Италияда солиққа тортиш


Download 28.96 Kb.
Sana24.12.2022
Hajmi28.96 Kb.
#1053618
Bog'liq
ИТАЛИЯ


Италияда солиққа тортиш
Италияда қандай солиқлар тўланиши керак, буни қандай ва қачон қилиш керак. Хусусиятлари, солиқ ставкалари ва тўлов муддатлари

Ҳар қандай замонавий давлат солиқ тизимисиз даромад ололмайди. Тегишли солиқ органлари солиқ тўловчилардан солиқларни ҳисоблаш ва ундириш, ўз вақтида тўланишини назорат қилиш билан шуғулланади, лекин улар бошқа функцияларни ҳам бажарадилар. Италия солиқ тизими Эвропа Иттифоқи мамлакатлари орасида энг чалкаш тизимлардан бири ҳисобланади ва солиқлар даражаси анча юқори. Солиқ тўловчилар жисмоний шахслар (резидентлар ва норезидентлар) ва турли мулкчилик шаклидаги корхоналардир.


Италияда, шунингдек, бошқа мамлакатлардаги каби муҳим давлат органларидан бири Солиқ сиёсати департаментига бўйсунувчи Иқтисодиёт ва Молия вазирлигидир. Департамент маҳаллий солиқ фаолияти субъектларининг ишини ташкил этади, солиқ қонунчилигининг янги қоидаларини ишлаб чиқади, амалдаги қонунларга ўзгартиришлар киритади, қонунлар ижросини назорат қилади ва назорат қилади. Солиқ даромадлари агентликлари (Россияда - Федерал Солиқ хизмати филиаллари) жойларда ишлайди.
Солиқларнинг асосий турлари:

Бугунги кунда Италияда солиқларнинг 3 та асосий гуруҳи мавжуд:


1. Давлат (миллий), буларга қуйидагилар киради:

- жисмоний шахслардан олинадиган даромадлар;


- корпоратив даромад солиғи (фойда солиғи);
- ҚҚС;
- автотранспорт солиғи;
- бошқа.

2. Минтақавий (минтақавий), буларга қуйидагилар киради:


- юридик шахслар учун ишлаб чиқаришни кўпайтириш солиғи;


- жисмоний шахсларнинг кўчмас мулк солиғи;
- жисмоний шахслар учун кўчмас мулк қийматининг ошишига солиқ;
- турли божхона тўловлари;
-юридик шахслардан мамлакат табиий ресурсларидан фойдаланганлик учун ундириладиган солиқлар;
- акциз солиғи;
- бошқа.

3. Жисмоний ва юридик шахслар томонидан тўланадиган коммунал хизматлар, солиқ:


- даромад;


- реклама;
- транспорт воситалари;
- жамоат жойларидан фойдаланиш;
- лицензия тўловлари;
- бошқа.

Асосий солиқларнинг ҳар бир турида юридик ёки жисмоний шахс фаолиятининг муайян соҳасини тартибга солувчи кичик турлар мавжуд. Италияда солиққа тортишнинг ўзига хос хусусиятлари бор:


1. Агар бюджет қабул қилинган бўлса, унда Конституцияга кўра, солиқ қонунчилигига ўзгартиришлар киритилиши мумкин эмас.


2. Агар компания оффшор зонадан даромад олгани аниқланса, у икки томонлама солиқ тўлайди.


3. Солиқлар прогрессив шкала бўйича ҳисобланади: солиқ тўловчи қанча кўп фойдага эга бўлса, у учун солиқ ставкаси шунчалик юқори бўлади.


Солиқ тўловчининг даромади


Резидентлар Италияда ва чет элда олган барча турдаги даромадлари учун солиқ тўлашлари керак. Норезидентлар фақат Италияда олган даромадлари бўйича тўлайдилар. Жисмоний шахсларнинг даромадлари келиб чиқиш манбасига кўра 5 тоифага бўлинади:


- ёлланма меҳнат, шу жумладан фрилансер;


- тадбиркорлик фаолияти;
- кўчмас мулк билан боғлиқ операциялардан (бинолар, ерлар);
- капиталдан (қимматли қоғозлар, депозитлар, акциялар ва бошқалардан олинган даромадлар);
- бошқа.

