.Texnikxa xavfsizlik qoidalari.
Kompyuterlar ham boshqa elektr jihozlari kabi elektr toki yordamida ishlaydi. Elektr toki esa juda ehtiyotkorlik bilan ish ko‘rishni talab etadi.
Kompyuter sinfidagi qurilmalardan noto‘g‘ri foydalanish yong‘in chiqishi, baxtsiz hodisalar ro‘y berishi va buning natijasida inson salomatligiga zarar yetishi hamda kompyuter jihozlarining buzilishiga olib kelishi mumkin.
Yuqoridagi noxush holatlarning oldini olish maqsadida xavfsizlik texnikasi qoidalari hamda sanitariya-gigiyena talablariga rioya qilishingiz talab etiladi.
Xavfsizlik texnikasi qoidalari
1) o‘qituvchining ruxsatisiz o‘zboshimchalik bilan kompyuterlarni ishga tushirish;
kompyuter xonasiga ustki kiyimlarda kirib o‘tirish;

1. 
   elektr toki manbalariga va ulanish simlariga tegish;
   
2. 
   o‘zboshimchalikompyuterda sozlash ishlarini olib borish;
   
3. 
   kompyuter ekraniga qo‘l bilan tegish, ishlab turgan
   
4. 
   kompyuterlarda tozalash ishlarini olib borish;
   
5. 
   uzoq vaqt davomida ishlab turgan kompyuterlarni nazoratsiz qoldirish;
   
6. 
   kompyuter yonida boshqa elektr va isitish asboblaridan foydalanish;
   
7. 
   kompyuter yonida ovqatlanish, suv ichish;
   
8. 
   tez alangalanuvchi buyumlar va quril- malarning ichki elementlariga salbiy ta’sir etuvchi (kislotali, tarkibida xlor bo‘lgan) moddalarni olib kirish;
   
9. 
   klaviatura va kompyuter sichqonchasini ho‘l qo‘llar bilan bosh- qarish;
   
10. 
    klaviatura va «sichqoncha»dan foydatanganda kuch ishlatish;
    
11. 
    kompyuterni ruxsatsiz o‘chirib, ishni yakunlash ta’qiqlanadi.
    
12. 
    Kompyuterdan foydalanish jarayonida baxtsiz hodisalar ro‘y bermasligi va sog‘lig‘ingizga zarar yetmasligi uchun xavfsizlik texnikasi qoidalariga so‘zsiz rioya qilishingiz kerak!
    
    

Sanitariya-gigiyena talablari

1. 
   Esda tuting, kompyuterda ishlash davomida kerakli talablarga rioya etmaslik inson salomatligiga katta zarar yetkazishi mumkin. Ayniqsa, ko‘z, qon aylanish tizimi, bosh miya faoliyati, umurtqa pog‘onasi zaiflashuvi va turli kasalliklarning kelib chiqishiga sababchi bo‘ladi.
   
2. 
   Bularning oldini olish hamda kompyuterda ishlash davomida salomat- ligingizga zarar yetmasligi uchun quyidagi talablarga rioya qilishingiz va ularni esdan chiqarmasligingiz kerak:
   
3. 
   kompyuter stolidan 20 sm uzoqlikda o‘tiring;
   
4. 
   ko‘zingiz kompyuter ekranidan 50-60 sm uzoqlikda bo‘lsin, har 20-30 daqiqadan so‘ng ko‘zga dam berib turish va kompyuterda ishlash kuniga 180 daqiqadan oshmasligi zarur;
   
5. 
   yelka va qo‘l tirsagi orasidagi burchak 90-120° ni tashkil qilsin;
   
6. 
   kompyuter oldida o‘tirganingizda gavdangizni tik tuting;
   
7. 
   oyoq kaftingiz polga to‘laligicha tegib tursin;
   
8. 
   qo‘l kaftingizni va barmoqlaringizni erkin tuting;
   
9. 
   qo‘lingizni tanangizga yaqin masofada ushlang;
   
10. 
    tizza osti burchagi 90° ni tashkil qilsin.
    

2.Kirish. Kompyuter asosiy qurilmalari
Kompyuter Asosiy qurilmalari Monitor Qo’shimcha qurilmalari Sichqoncha Klaviatura Printer Kalonka Sistema bloki CD-Rom Skaner Protsessor Naushnik Mikrofon Disket Disk yuritgich Vinchester Modem Plotter Multimedia Kompakt disk Flash xotira. Kompyuterning asosiy qurilmalari Monitor – kompyuterning ish jarayonida vujudga keladigan axborotlarning zarur qismini ekranga yoritib berishni ta’minlaydi. Sistema bloki – himoya g’ilofiga o’ralgan elektron sxemalar va qurilmalardan iborat. Klaviatura – kompyuterga turli ma’lumotva axbortlani kiritish imkonini beruvchi qurilma. Kompyuterning qo’shimcha qurilmalari. Sichqoncha O’ng tugma – amallar ro’yxati(kontekst manyu)ni ochish imkonini beradi. Chap tugma – tanlash yoki buyruq berish imkonini beradi. Sichqoncha – boshqaruvchi buyruqlarni jo’natish imkonini beradi. Biror sirt bo’ylab harakatlantirilganda ichida joylashgan sharcha harakatga keladi, hosil bo’lgan signallar kompyuterga uzatiladi va ekranda yurgichning mos harakatlari yuzaga keladi. Tovush chiqarish qurilmalari Karnay (kalonka ) Kino, klip qo’shiq, musiqalardagi tovushlani tovush chiqarish qurilmalari deb ataluvchi karnay (kalonka) va quloqchin (naushnik)lar orqali eshitish mumkin Quloqchin Printer – ma’lumotlarni qog’ozga chiqarish qurilmasi. Lazerli printer – ma’lumotlarni chop etishda rang solingan Maxsus barabanga elektr maydoni ta’sir ettirishdan foydalandi Purkovchli printer – qog’ozga Chiqariladigan ma’lumotlarni maxsus idishdagi suyuqlikni Juda kichik naycha teshigiga bosimli purkash yo’li bilan hosil qilinadi Bosma printer – qog’ozdagi Satr bo’ylab harakatlanadigan Maxsus qurilmaga o’rnatilgan Metal ignachalar qog’oz va qurilma orasiga o’rnatilgan Rangli tasmaga tegib, qog’ozda iz qoldirib ma’lumotlarni hosil qiladi.Skaner – fotosurat, grafik va matn hsklidagi axborotlarni Kompyuterga kiritish uchun Ishlatiladi. mikrofon – kompyuterga ovoz yozish imkoni beradi

2.Kompyuter ishchi stoli bilan tanishuv