“Иқтисодиёт” кафедраси Режа

эҳтиёжларни қондириш (бу меҳнатнинг энг муҳим функцияси бўлиб, инсоннинг ижтимоий турмуши ана шундан бошланади);

• эҳтиёжларни қондириш (бу меҳнатнинг энг муҳим функцияси бўлиб, инсоннинг ижтимоий турмуши ана шундан бошланади);
• ижтимоий бойликнинг яратувчиси (унинг ёрдамида инсон ўз эҳтиёжларини қондиради, ўзи билан табиат ўртасидаги моддалар алмашинувини бевосита ифодалайди, тартибга солади, назорат қилади);
• жамият ижодкори ва ижтимоий тараққиёт омиллари (меҳнат эҳтиёжларни қондириш ва бойлик яратиш билан бутун ижтимоий тараққиётга асос бўлади - жамиятнинг ижтимоий қатламларини ва уларнинг ўзаро ҳамжиҳатлиги асосларини шакллантиради);
• инсоннинг яратувчиси (инсон кишилар ҳаётининг барча бойликларини яратиб, ижтимоий тараққиёт субъекти сифатида майдонга чиқади, умуман, жамиятни меҳнатга жалб қилиб, ўз-ўзини ҳам ривожлантириб боради, билим ва касб малакаларини эгаллайди, муомала ва ўзаро ёрдам кўникмаларини шакллантиради).

меҳнатнинг мураккаблиги;

• меҳнатнинг мураккаблиги;
• ходимнинг касбга яроқлилиги;
• ходимнинг мустақиллик даражаси.

• Меҳнатнинг товарлар қийматини яратишдаги иштироки даражасини
• ўрганиш меҳнат назариясида марказий ўрин тутади. Меҳнат тўғрисидаги
• фанни ривожлантириш тарихи шуни таъкидлайдики, А. Смитдан кейин бу
• фанда икки тармоқ – қийматгаоид меҳнат назарияси ва ишлаб чиқариш
• омиллари назарияси юзага келди. Қийматга оид меҳнат назариясига кўра
• товарларнинг барчаси меҳнат маҳсули ва уларнинг қиймати улардаги
• инсон меҳнатининг миқдори билан белгиланади. Лекин қўл меҳнати
• улушининг қисқариши ва машина ҳамда ускуналардан фойдаланиш
• улушининг кўпайиши товарлар нархининг пасайишига эмас, балки
• ошишига, аксинча эса пасайишига олиб келган амалиѐт мазкур қоидани
• рад этади.
• Ишлаб чиқариш омиллари назарияси бўйича товарлар нархи ер
• (табиат), капитал (ишлаб чиқариш воситалари), меҳнат ва тадбиркорлик
• каби омиллар таъсирида шаклланади. Бу назария, масалан, тахминан тенг
• бўлган малакадаги меҳнатнинг (иш вақтининг) бир хил сарфлари
• меҳнатнинг техник жиҳатдан турлича жиҳозланиши натижасида турлича
• натижага олиб келишини тушунишга асосланади. Бундай ҳолда ишлаб
• чиқариш натижаси сарфланган меҳнатнинг миқдори билангина эмас, балки
• меҳнатнинг техникавий жиҳозланганлик даражаси билан ҳам белгиланади.

Ишлаб чиқаришнинг турли омиллари унинг натижаларига қандай таъсир этишини аниқроқ тушуниб олиш учун бир неча ҳолатдан таркиб топган шартли мисолни кўриб чиқамиз.

Ишлаб чиқаришнинг турли омиллари унинг натижаларига қандай таъсир этишини аниқроқ тушуниб олиш учун бир неча ҳолатдан таркиб топган шартли мисолни кўриб чиқамиз.