Хўжалик фаолияти билан шуғулланувчи корхоналар, қоида тариқасида, ундан даромад олади. Муайян корхонанинг даромадлари рўйхати унинг уставида кўрсатилган фаолият турига боғлиқ. Масалан, корхона асосий фаолият тури сифатида ишлаб чиқариш билан шуғулланган ҳолда, шунингдек, биноларни ижарага олиши, илмий ишланмалар билан шуғулланиши, ўз активларини депозитларга жойлаштириши, яъни қўшимча даромад манбаларига эга бўлиши мумкин.


Тўғридан-тўғри солиқлар


Барча мамлакатларда тўғридан-тўғри солиқлар тушунчаси мавжуд, яъни солиқ тўловчиларнинг мулки ва даромадларидан ундирилади. Италияда буларга қуйидагилар киради:


- жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи (Россия шахсий даромад солиғи тури бўйича даромадлар) - ИРПЕФ, у резидентлар ва норезидентлар томонидан тўланади;


- корпоратив даромад солиғи (корпоратив даромад солиғи) - ИРЕС;
- юридик шахслар учун ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш (ишлаб чиқариш фаолияти) солиқ - ИРАП;
- мулк эгаларидан олинадиган солиқ - ЎИҲ;
- бошқа.

Даромад

Масалан, даромад солиғи. Солиқ базаси даромадлар тўплами бўлиб, у қуйидагиларни ўз ичига олиши мумкин:

- иш ҳақи;


- вақт ўтган сари;
- мукофот;
- бошқа мукофотлар.

Даромад солиғи аванс сифатида тўланади. Бундай ҳолда, прогрессив ставка қўлланилади, масалан, иш ҳақи билан:


- 15 минг эврогача - 23%;


- 15-28 минг € - 27%;
- 28-55 минг € - 38%;
- 55-75 минг € - 41%;
- 75 минг € дан ортиқ - 43%.

Давлат даромад солиғига қўшимча равишда минтақавий солиқ ҳам ундирилиши мумкин, прогрессив ставка одатда 0,7-3,33% ни ташкил қилади. Аммо улар шунингдек, муниципал даромад солиғини тўлашлари керак бўлиши мумкин, одатда ставка 0-0,9% оралиғида. Ходимлар учун иш берувчи ҳар ойда солиқ миқдорини ҳисоблаб чиқади. Якка тартибдаги тадбиркорлар мустақил равишда ҳисоб-китоб қиладилар, декларацияни тўлдирадилар ва топширадилар.


Масалан, турмуш ўртоқлар алоҳида солиққа тортилади, яъни ҳар бирига умумий мулкдан олинган даромаднинг ярми. Вояга этмаган болалар учун уларнинг ҳар бири "болалар" даромадининг ярми учун солиқ тўлайди. Даромаддан қуйидагилар учун чегирмаларга рухсат берилади:


- ижтимоий Ҳавфсизлик;


- тиббий суғурта;
- ногиронларга тиббий ёрдам кўрсатиш билан боғлиқ харажатлар;
- суд томонидан тайинланган алиментлар;
- тадбиркорлик харажатларини қоплаш;
- диний ташкилотларга бадаллар.

даромад солиғи


Даромад солиғи тўловчилари (ИРЕС) - бу мамлакатда рўйхатдан ўтган барча тижорат корхоналари. Аммо Италияда филиаллари ёки ваколатхоналари бўлган хорижий компаниялар ҳам солиқ тўлашлари шарт. Очилган пайтдан бошлаб компания 3 йил давомида пасайтирилган тарифлардан фойдаланиши мумкин. Солиқ солинадиган база соф даромад бўлиб, тақсимланган фойда ҳисобланади. Юридик шахсларнинг биринчи гуруҳи Италия ва чет элдаги фаолиятдан олинган даромадлар бўйича солиқ тўлайди. Иккинчи тоифадаги компаниялар (хорижий компаниялар) фақат Италияда олинган даромадлар бўйича тўлайди.


Худди шу солиқ тўловчилар минтақавий ишлаб чиқариш солиғини (ИРАП) тўлашлари шарт. Солиқ тўловчи иштирок этадиган бизнесга қараб, ИРАПни ҳисоблаш учун турли формулалар қўлланилади. Ушбу солиқлар учун ставкалар:


1. Фойда бўйича (ИРЕС) - 24%.


2. Ишлаб чиқариш учун (ИРАП) - 3,9%. Алоҳида компаниялар учун бошқа ўлчамлар ўрнатилади. Масалан, учун:


- муайян турдаги хизматларни кўрсатиш бўйича давлат томонидан мутлақ ҳуқуққа эга бўлган компаниялар - 3,8%;


- молия институтлари - 4,2%;
- суғурта компаниялари - 5,3%.
Билвосита солиқлар

Солиқлар билвосита ҳисобланади, улар товарлар ёки хизматлар нархига қўшимча равишда юк сифатида белгиланади, улар харидорлар ва истеъмолчилар томонидан тўланади. Италиянинг асосий билвосита солиқларига қуйидагилар киради:


- ҚҚС - (ИВА);


- муайян тоифадаги ҳуқуқий ҳужжатларни солиқ хизматида рўйхатдан ўтказганлик учун солиқ;
- Муайян ҳужжатлар бўйича ундириладиган герб йиғими;
- мерос, хайрия солиғи;
- бошқа.

Қўшилган қиймат солиғи


Италияда стандарт ҚҚС ставкаси 22% ни ташкил қилади, аммо имтиёзли ставкалар ҳам мавжуд, масалан:


- озиқ-овқат, ичимликлар ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари учун - 4%;


- муайян мақсадлар учун электр энергиясини этказиб бериш учун, айрим дори-дармонлар учун - 10%;
- Европа Иттифоқидан ташқарида амалга оширилган экспорт операциялари учун - 0%.

Биноларни ва уларнинг қисмларини (турар-жой ва нотурар жой) ижарага бериш ҚҚСни ҳисоблаш ва тўлашдан озод қилинган ҳисобланади, бундай хизматлар учун 1% ёки 2% ставкада рўйхатга олиш солиғи қўлланилади. Қуйидаги хизматлар ҚҚСдан тўлиқ озод қилинади:


- тиббий;


- беморларни касалхонага ётқизиш;
- суғурта;
- таълим;
- баъзи молиявий (пул ўтказиш ёки доимий концерни).

Солиқ тўловчиларнинг мажбуриятлари


Италия солиқ тўловчиларининг ўз мажбуриятлари бор:


- ўз вақтида рўйхатдан ўтиш;


- солиқларни давлат томонидан белгиланган муддатларда тўлаш;
- ҚҚС журналини юритиш;
- бухгалтерия ҳисобини юритиш, уларни қонун ҳужжатларида белгиланган муддатда сақлаш;
- ҳар йили солиқ декларациясини тақдим этиш;
- эълон қилинган ёзувларни тасдиқловчи ҳужжатларни 5-7 йил давомида сақлаш;
- назорат қилувчи органларнинг талабига биноан ҳужжатларни текшириш учун тақдим этиш;
- Италия солиқ тизими билан ҳамкорлик қилиш ва солиқлардан қочмаслик;
- қонун ҳужжатларида солиқ тўловчилар учун назарда тутилган барча мажбуриятларни бажариш.

Тўлдирилган декларациялар солиққа тортиш билан боғлиқ ҳар қандай масалалар бўйича мутахассисларга мурожаат қилишлари мумкин бўлган Солиқ даромадлари органларига тақдим этилади. Агар сиз солиқ хизмати веб-сайтида рўйхатдан ўцангиз, жисмоний шахс ёки унинг иш берувчиси томонидан қандай солиқлар ва қачон, қанча миқдорда тўланганлигини текширишингиз мумкин.


Бошқа муҳим солиқлар


Италияда 100 га яқин солиқлар мавжудлиги сабабли, асосийларидан ташқари, бошқаларни ажратиб кўрсатиш мумкин. Улар мажбурий равишда тўланади ва мамлакат бюджети учун муҳим эмас:


1. Кўчмас мулк учун. Солиқ мулкни сотиб олаётганда тўланади, кейин эса унинг мазмуни бутун даври давомида. Аммо сотиб олаётганда, албатта, сиз бошқа давлат солиқлари ва тўловларини тўлашингиз керак. Солиқ маҳаллий ҳисобланади. Бу ҳолда солиқ солинадиган база мол-мулкдан олинган даромад миқдоридан иборат бўлиб, у кадастр қиймати, шунингдек мулкнинг бошланғич қийматига қўлланиладиган коеффициентлар асосида ҳисобланади. Уларнинг катталиги мулкнинг хусусиятларига (синфига) боғлиқ. Дастлабки солиқ ставкаси 0,76% ни ташкил қилади, аммо 0,3% ичида у муниципалитет томонидан белгиланадиган юқорига ва пастга қараб ўзгариши мумкин. Агар биз кўчмас мулкни ижарага олиш ҳақида гапирадиган бўлсак, унда умумий асосда сиз 21% тўлашингиз керак.


2. Турист. Италияда бўлган барча сайёҳлардан солиқ олинади. Ҳар бир маҳаллий муниципалитет ҳукумат рухсати билан тўлов миқдорини белгилаш ҳуқуқига эга. Тўлов шартлари ва тўловнинг бошқа хусусиятлари одатда меҳмонхона синфига, мамлакатда қолиш муддатига, меҳмон келган мавсумга ва бошқа параметрларга боғлиқ. Турист тўғридан-тўғри меҳмонхонада ҳар куни учун 1-5 эвро тўлаши мумкин. Катта шаҳарларда сиздан 7 эврогача тўлаш талаб қилиниши мумкин. Ушбу тўловдан озод қилинган:


- мамлакат бўйлаб саёҳат қилувчи италияликлар;


- 14 ёшгача бўлган болалар;
- ногиронлар ва уларга ҳамроҳ бўлган шахслар, тасдиқловчи ҳужжатлар мавжуд бўлганда;
- туристик автобусларнинг гидлари ва ҳайдовчилари.

3. Мерос ва эҳсон учун. Мулклари Италияда жойлашган резидентлар ва норезидентлар тўлашлари керак. Қариндошлар учун ставка 4-6%, эгаси билан алоқаси бўлмаганлар учун - 8%.


4. Телевизорда. Уй-жой ёки идорада телевизор кўриш ёки радиоешиттириш тинглаш учун асбоб-ускуналар мавжуд бўлса, мулк эгаси ундан фойдаланадими ёки йўқми, солиқ жисмоний шахс ёки ташкилот томонидан тўланади. Тўлов РАИ давлат компаниясининг бюджетига тушади. Солиқ тўламаслик учун ускунанинг ёъқлигини эълон қилиш керак.


5. Маркалар билан тўланадиган давлат божи. Биттасининг нархи 16 эвро. Илгари қоғоздан фойдаланилган, бугунги кунда улар бутунлай электронга ўтди, аммо эски модел ҳали ҳам ёпиштирилиши мумкин.


6. Ижтимоий бадаллар. Улар ишчи ва иш берувчи, тадбиркор томонидан тўланади. Ходимга у ишлаётган корхонанинг малакасига, синфига қараб 9,19-10,49% оралиғида иш ҳақи тўланиши керак. Тўловлар иш берувчи томонидан сақланади ва ўтказилади. Тадбиркор ўзи тўлайди.


Абсурд солиқлар


Италия солиқларининг баъзи турлари ғалати туюлади, лекин сиз ҳали ҳам уларни тўлашингиз керак. Солиқ:


1. Сояга. Бу айвонлар қурадиган ва шу билан жамоат жойларини қоплайдиган дўкон сотувчиларга тегишли. Дўкон эгаси жамоат эрларини ноқонуний равишда “бостириб” олгани тахмин қилинмоқда.


2. Ботқоқларга. У 1904 йилдан бери сув-ботқоқ ерларни қуритиб, уларни қишлоқ хоʻжалиги ерларига айлантирган фуқаролар томонидан тоʻланади.


3. Италия ўрмонларида қўзиқорин териш.


4. 1997 йилдан бери тўланган италияликларнинг уйларига кириш ёъллари учун.


5. Электр энергиясидан фойдаланиш самарадорлиги ҳақида. Кўпгина квитанцияларда сиз қисқартмани топишингиз мумкин - ЭФ-ЭН. Бундай квитанцияни олувчининг электр энергиясини истеъмол қилиш учун кўпроқ тўлаши муҳим нарсани англатмайди.


6. Уч рангли рангда. Уни уйида ёки дўконларида, жамоат жойларида Италия байроғини осганлар тўлайди, яъни “бренд”дан шахсий мақсадларда фойдаланади.


7. Хотира учун. У жамоат жойларида ўрнатилган ҳар хил турдаги ускуналар эгалари томонидан тўланади, улар ёрдамида муаллифлик ҳуқуқи билан ҳимояланган материаллардан (видео ва аудио ёзувлар, фотосуратлар ва бошқалар) нусха кўчириш амалга оширилади. Гарчи, аслида, солиқ хизмат истеъмолчиси томонидан тўланиши керак.




8. Атом электр станцияларига. Ушбу солиқни тўлаш электр энергияси учун тўловларга киритилган. Айтилишича, сиз атом электр станцияларини сақлаш учун пул тўлашингиз керак, аммо Италияда улар ёъқ.
Download 28.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling